Tweet
Bệnh hôi nách.
Hôi nách là một bệnh vốn được coi là nan y, gây nhiều phiền toái trong cuộc sống, cho cả chủ nhân lẫn những người xung quanh. Bệnh vốn thường gắn với tăng tiết mồ hôi vùng nách, đôi khi cả những mồ hôi nơi khác như tay, mặt, đầu và chân. Tuy nhiên, tăng tiết mồ hôi nách và bệnh hôi nách có những điểm khác nhau cơ bản.
Tăng tiết mồ hôi được cho là do cường chức năng hệ thần kinh giao cảm, và việc diệt thần kinh giao cảm ở những vùng tương ứng đã được chứng minh có tác dụng làm giảm hoặc mất việc tăng tiết này. Còn bệnh hôi nách lại do cường chức năng tuyến mồ hôi tại chỗ (tức vùng hố nách).
Tuy không gây đau đớn nhưng thứ mùi khó chịu đó ảnh hưởng nghiêm trọng đến giao tiếp hàng ngày. Vậy phải làm sao để loại bỏ nó khỏi thân thể khi nạn nhân chủ yếu của bệnh này là các thiếu nữ?
Nguyên nhân
Tuyến bài tiết của con người có hai loại: apocrine và eccrine. Eccrine được phân bố trên hầu hết vùng da của cơ thể và gắn liền với chức năng điều hòa thân nhiệt, nghĩa là khi cơ thể nóng thì nó tiết nhiều và ngược lại. Apocrine thì lại khác, nó chỉ được phân bố ở vùng nách, vùng da sinh dục và vú. Đôi khi nó cũng được tìm thấy ở quanh hốc mắt và quanh ống tai ngoài.
Apocrine không có liên quan gì đến việc điều nhiệt mà chịu trách nhiệm sản sinh ra mùi… con người, là mùi để đồng loại nhận ra nhau và quyến rũ lẫn nhau. Người ta nói “vợ chồng quen hơi” chính là quen mùi này. Nhưng khi mùi này nặng quá lại thành phiền toái.
Ngoài việc do cường chức năng tuyến apocrine, bệnh hôi nách còn do tác động của vi khuẩn vùng nách. Vi khuẩn phân hủy sản phẩm tiết của apocrine thành amoniac và các acid béo chuỗi ngắn, những thứ gây ra mùi khó chịu.
Các tuyến mồ hôi nhỏ phân bố khắp cơ thể nhưng tập trung nhiều ở các chỗ kín, khe gập như nách, bẹn. Các tuyến mồ hôi này thường bắt đầu hoạt động mạnh từ tuổi dậy thì bởi lẽ kích thích tố nội tiết của cơ thể người đang trong giai đoạn vượng.
Khi gặp căng thẳng, kích động, các tuyến mồ hôi lớn ấy sẽ tiết ra một chất axit béo ở dạng dịch thể, có chất béo, chất đạm…một khi gặp vi khuẩn trên da sẽ biến thành một loại axit béo không hòa tan, có mùi khó ngửi.
Khoa học hiện đại cho rằng hôi nách có tính di truyền, thường xuất hiện trong một gia đình hoặc một gia tộc. Y học cổ truyền cũng quan niệm như vậy, chẳng hạn sách Ngoại khoa chính tông ( nguồn sách Y học Trung Hoa) có câu: “Người bị hôi nách là do cha mẹ di truyền”.
Điều trị
Bệnh tăng tiết mồ hôi có thể được điều trị bằng việc mổ nội soi cắt hạch thần kinh giao cảm, hoặc cắt ngang chuỗi hạch giao cảm trong ngực. Trái lại, đối với bệnh hôi nách thì việc cắt hạch thần kinh giao cảm không hề có ảnh hưởng gì.
