Tweet
Tuyến tiền liệt - đã đến lúc gióng lên hồi chuông cảnh báo về nó khi mà ung thư tiền liệt tuyến là loại ung thư xếp thứ 3 ở đàn ông. Ngày nay, tỉ lệ mắc ung thư tiền liệt tuyến ngày một tăng trong suốt 30 năm qua
Và đó chỉ là 1 trong các bệnh về tuyến tiền liệt – khi mà 68% chủ nhân của tuyến tiền liệt chẳng biết nó “đóng quân” ở đâu, có chức năng gì trong việc xác định nên bản năng giới của mình.
> > > Phòng ngừa bệnh viêm tiền liệt tuyến
> > > Người bị béo phì có khả năng mắc ung thư tuyến tiền liệt cao
Tuyến tiền liệt là gì
1. Viêm tuyến tiền liệt
- Nguyên nhân:
+ VTTL cấp tính thường do vi khuẩn gram (-), hay gặp nhất là Eschérichia, sau đó là Proteus vulgaris, klebsiella, pneumocoque, entérocoque... Còn lậu cầu trùng, trước đây gặp nhiều ở châu Âu, nhưng nay rất hiếm.
+ Ở Việt Nam thì ngược lại, chủng loại này phải hết sức cảnh giác vì số nam giới trẻ bị bệnh này ngày càng nhiều mà lại không được chạy chữa tốt. Vi khuẩn đột nhập tuyến tiền liệt, chủ yếu theo đường niệu đạo, thường xảy ra sau quan hệ tình dục hoặc sau những thủ thuật đường niệu (như nong dò niệu đạo, thông tiểu hoặc đặt ống dẫn lưu...). Vi khuẩn vào tuyến tiền liệt theo đường máu rất ít gặp
- Triệu chứng:Những triệu chứng khi bị viêm tuyến tiền liệt như luôn buồn tiểu, đái dắt, buốt, rát… kèm đau cả vùng chậu nhỏ, bẹn và vùng dưới thắt lưng. Bệnh viêm tuyến tiền liệt rất khó chẩn đoán một phần vì triệu chứng của nó khá giống với một số bệnh khác, ví dụ như bệnh viêm nhiễm bàng quang hoặc niệu đạo.
Có 3 dạng cụ thể như sau:
+ Viêm nhiễm khuẩn cấp: Triệu chứng thường xuất hiện bất ngờ như sốt rét, có cảm giác như bị cúm, đau ở tuyến tiền liệt, ở phần dưới thắt lưng hoặc ở vùng sinh dục, đái dắt, đau rát hoặc khó khăn khi đi tiểu, đôi khi trong nước tiểu, trong tinh dịch có máu, đau khi xuất tinh.
+ Viêm nhiễm khuẩn mãn tính: Triệu chứng gần giống như viêm cấp nhưng phát triển chậm hơn và không nguy hiểm bằng viêm cấp. Viêm mãn chỉ sốt nhẹ, thường hay đi tiểu đêm và kéo theo cả viêm bàng quang tái phát.
+ Viêm mãn không nhiễm khuẩn: Đây là loại phổ biến nhất. Nói chung các biểu hiện và triệu chứng của dạng này giống với dạng 2, nhưng hầu như không bị sốt. Tuy nhiên sự khác nhau chính là không thấy vi khuẩn khi làm xét nghiệm nước tiểu và trong dịch của tuyến tiền liệt. Có khi có các tế bào mủ trong nước tiểu.
Bệnh viêm tuyến tiền liệt
2. Ung thư tuyến tiền liệt ( Ung thư tiền liệt tuyến )
- Nguyên nhân:
+ Là bệnh lý hay gặp nhất ở nam giới, ung thư tuyến tiền liệt xảy ra khi các tế bào của TTL đột biến và sinh sôi phát triển nhanh không thể kiểm soát; những tế bào này có thể lan xa (gọi là di căn) ra các bộ phận khác của cơ thể, nhất là xương. Các hạch bạch huyết, trực tràng và bàng quang.+ Nếu được phát hiện sớm, khi ung thư mới chỉ giới hạn ở tuyến thì khả năng điều trị mới có kết quả với tác dụng phụ tối thiểu. Khi ung thư đã lan ra ngoài tuyến thì việc điều trị khó khăn hơn. - Triệu chứng:
+ Bác sĩ Ho Siew Hong, chuyên gia về tiết niệu tại bệnh viện Gleneagles, chia sẻ rằng ung thư tuyến tiền liệtlà căn bệnh tiềm ẩn mà thường không có triệu chứng gì ở giai đoạn đầu, và vì thế rất nhiều trường hợp đã không được phát hiện sớm cho tới khi ung thư đã di căn.+ Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn đầu không có triệu chứng và thường được chẩn đoán khi bệnh nhân làm xét nghiệm chỉ số PSA.
