UNG THƯ NÃO
Bác Sĩ Ngô Bá Định
Ung thư não là sự tăng trưởng ác tính của tế bào não. Tế bào ung thư có thể có nguồn gốc ngay tại não, cũng có thể do sự lan rộng từ những cơ quan khác trong cơ thể. Những loại ung thư có nguồn gốc ngay tại não gọi là ung thư não nguyên phát, gồm : u nguyên thể bào, u tế bào thần kinhđệm, u tế bào lớp lót trong khoang não tủy, u các sợi nhánh của thần kinh đệm, u màng não, u hạch bạch huyết, u tế bào mầm và u đám rối màng mạch. Chỉ khoảng 1% – 2% ung thư não là ung thư nguyên phát. Hầu hết bệnh xảy ra ở bệnh nhân khoảng 50 tuổi, đôi khi cũng gặp ở trẻ em. Bệnh thường gặp ở phái nam nhiều hơn phái nữ và ở người da trắng nhiều hơn da đen.
Loại ung thưxuất phát từ cơ quan khác rồi lan đến não gọi là ung thư não thứ phát hoặc ung thư di căn não. Những loại ung thư thường có khuynhh hướng di căn đến não là : ung thư phổi, ung thư vú, ung thư ruột già, ung thư thận và mêlanom.
Ung thư não luôn luôn rất nghiêm trọng vì khối u gây chèn ép và phá huỷ mô não.
Người ta không biết nguyên nhân của ung thư não nguyên phát.
Ung thư não thứ phát có nguồn gốc từ một vị trí ung thư nguyên phát ở nơi khác lan đến não thông qua đường máu, bạch huyết hoặc trực tiếp lan đến não.
Tăng áp lực bên trong sọ gây ra :
Nhức đầu (triệu chứng kinh điển) : cảm giác nặngđầu vào buổi sáng và càng nhức hơn trong ngày. Nhức đầu có thể làm bạn tỉnh giấc. Nhức đầu dữ dội hơn khi ho, khi vận động, hoặc khi thay đổi tư thế như cúi người hoặc cong gối.
Nôn / ói.
Rối loạn thịgiác.
Mệt mỏi.
Hoa mắt.
Tuỳ theo vịtrí khối u trong não, nó cũng có thể gây ra :
Mỏi cơ.
Mất thăng bằng.
Mất cảm giác, không thể phát âm, nghe, nhìn hoặc ngửi mùi.
Xuất huyết não.
Thay đổi tính tình.
Bác sĩ sẽ khám và chỉ định làm những xét nghiệm đặc biệt để xem kích thước, hình dạng, và vị trí khối u trong não. Những xét nghiệm thường dùng là CT scan (một dạng chụp X quang), MRI (cộng hưởng từ).Cũng có thể sử dụng những kỹ thuật mới như PET scan và SPECT.
Chụp mạch máu đồ (để thấy dòng máu chảy trong não) là xét nghiệm thường dùng trước khi mổ.
Những xét nghiệm ít được dùng hơn như chụp Xquang sọ não, và nghiên cứu bằng cách bơm khí vào não hoặc dùng sóng âm.
Ngoài ra có thể có những xét nghiệm khác tùy vào vị trí và loại ung thư mà bác sĩ nghi ngờ.Sinh thiết cũng cần phải thực hiện để xác nhận khối u là ung thư và để định dạng tế bào u. Để làm sinh thiết, bác sĩ phẫu thuật sẽ phải lấy đi một mẫu mô từ khối u não. Mẫu này sẽ được soi dưới kính hiển vi để định dạng.
Có thể phẫu thuật để cắt bỏ khối u tùy vào vị trí, loại ung thư, phạm vi lan rộng và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Cũng vào loại và vị trí ung thư, có thể dùng xa trị (điều trị bằng tia phóng xạ) và hoá trị (uống thuốc chống ung thư) để thay thế cho phẫu thuật. Hầu hết đều là những cuộc phẫu thuật lớn, vì vậy nên bàn bạc chi tiết với bác sĩ về kế hoạch điều trị.
Báo với bác sĩ khi xuất hiện những triệu chứng nhức đầu, rối loạn thị giác hoặc những triệu chứng khác, hoặc khi những triệu chứng này nặng hơn.
Hỏi bác sĩ để hiểu rõ những phương pháp điều trị.
Bác sĩ có thể giúp đỡ nếu việc điều trị gây ra những điều lo lắng.
Nên quan tâm đến tình trạng sức khoẻ chung, ăn thức ăn đa dạng và bổ dưỡng, tập thể dục đều đặn, và nghỉ ngơi đầy đủ.
