Tweet
Măng, món ăn được nhiều người yêu thích, nhưng bạn hãy thận trọng với độc chất cyanure nếu không chế biến kỹ lưỡng.
Một số loại thực phẩm rất quen thuộc trong bữa cơm của mỗi gia đình như măng, khoai tây, khoai mì, đậu phộng... là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, rất cần thiết cho cơ thể người. Tuy nhiên, các nhà chuyên môn cảnh báo các loại thực phẩm này có thể chứa nhiều loại độc chất nguy hiểm. Vậy cần chế biến như thế nào để ngăn chặn hoặc giảm bớt các loại độc chất này?
Thủ phạm: Độc chất cyanure?
Mới đây, anh Võ Văn T. (37 tuổi), Phùng Văn Ch. (29 tuổi) và Vũ Văn Ch. (32 tuổi) cùng ngụ tại xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh - Sàigòn rủ nhau nhậu lai rai ba sợi với món “chiến lược” là măng xào. Bữa nhậu vừa mới bắt đầu được khoảng 10 phút, cả 3 người cùng có dấu hiệu bị ngộ độc với các triệu chứng co giật, khó thở. Sau đó, anh Võ Văn T. và Phùng Văn Ch. đã chết, riêng anh Vũ Văn Ch. may mắn thoát chết do cấp cứu và súc ruột kịp thời.
Vụ việc xảy ra vào ngày 11/8, mới đây Trung tâm Y tế dự phòng Sàigòn đã có báo cáo với Sở Y tế Sàigòn về kết quả xét nghiệm bước đầu đối với 2 trường hợp tử vong nói trên. Theo kết quả xét nghiệm: “Độc chất cyanure có trong măng chua cộng với hàm lượng aldehyde quá cao trong rượu chính là nguyên nhân gây tử vong”.
Theo kết quả phân tích của Trung tâm Dịch vụ phân tích thí nghiệm trên 3 loại măng: măng trắng (được bào từ củ măng), măng trắng ngâm nước nửa ngày (măng đã ra nước, hơi chua) và măng vàng (măng đã qua luộc và ngâm nước) bán trên thị trường đều cho thấy hàm lượng xyanua rất đáng lo ngại. Cụ thể: Hàm lượng cuanure trong măng trắng mới bào lên đến 222,5 mg/kg, măng trắng ngâm nửa ngày 158,2 mg/kg, măng vàng 8,5 mg/kg. Trong khi đó, chất xyanua có khả năng gây ngộ độc cấp tính, có thể dẫn đến tử vong đối với người chỉ từ 50-90 mg/kg.
Bác sĩ Nguyễn Sỹ Hào, Phó Khoa Vệ sinh an toàn thực phẩm thuộc Trung tâm Y tế Dự phòng, cho biết: Ngoài 2 trường hợp trên, cho đến nay, vẫn chưa phát hiện trường hợp nào tử vong do ngộ độc măng nhưng các trường hợp ngộ độc nhẹ, bị chóng mặt, có cảm giác say là không ít. Độc chất cyanure có sẵn trong măng, sẽ giảm dần khi tiếp xúc môi trường nước. Tuy nhiên, đối với măng chua, trong quá trình ngâm, chất cyanure có thể kết hợp với một số enzyme hoặc kết hợp với một số chất trong ruột người tạo thành độc chất HCN (cyanhydric acid), gây ngộ độc cấp tính.
Khoai mì, khoai tây cũng có độc chất
Theo bác sĩ Trần Hữu Vinh,Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp Viện Y Dược học Sàigòn: Khoai mì có nhiều tinh bột, cần thiết cho cơ thể người. Tuy nhiên, tương tự như măng, trong khoai mì cũng chứa độc chất cyanure, kể cả phần thịt và phần vỏ củ (phần vỏ thường có hàm lượng cao hơn). Cho nên khi chế biến dù lột vỏ nhưng khoai mì vẫn còn một lượng cyanure nhất định. Khi luộc, đặc biệt là luộc với số lượng lớn thì chất này sẽ đóng váng trên bề mặt nước. Nếu ăn phải chất này với hàm lượng cao, người ăn sẽ bị ngộ độc ngay.