Điều trị bệnh hôi nách bao gồm chống nhiễm khuẩn, vệ sinh sạch da vùng nách và bôi các thuốc chống mùi hôi. Tuy nhiên để điều trị tiệt căn cần phẫu thuật cắt bỏ tuyến mồ hôi vùng hõm nách. Có nhiều kỹ thuật để làm việc này như dùng laser, hút mỡ vùng nách, phẫu thuật trực tiếp nạo bỏ hệ thống tuyến ở da vùng nách…
Trước đây việc phẫu thuật này thường gắn với hoại tử vùng da nên thường không được làm rộng rãi. Lý do chính của việc này là do không đánh giá hết bản đồ vùng tuyến apocrine ở nách, dẫn tới việc không biết phẫu tích đến đâu là đủ. Với những tiến bộ mới trong kỹ thuật điều trị, các bác sĩ có thể vẽ được bản đồ tuyến hôi vùng nách và chủ động có kế hoạch lấy bỏ tuyến ở vùng đó, bảo đảm việc lấy hết tuyến mà không rạch vào những vùng da không có tuyến.
Sẹo sau mổ thường chỉ là một sẹo nhỏ ở hai hõm nách, sẽ mờ và mất dần theo thời gian. Mùi hôi mất vĩnh viễn sau mổ. Không ra mồ hôi bù trừ như đốt hạch giao cảm ngực.
Hôi nách không phải là bệnh nguy hiểm. Nếu bị hôi nách nhẹ, chỉ cần thường xuyên dùng xà bông thơm và nước ấm rửa sạch nách, sau đó thoa phấn thơm là được. Đến già các tuyến mồ hôi lớn sẽ co hẹp, hôi nách bớt dần rồi tự khỏi.
Để khắc phục hôi nách, có thể uống thuốc chlorophyl, mỗi lần 1-2 viên (50 mg/viên) ngày 3 lần, cách nhau 8 giờ. Mỗi đợt dùng thuốc 30 ngày, nghỉ một tuần, nếu vẫn còn mùi hôi thì dùng tiếp đợt nữa. Thuốc không độc, không có tác dụng phụ.
Có thể dùng thuốc đặc trị hôi nách như Dr Paul, Deodorant dạng phun hơi, sáp hay bi lăn. Công thức của chúng gồm chất diệt vi khuẩn, chất làm giảm tiết mồ hôi nách (muối nhôm, axit tanic) và các chất bắt giữ mùi hôi. Các chất này tác dụng với các chất có mùi hôi ở nách, tạo thành một hợp chất không có mùi hôi… Phun xịt, hoặc lăn vào nách mỗi ngày 2 lần, khi bớt thì dùng duy trì 1 lần/ngày.
Bệnh này dùng ngoại trị thì hiệu quả khá tốt:
- Dùng phèn chua chưng lên cho trở thành dạng cục bột (có thể dùng tay bóp mịn), nghiền thành bột mịn, rửa sạch nách rồi bôi bột đó lên, ngày 1-2 lần.
- Dùng bột hoạt thạch nghiền thành bột mịn, rửa nách rồi bôi bột đó lên, ngày 1-2 lần, sau vài ngày sẽ bớt hôi nách.
- Dùng dung dịch formalin 2-3% hoặc dung dịch tannin 2-5% bôi lên nách, có thể ức chế tiết mồ hôi và trừ mùi hôi khét.
Cũng có thể áp dụng kinh nghiệm dân gian: Sau khi tắm rửa sạch sẽ, dùng phèn chua phi lên tán thành bột, mỗi tuần xát 3-4 lần vào nách, mồ hôi ở nách ra gặp phèn chua mùi hôi bị khử đi. Hoặc tắm xong, lấy cục phèn chua to (bằng quả quýt) xát vào nách, bảo đảm trong 2-3 ngày mùi hôi nách không tỏa ra. Sắp vào nhà ai, nếu mồ hôi đang đầm đìa, hãy lấy ngay cục phèn chua xát vào nách sẽ hết mùi hôi.
Theo hoinach.vn