+ Ở giai đoạn muộn hơn, ung thư tiền liệt tuyến có thể gây ra các triệu chứng khi bệnh nhân đi tiểu, ví dụ như khó đi tiểu, thời gian mỗi lần đi tiểu lâu, thường xuyên đi tiểu, và có máu trong nước tiểu hoặc/và tinh dịch.+ Ở giai đoạn cuối, ung thư tiền liệt tuyến di căn xương có thể gây đau xương và nứt gãy xương. Nếu đã di căn ra các hạch bạch huyết, nó có thể gây khó chịu và sưng phù ở chân .
3. Phì đại tuyến tiền liệt (u xơ TTL, bướu lành TTL)
- Nguyên nhân:+ Đã có nhiều nghiên cứu cho thấy phì đại tuyến tiền liệt là bệnh thường gặp ở người trước đó có cuộc sống căng thẳng, có thói quen uống không đủ nước, sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm, dinh dưỡng đơn điệu và khiếm khuyết các thành phần chống lão hóa, lạm dụng bia rượu, chất béo động vật, chất kích thích (thuốc lá, cà phê…).
+ Có bệnh trên đường tiết niệu (đặc biệt là viêm bàng quang không điều trị đúng mức), bị rối loạn nội tiết như bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp.
- Triệu chứng:
Dòng nước tiểu yếu, khó khăn bắt đầu đi tiểu, dừng và bắt đầu khi đi tiểu, vấn đề ở cuối đi tiểu - Thường xuyên, cấp bách cần phải đi tiểu, tăng số lần đi tiểu ở (nocturia) đêm - Căng thẳng khi đi tiểu, không thể hoàn toàn trống rỗng bàng quang, máu trong nước tiểu (tiểu máu) - Nhiễm trùng đường tiết niệu - Hình thành sỏi trong bàng quang - Suy giảm chức năng thận.
Phì đại ( tăng sinh ) tuyến tiền liệt
Các triệu chứng thường tiến triển chậm nên bệnh nhân có thể quen dần và khó nhận ra. Do vậy, nhiều bệnh nhân đến khám muộn khi khối u xơ đã quá to và có các biến chứng về bàng quang, suy thận,… khiến cho việc điều trị các bệnh lý tuyến tiền liệt trở nên hết sức phức tạp.
Và đó chỉ là 1 trong các bệnh về tuyến tiền liệt – khi mà 68% chủ nhân của tuyến tiền liệt chẳng biết nó “đóng quân” ở đâu, có chức năng gì trong việc xác định nên bản năng giới của mình.
> > > Phòng ngừa bệnh viêm tiền liệt tuyến
> > > Người bị béo phì có khả năng mắc ung thư tuyến tiền liệt cao
Tuyến tiền liệt là gì
1. Viêm tuyến tiền liệt
- Nguyên nhân:
+ VTTL cấp tính thường do vi khuẩn gram (-), hay gặp nhất là Eschérichia, sau đó là Proteus vulgaris, klebsiella, pneumocoque, entérocoque... Còn lậu cầu trùng, trước đây gặp nhiều ở châu Âu, nhưng nay rất hiếm.
+ Ở Việt Nam thì ngược lại, chủng loại này phải hết sức cảnh giác vì số nam giới trẻ bị bệnh này ngày càng nhiều mà lại không được chạy chữa tốt. Vi khuẩn đột nhập tuyến tiền liệt, chủ yếu theo đường niệu đạo, thường xảy ra sau quan hệ tình dục hoặc sau những thủ thuật đường niệu (như nong dò niệu đạo, thông tiểu hoặc đặt ống dẫn lưu...). Vi khuẩn vào tuyến tiền liệt theo đường máu rất ít gặp
- Triệu chứng:Những triệu chứng khi bị viêm tuyến tiền liệt như luôn buồn tiểu, đái dắt, buốt, rát… kèm đau cả vùng chậu nhỏ, bẹn và vùng dưới thắt lưng. Bệnh viêm tuyến tiền liệt rất khó chẩn đoán một phần vì triệu chứng của nó khá giống với một số bệnh khác, ví dụ như bệnh viêm nhiễm bàng quang hoặc niệu đạo.
Có 3 dạng cụ thể như sau:
+ Viêm nhiễm khuẩn cấp: Triệu chứng thường xuất hiện bất ngờ như sốt rét, có cảm giác như bị cúm, đau ở tuyến tiền liệt, ở phần dưới thắt lưng hoặc ở vùng sinh dục, đái dắt, đau rát hoặc khó khăn khi đi tiểu, đôi khi trong nước tiểu, trong tinh dịch có máu, đau khi xuất tinh.
