Viêm họng
BS Ðặng Trần Hào
Viêm họng là nói tới chứng viêm niêm mạc vòm họng. Nguyên nhân thường do những loại siêu vi khuẩn gây ra.
Bệnh này thường truyền qua đường hô hấp hoặc do tiếp xúc trực tiếp. Có thể do mệt mỏi vì thời tiết thay đổi nóng lạnh bất thường, bị cảm hàn, phế nhiệt, thận âm suy hay ăn uống những đồ ăn nóng, những hoa quả có nhiều dương tính, uống nhiều rượu quá mức, hít thở phải không khí ô nhiễm do những nhà máy sản xuất hay những ô nhiễm về khói xe cộ trong môi trường sống không được chính phủ lưu tâm hay dân chúng không giữ sạch sẽ chung, hoặc viêm xoang mũi lâu ngày làm hệ miễn nhiễm suy yếu, vi khuẩn dễ xâm nhập vào cơ thể mà gây ra
Viêm họng thường chia ra làm ba giai đoạn là viêm họng giai đoạn mới chớm, cấp tính và mãn tính.
1. Giai đoạn mới chớm viêm họng:
Người bệnh thường cảm thấy cổ họng bất thường, khô rát sinh ra ho khan, giọng khan và thô, tiếng nói không rõ ràng, và cảm thấy như lửa đốt. Lưỡi đỏ và khô. Mạch phù sác.
Chủ trị: Thanh nhiệt, nhuận phế, hóa đàm, giải độc.
Bài thuốc
Kim ngân hoa 12 grs
Cúc hoa 9 grs
Hòe hoa 9 grs
Cát cánh 9 grs
Tỳ bà diệp 9 grs
Ngưu bàng tử 9 grs
Cam thảo 6 grs
- Kim ngân hoa, cúc hoa, hòe hoa: Thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm.
- Cát cánh, tỳ bà diệp: Bổ phế và tiêu đàm.
- Ngưu bàng tử: Giải độc, bình can.
- Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.
2. Giai đoạn viêm họng cấp tính:
Viêm họng cấp tính thường do hệ thống hô hấp bị nhiễm bệnh như viêm mũi cấp tính ảnh hưởng tới những bô phận bên dưới của đường hô hấp gây ra, Trong lâm sàng bệnh này thường thấy họng đỏ, sưng, nóng và đau, nhai nuốt khó khăn có thể đưa tới tê liệt cấp tính hoặc phong nhiệt hầu tê (họng bị tê liệt do phong nhiệt). Nguyên nhân do phong nhiệt xâm nhập từ bên ngoài vào phế phận mà gây ra viêm phế quản và viêm họng.
Họng khô, cảm giác nóng rát, nếu không chữa trị kịp thời thì họng càng ngày càng đau, nhai nuốt khó khăn. Vùng họng bị sung huyết, sợ phong hàn, nhức đầu, nóng sốt. Lưỡi khô đỏ, không rêu. Mạch phù sác.
Chủ trị: Khu phong, thanh nhiệt, giải độc, lợi yết.
Bài thuốc
Liên kiều 12 grs
Kim ngân hoa 9 grs
Kinh giới 9 grs
Phòng phong 6 grs
Trúc nhự 9 grs
Cát cánh 9 grs
Bạc hà 9 grs
Hạnh nhân 9 grs
Cúc hoa 9 grs
Ðại thanh diệp 9 grs
Tỳ bà diệp 9 grs
Cam thảo 6 grs
-Liên kiều, kim ngân hoa, cúc hoa: Giải độc, tiêu viêm.
-Kinh giới, trúc nhự, bạc hà, đại thanh diệp:Thanh nhiệt và thông phế.
-Phòng phong: Giải phong.
-Hạnh nhân, tỳ bà diệp, cát cánh: Bổ phế, tiêu đàm.
-Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.
3. Giai đoạn viêm họng mãn tính:
Viêm họng mãn tính là tình trạng viêm kéo dài niêm mạc vùng họng, phần lớn là do chữa bệnh viêm họng cấp tính không dứt, lâu ngày chuyển qua mãn tính; ngoài ra còn do nhiều nguyên nhân khác như uống rượu quá độ, hút thuốc quá nhiều, thường ăn uống những đồ ăn nhiều tính kích thích, tiếp xúc với không khí ô nhiễm, tắc mũi liên tục nên phải há miệng để thở đưa tới viêm họng mãn tình.
Thường cảm thấy vùng họng không bình thường, có cảm giác nóng như lửa đốt, khô rát, hoặc cảm giác vướng họng, có chút đờm dính, khó khạc ra được, thường phải khạc nhổ sau khi đánh răng vào buổi sáng. Còn gọi là mãn hầu tê, thở đôi khi hụt hơi, ngủ chập chờn, miệng đắng, ăn lúc ngon lúc không, đêm đi tiểu nhiều lần, buổi chiều cảm thấy mệt mỏi hơn buổi sáng, ăn những thức ăn nóng thì khó chịu nhiều, chân hay bị lạnh, mặt phừng nóng...
Nguyên nhân của bệnh này là do thận âm suy ảnh hưởng làm phế suy, gây hư hỏa âm ỷ đốt mà bị viêm họng mãn tính. Lưỡi đỏ và khô, Mạch vi và sác.
Chủ trị: Bổ thận âm, thanh hư nhiệt và tiêu đàm, giải viêm.
Bài thuốc
Phục thần 9 grs
Sơn thù du 9 grs
Mẫu đơn bì 9 grs
Trạch tả 9 grs
Kim ngân hoa 9 grs
Trúc nhự 9 grs
Hòe hoa 9 grs
Cúc hoa 9 grs
Cát cánh 9 grs
Tỳ bà diệp 9 grs
Bạc hà 9 grs
Thuyền thoái
Cam thảo 3 grs
- Phục thần: An tâm.
- Sơn thù du, mẫu đơn bì, trạch tả, sinh địa: Bổ huyết, thanh nhiệt, bình can và lợi tiểu.
- Kim ngân hoa, hòe hoa, cúc hoa, trúc nhự, thuyền thoái: Thanh nhiệt, giải độc và tiêu viêm.
- Cát cánh, hoài sơn, bạc hà, tỳ bà diệp: Bổ phế, thông khí và hóa đởm.
- Cam thảo: Phối hợp các vị thuốc.
*Chữa trị viêm họng mãn tính trong dân gian
Cháo Bách Hợp gồm: Bách hợp 50 grs, sinh địa 30 grs và gạo tẻ 50 grs.
Nấu nhỏ lửa cho nhừ thành cháo, thêm đường phèn hay mật ong, chia làm phai phần. Ăn sáng và chiều khi bụng đói. Ăn cho đến khi hết bệnh.
Nguoiviet