Bác Sĩ Ngô Bá Định
Ung thư não là sự tăng trưởng ác tính của tế bào não. Tế bào ung thư có thể có nguồn gốc ngay tại não, cũng có thể do sự lan rộng từ những cơ quan khác trong cơ thể. Những loại ung thư có nguồn gốc ngay tại não gọi là ung thư não nguyên phát, gồm : u nguyên thể bào, u tế bào thần kinhđệm, u tế bào lớp lót trong khoang não tủy, u các sợi nhánh của thần kinh đệm, u màng não, u hạch bạch huyết, u tế bào mầm và u đám rối màng mạch. Chỉ khoảng 1% – 2% ung thư não là ung thư nguyên phát. Hầu hết bệnh xảy ra ở bệnh nhân khoảng 50 tuổi, đôi khi cũng gặp ở trẻ em. Bệnh thường gặp ở phái nam nhiều hơn phái nữ và ở người da trắng nhiều hơn da đen.
Loại ung thưxuất phát từ cơ quan khác rồi lan đến não gọi là ung thư não thứ phát hoặc ung thư di căn não. Những loại ung thư thường có khuynhh hướng di căn đến não là : ung thư phổi, ung thư vú, ung thư ruột già, ung thư thận và mêlanom.
Ung thư não luôn luôn rất nghiêm trọng vì khối u gây chèn ép và phá huỷ mô não.
Người ta không biết nguyên nhân của ung thư não nguyên phát.
Ung thư não thứ phát có nguồn gốc từ một vị trí ung thư nguyên phát ở nơi khác lan đến não thông qua đường máu, bạch huyết hoặc trực tiếp lan đến não.
Tăng áp lực bên trong sọ gây ra :
Nhức đầu (triệu chứng kinh điển) : cảm giác nặngđầu vào buổi sáng và càng nhức hơn trong ngày. Nhức đầu có thể làm bạn tỉnh giấc. Nhức đầu dữ dội hơn khi ho, khi vận động, hoặc khi thay đổi tư thế như cúi người hoặc cong gối.
Nôn / ói.
Rối loạn thịgiác.
Mệt mỏi.
Hoa mắt.
Tuỳ theo vịtrí khối u trong não, nó cũng có thể gây ra :
Mỏi cơ.
Mất thăng bằng.
Mất cảm giác, không thể phát âm, nghe, nhìn hoặc ngửi mùi.
Xuất huyết não.
Thay đổi tính tình.
Bác sĩ sẽ khám và chỉ định làm những xét nghiệm đặc biệt để xem kích thước, hình dạng, và vị trí khối u trong não. Những xét nghiệm thường dùng là CT scan (một dạng chụp X quang), MRI (cộng hưởng từ).Cũng có thể sử dụng những kỹ thuật mới như PET scan và SPECT.
Chụp mạch máu đồ (để thấy dòng máu chảy trong não) là xét nghiệm thường dùng trước khi mổ.
Những xét nghiệm ít được dùng hơn như chụp Xquang sọ não, và nghiên cứu bằng cách bơm khí vào não hoặc dùng sóng âm.
Ngoài ra có thể có những xét nghiệm khác tùy vào vị trí và loại ung thư mà bác sĩ nghi ngờ.Sinh thiết cũng cần phải thực hiện để xác nhận khối u là ung thư và để định dạng tế bào u. Để làm sinh thiết, bác sĩ phẫu thuật sẽ phải lấy đi một mẫu mô từ khối u não. Mẫu này sẽ được soi dưới kính hiển vi để định dạng.
Có thể phẫu thuật để cắt bỏ khối u tùy vào vị trí, loại ung thư, phạm vi lan rộng và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Cũng vào loại và vị trí ung thư, có thể dùng xa trị (điều trị bằng tia phóng xạ) và hoá trị (uống thuốc chống ung thư) để thay thế cho phẫu thuật. Hầu hết đều là những cuộc phẫu thuật lớn, vì vậy nên bàn bạc chi tiết với bác sĩ về kế hoạch điều trị.
Báo với bác sĩ khi xuất hiện những triệu chứng nhức đầu, rối loạn thị giác hoặc những triệu chứng khác, hoặc khi những triệu chứng này nặng hơn.
Hỏi bác sĩ để hiểu rõ những phương pháp điều trị.
Bác sĩ có thể giúp đỡ nếu việc điều trị gây ra những điều lo lắng.
Nên quan tâm đến tình trạng sức khoẻ chung, ăn thức ăn đa dạng và bổ dưỡng, tập thể dục đều đặn, và nghỉ ngơi đầy đủ.