Khoai tây là loại củ có rất nhiều tinh bột, men tiêu hóa và vitamin, là loại thực phẩm được dùng phổ biến ở nước ta. Nhưng nếu khoai tây đào khỏi mặt đất để lâu ngày hoặc để chúng tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời, đặc biệt là khoai tây đã mọc mầm hay khi vỏ khoai đã chuyển sang màu xanh thì hàm lượng solanine (chất gây độc) trong khoai tăng lên rất cao. Chất solanine này sinh ra là do khoai tây tiếp xúc nhiều với tia cực tím, ánh nắng mặt trời. Ông Trần Hữu Vinh còn cho biết thêm, hấp thụ solanine ở hàm lượng thấp sẽ có tác dụng chữa trị đau nhức, nhưng nếu ăn phải khoai tây có hàm lượng solanin cao thì có thể bị ngộ độc. Triệu chứng thông thường là đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, khó thở.
Nấm trong đậu phộng: Kẻ sát thủ đáng sợ
Bác sĩ Trần Hữu Vinh cũng cho biết thêm, thành phần chủ yếu trong đậu phộng (lạc) là protid (chất đạm) và lipid (chất béo). Đậu phộng tươi là một loại thực phẩm dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể người. Nhưng nếu bảo quản không tốt, để trong môi trường ẩm ướt... đậu phộng rất dễ bị mốc. Nấm mốc trên đậu phộng rất độc có tên là aspergillus flavus link, loại nấm này sinh ra do sự tác động của điều kiện môi trường với những thành phần chủ yếu của đậu phộng. Khi con người ăn phải đậu phộng có chứa nhiều loại nấm aspergillus flavus link trong điều kiện cơ địa không tốt sẽ bị ngộ độc ngay. Triệu chứng ban đầu cũng là đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy...
Gần đây báo chí thông tin đã có một số trường hợp ăn nấm bị ngộ độc dẫn đến tử vong. Theo bác sĩ Vinh thì đó là những loại nấm dại, nấm rừng. Các loại nấm hiện đang được bán nhiều ngoài chợ như nấm rơm, nấm mèo, nấm hương, nấm tuyết.... mà chúng ta vẫn thường ăn đều là nấm lành, là thực phẩm bổ dưỡng, chưa thấy trường hợp nào bị ngộ độc do ăn những loại nấm này.
Giải pháp giảm độc
- Để đề phòng độc chất trong măng, các nhà chuyên môn cho biết, hiện không có tài liệu y tế nào hướng dẫn cách sử dụng măng an toàn nhưng theo kinh nghiệm dân gian, người tiêu dùng nên rửa kỹ, ngâm măng trong nước nhiều giờ và luộc qua 1, 2 lần trước khi sử dụng để tránh trường hợp ngộ độc đáng tiếc. Đối với măng chua, cũng nên luộc trước khi ngâm chua để hạn chế bớt hàm lượng độc chất cyanure.
Khoai lang mọc mầm ăn vô có thể sớm đi bán muối
- Đối với một số loại củ như khoai tây, khoai mì kể cả đậu phộng, người tiêu dùng không nên dự trữ lâu. Để tránh ngộ độc solanine có trong khoai tây, không nên ăn những củ khoai đã mọc mầm hay những củ có vỏ đã chuyển sang màu xanh, những củ đã đào khỏi mặt đất quá lâu... Đối với đậu phộng phải bảo quản tốt, phơi khô, tránh để ẩm, mốc; không ăn những hạt đậu phộng đã bị mốc, thâm đen hoặc những hạt đậu bất thường.
- Cách tốt nhất để loại bỏ chất cyanure trong khoai mì là lột vỏ, sau đó ngâm trong nước lạnh nhiều giờ trước khi luộc. Ngoài ra, trong lúc luộc nên mở nắp nồi để chất cyanure bay đi, khi ấy lượng độc chất sẽ giảm đáng kể.