+ Viêm nhiễm khuẩn mãn tính: Triệu chứng gần giống như viêm cấp nhưng phát triển chậm hơn và không nguy hiểm bằng viêm cấp. Viêm mãn chỉ sốt nhẹ, thường hay đi tiểu đêm và kéo theo cả viêm bàng quang tái phát.
+ Viêm mãn không nhiễm khuẩn: Đây là loại phổ biến nhất. Nói chung các biểu hiện và triệu chứng của dạng này giống với dạng 2, nhưng hầu như không bị sốt. Tuy nhiên sự khác nhau chính là không thấy vi khuẩn khi làm xét nghiệm nước tiểu và trong dịch của tuyến tiền liệt. Có khi có các tế bào mủ trong nước tiểu.
Bệnh viêm tuyến tiền liệt
2. Ung thư tuyến tiền liệt ( Ung thư tiền liệt tuyến )
- Nguyên nhân:
+ Là bệnh lý hay gặp nhất ở nam giới, ung thư tuyến tiền liệt xảy ra khi các tế bào của TTL đột biến và sinh sôi phát triển nhanh không thể kiểm soát; những tế bào này có thể lan xa (gọi là di căn) ra các bộ phận khác của cơ thể, nhất là xương. Các hạch bạch huyết, trực tràng và bàng quang.+ Nếu được phát hiện sớm, khi ung thư mới chỉ giới hạn ở tuyến thì khả năng điều trị mới có kết quả với tác dụng phụ tối thiểu. Khi ung thư đã lan ra ngoài tuyến thì việc điều trị khó khăn hơn. - Triệu chứng:
+ Bác sĩ Ho Siew Hong, chuyên gia về tiết niệu tại bệnh viện Gleneagles, chia sẻ rằng ung thư tuyến tiền liệtlà căn bệnh tiềm ẩn mà thường không có triệu chứng gì ở giai đoạn đầu, và vì thế rất nhiều trường hợp đã không được phát hiện sớm cho tới khi ung thư đã di căn.+ Ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn đầu không có triệu chứng và thường được chẩn đoán khi bệnh nhân làm xét nghiệm chỉ số PSA.
+ Ở giai đoạn muộn hơn, ung thư tiền liệt tuyến có thể gây ra các triệu chứng khi bệnh nhân đi tiểu, ví dụ như khó đi tiểu, thời gian mỗi lần đi tiểu lâu, thường xuyên đi tiểu, và có máu trong nước tiểu hoặc/và tinh dịch.+ Ở giai đoạn cuối, ung thư tiền liệt tuyến di căn xương có thể gây đau xương và nứt gãy xương. Nếu đã di căn ra các hạch bạch huyết, nó có thể gây khó chịu và sưng phù ở chân .
Ung thư tuyến tiền liệt
3. Phì đại tuyến tiền liệt (u xơ TTL, bướu lành TTL)
- Nguyên nhân:+ Đã có nhiều nghiên cứu cho thấy phì đại tuyến tiền liệt là bệnh thường gặp ở người trước đó có cuộc sống căng thẳng, có thói quen uống không đủ nước, sinh hoạt trong môi trường ô nhiễm, dinh dưỡng đơn điệu và khiếm khuyết các thành phần chống lão hóa, lạm dụng bia rượu, chất béo động vật, chất kích thích (thuốc lá, cà phê…).
+ Có bệnh trên đường tiết niệu (đặc biệt là viêm bàng quang không điều trị đúng mức), bị rối loạn nội tiết như bệnh tiểu đường, bệnh tuyến giáp.
- Triệu chứng:
Dòng nước tiểu yếu, khó khăn bắt đầu đi tiểu, dừng và bắt đầu khi đi tiểu, vấn đề ở cuối đi tiểu - Thường xuyên, cấp bách cần phải đi tiểu, tăng số lần đi tiểu ở (nocturia) đêm - Căng thẳng khi đi tiểu, không thể hoàn toàn trống rỗng bàng quang, máu trong nước tiểu (tiểu máu) - Nhiễm trùng đường tiết niệu - Hình thành sỏi trong bàng quang - Suy giảm chức năng thận.
Phì đại ( tăng sinh ) tuyến tiền liệt
Các triệu chứng thường tiến triển chậm nên bệnh nhân có thể quen dần và khó nhận ra. Do vậy, nhiều bệnh nhân đến khám muộn khi khối u xơ đã quá to và có các biến chứng về bàng quang, suy thận,… khiến cho việc điều trị các bệnh lý tuyến tiền liệt trở nên hết sức phức tạp.