Thinh Nguyen
Một số loại thực phẩm rất quen thuộc trong bữa cơm của mỗi gia đình như măng, khoai tây, khoai mì, đậu phộng... là thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, rất cần thiết cho cơ thể người. Tuy nhiên, các nhà chuyên môn cảnh báo các loại thực phẩm này có thể chứa nhiều loại độc chất nguy hiểm. Vậy cần chế biến như thế nào để ngăn chặn hoặc giảm bớt các loại độc chất này?
Thủ phạm: Độc chất cyanure?
Mới đây, anh Võ Văn T. (37 tuổi), Phùng Văn Ch. (29 tuổi) và Vũ Văn Ch. (32 tuổi) cùng ngụ tại xã Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh - Sàigòn rủ nhau nhậu lai rai ba sợi với món “chiến lược” là măng xào. Bữa nhậu vừa mới bắt đầu được khoảng 10 phút, cả 3 người cùng có dấu hiệu bị ngộ độc với các triệu chứng co giật, khó thở. Sau đó, anh Võ Văn T. và Phùng Văn Ch. đã chết, riêng anh Vũ Văn Ch. may mắn thoát chết do cấp cứu và súc ruột kịp thời.
Vụ việc xảy ra vào ngày 11/8, mới đây Trung tâm Y tế dự phòng Sàigòn đã có báo cáo với Sở Y tế Sàigòn về kết quả xét nghiệm bước đầu đối với 2 trường hợp tử vong nói trên. Theo kết quả xét nghiệm: “Độc chất cyanure có trong măng chua cộng với hàm lượng aldehyde quá cao trong rượu chính là nguyên nhân gây tử vong”.
Theo kết quả phân tích của Trung tâm Dịch vụ phân tích thí nghiệm trên 3 loại măng: măng trắng (được bào từ củ măng), măng trắng ngâm nước nửa ngày (măng đã ra nước, hơi chua) và măng vàng (măng đã qua luộc và ngâm nước) bán trên thị trường đều cho thấy hàm lượng xyanua rất đáng lo ngại. Cụ thể: Hàm lượng cuanure trong măng trắng mới bào lên đến 222,5 mg/kg, măng trắng ngâm nửa ngày 158,2 mg/kg, măng vàng 8,5 mg/kg. Trong khi đó, chất xyanua có khả năng gây ngộ độc cấp tính, có thể dẫn đến tử vong đối với người chỉ từ 50-90 mg/kg.
Bác sĩ Nguyễn Sỹ Hào, Phó Khoa Vệ sinh an toàn thực phẩm thuộc Trung tâm Y tế Dự phòng, cho biết: Ngoài 2 trường hợp trên, cho đến nay, vẫn chưa phát hiện trường hợp nào tử vong do ngộ độc măng nhưng các trường hợp ngộ độc nhẹ, bị chóng mặt, có cảm giác say là không ít. Độc chất cyanure có sẵn trong măng, sẽ giảm dần khi tiếp xúc môi trường nước. Tuy nhiên, đối với măng chua, trong quá trình ngâm, chất cyanure có thể kết hợp với một số enzyme hoặc kết hợp với một số chất trong ruột người tạo thành độc chất HCN (cyanhydric acid), gây ngộ độc cấp tính.
Khoai mì, khoai tây cũng có độc chất
Theo bác sĩ Trần Hữu Vinh,Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp Viện Y Dược học Sàigòn: Khoai mì có nhiều tinh bột, cần thiết cho cơ thể người. Tuy nhiên, tương tự như măng, trong khoai mì cũng chứa độc chất cyanure, kể cả phần thịt và phần vỏ củ (phần vỏ thường có hàm lượng cao hơn). Cho nên khi chế biến dù lột vỏ nhưng khoai mì vẫn còn một lượng cyanure nhất định. Khi luộc, đặc biệt là luộc với số lượng lớn thì chất này sẽ đóng váng trên bề mặt nước. Nếu ăn phải chất này với hàm lượng cao, người ăn sẽ bị ngộ độc ngay.
Khoai tây là loại củ có rất nhiều tinh bột, men tiêu hóa và vitamin, là loại thực phẩm được dùng phổ biến ở nước ta. Nhưng nếu khoai tây đào khỏi mặt đất để lâu ngày hoặc để chúng tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời, đặc biệt là khoai tây đã mọc mầm hay khi vỏ khoai đã chuyển sang màu xanh thì hàm lượng solanine (chất gây độc) trong khoai tăng lên rất cao. Chất solanine này sinh ra là do khoai tây tiếp xúc nhiều với tia cực tím, ánh nắng mặt trời. Ông Trần Hữu Vinh còn cho biết thêm, hấp thụ solanine ở hàm lượng thấp sẽ có tác dụng chữa trị đau nhức, nhưng nếu ăn phải khoai tây có hàm lượng solanin cao thì có thể bị ngộ độc. Triệu chứng thông thường là đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, khó thở.
Nấm trong đậu phộng: Kẻ sát thủ đáng sợ
Bác sĩ Trần Hữu Vinh cũng cho biết thêm, thành phần chủ yếu trong đậu phộng (lạc) là protid (chất đạm) và lipid (chất béo). Đậu phộng tươi là một loại thực phẩm dinh dưỡng rất tốt cho cơ thể người. Nhưng nếu bảo quản không tốt, để trong môi trường ẩm ướt... đậu phộng rất dễ bị mốc. Nấm mốc trên đậu phộng rất độc có tên là aspergillus flavus link, loại nấm này sinh ra do sự tác động của điều kiện môi trường với những thành phần chủ yếu của đậu phộng. Khi con người ăn phải đậu phộng có chứa nhiều loại nấm aspergillus flavus link trong điều kiện cơ địa không tốt sẽ bị ngộ độc ngay. Triệu chứng ban đầu cũng là đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy...
Gần đây báo chí thông tin đã có một số trường hợp ăn nấm bị ngộ độc dẫn đến tử vong. Theo bác sĩ Vinh thì đó là những loại nấm dại, nấm rừng. Các loại nấm hiện đang được bán nhiều ngoài chợ như nấm rơm, nấm mèo, nấm hương, nấm tuyết.... mà chúng ta vẫn thường ăn đều là nấm lành, là thực phẩm bổ dưỡng, chưa thấy trường hợp nào bị ngộ độc do ăn những loại nấm này.
Giải pháp giảm độc
- Để đề phòng độc chất trong măng, các nhà chuyên môn cho biết, hiện không có tài liệu y tế nào hướng dẫn cách sử dụng măng an toàn nhưng theo kinh nghiệm dân gian, người tiêu dùng nên rửa kỹ, ngâm măng trong nước nhiều giờ và luộc qua 1, 2 lần trước khi sử dụng để tránh trường hợp ngộ độc đáng tiếc. Đối với măng chua, cũng nên luộc trước khi ngâm chua để hạn chế bớt hàm lượng độc chất cyanure.
Khoai lang mọc mầm ăn vô có thể sớm đi bán muối
- Đối với một số loại củ như khoai tây, khoai mì kể cả đậu phộng, người tiêu dùng không nên dự trữ lâu. Để tránh ngộ độc solanine có trong khoai tây, không nên ăn những củ khoai đã mọc mầm hay những củ có vỏ đã chuyển sang màu xanh, những củ đã đào khỏi mặt đất quá lâu... Đối với đậu phộng phải bảo quản tốt, phơi khô, tránh để ẩm, mốc; không ăn những hạt đậu phộng đã bị mốc, thâm đen hoặc những hạt đậu bất thường.
- Cách tốt nhất để loại bỏ chất cyanure trong khoai mì là lột vỏ, sau đó ngâm trong nước lạnh nhiều giờ trước khi luộc. Ngoài ra, trong lúc luộc nên mở nắp nồi để chất cyanure bay đi, khi ấy lượng độc chất sẽ giảm đáng kể.
Thinh Nguyen
Comment