Tweet
Thận tinh suy
Bác Sĩ Ðặng Trần Hào
LTS - Bác Sĩ Ðặng Trần Hào tốt nghiệp bác sĩ y khoa Ðông Phương tại Samra University, Los Angeles, năm 1987, và được mời tham dự hội đồng State Board về châm cứu và Ðông dược. Mục này giúp cho ai muốn tìm hiểu về Ðông dược và muốn góp ý cho kho tàng đông dược phong phú hơn để phục vụ bệnh nhân. Quý vị có thể liên lạc bác sĩ tại điện thoại: (714) 531-8229 hoặc email: danghao@sbcglobal.net.
Thận tinh suy có nghĩa là thận âm và thận dương đều suy.
Tinh là vật chất cơ bản của hoạt động đời sống, thứ tinh của nam nữ giao hợp, là nguồn gốc để sinh tồn nòi giống và tinh do ăn uống tạo ra là chất dinh dưỡng cơ thể nhờ vào đó mà sinh tồn.
Tinh nam nữ giao hợp là tinh tiên thiên, tinh do đồ ăn là tinh hậu thiên. Hai thứ này đều tàng chứa trong thận; tinh tiên thiên bẩm thụ từ cha mẹ, tổ tiên, bắt đầu từ lúc mới là phôi thai, cho đến lúc già chết mới hết, luôn luôn sinh trưởng hóa dục.
Sự hình thành của tinh tiên thiên từ khi còn trong trứng nước được nuôi dưỡng bởi tinh hậu thiên do đồ ăn uống hậu thiên. Vì thế tinh tiên thiên là căn bản, tinh hậu thiên là điền kiện. Hai thứ đó có quan hệ hỗ tương cho nhau.
Tàng tinh là công năng quan trọng của thận. Từ sự tinh dục của cơ thể, cho đến sự sinh nòi đẻ giống về sau đều là tác dụng của thận tinh. Tác dụng của thận tinh còn gọi là thận khí, quá trình phát dục của cơ thể cũng là quá trình biến hóa thịnh suy của thận khí. Cho nên con gái cứ 7 năm và con trai 8 năm cơ thể thay đổi một lần, gọi là những giai đoạn thay đổi của một kiếp sống con người.
Con gái 14 tuổi và con trai 16 tuổi ngũ tạng, lục phủ được phát dục rất sung mãn, cơ nhục năng sinh bắt đầu thành thục, nên có sự thay đổi, răng thay, tóc dài, con gái có kinh nguyệt, con trai có tinh tràn ra, lúc bấy giờ nếu trai gái giao hợp thì sẽ có khả năng sinh đẻ. Con gái khoảng 35 tuổi, con trai khoảng 40 tuổi thận khí suy dần, tinh khí ngày càng giảm sút, tinh hoa của lục phủ ngũ tạng ngày càng suy tổn, cho nên nữ giới khoảng 49 tuổi, nam giới 64 tuổi thì tiên thiên qui kiệt, kinh nguyệt dứt, tinh ít, không thể có con được nữa, đồng thời cơ thể cũng già yếu dần dần.
Thân tàn tinh, tinh hoa hiện ra ở tóc, tinh có thể sinh ra ở tủy, tủy chứa trong khoảng rỗng của xương, có tác dụng nuôi dưỡng xương. Cho nên thận có tác dụng sinh tủy, sinh xương. Nếu thận suy không sinh tủy được, xương mất sự ôn dưỡng có thể sinh ra chứng cơ thể lạnh, hơ lửa cũng không nóng lên được, mặc áo dầy cũng không ấm hơn, tuy rét mà không run, khớp xương co cứng lại là tà nhiệt lưu ở thận đốt nóng thành khô xương, lâu ngày có thể thành chứng hâm hấp sốt, suy yếu, liệt và vô lực.
Thận có thể sinh tủy, não là bể chứa tủy, cho nên thận với não có quan hệ mật thiết với nhau. Mức độ thận suy của tinh khí chứa ở thận, ảnh hưởng trực tiếp tới công năng của não.
Sự dinh dưỡng của tóc là bắt nguồn từ huyết, cho nên tóc có liên hệ với huyết. Thận tàng tinh, sinh tủy. Huyết là do tủy sinh ra, cho nên tóc là phần tươi tốt phô ra ngoài của thận. Xét tóc khô hay mượt, có thể biết được thận thịnh hay suy. Ðang tuổi thiếu niên thận khí thịnh vượng thì tóc óng mượt, đến lúc tuổi già vì thận suy dần cho nên tóc bạc dần và dễ rụng.
Ngoài ra chúng ta cũng cần biết mệnh môn quan hệ chặt chẽ với thận, mệnh môn hỏa là chỗ liên quan với nguyên khí gọi là nguyên dương. Nguyên dương là chân hỏa tiên thiên, nguyên âm là chân thủy tiên thiên. Quan hệ giữ thận với mệnh môn là quan hệ “Âm dương hỗ căn, thủy hỏa tương tế.”
Nguyên khí tiên thiên tàng ẩn ở mệnh môn. Mệnh môn thịnh hay suy ảnh hưởng tới sự phát triển và sinh dục của cơ thể. (coi hình vẽ).
Dương (nóng) Âm (lạnh).
Khi thận tinh suy, có nghĩa là âm và dương của cơ thể đều suy giảm. Chúng ta tạm cho âm và dương suy giảm ngang nhau thì thận tinh cho ta những triêu chúng lúc nóng lúc lạnh. Tinh suy kiệt. Ðàn ông yếu sinh lý, bất lực. Ðàn bà lãnh cảm.
Thận tinh suy thường đi đôi với sự suy của thận âm và dương, thường già trước tuổi, suy não, rụng răng, hay quên, xương dòn và rỗng.
Ðối với con nít chậm phát triển hay thóp trên đầu không đóng lại hoàn toàn và xương không phát triển bình thường.
Trong lâm sàng khi thận âm và dương suy có nghĩa là thận tinh suy, nhưng tùy theo phần âm suy nhiều hay phần dương suy nhiều có thể hiện trên lưỡi và mạch lý. Thí dụ thận tinh suy liên quan tới thận dương suy nhiều hơn âm có triệu chứng; đàn ông bất lực và đàn bà lãnh cảm. Nếu thận âm suy nhiều hơn dương; đàn ông không thể xuất tinh được và đàn bà không thể tiết ra nước nhờn vì âm không thể ôm ấp dương.
Trong trường hợp thận tinh suy, chúng ta cần phải biết phần âm suy nhiều hay phần dương suy nhiều.
Nếu phần âm suy nhiều hơn phần dương chúng ta phải bổ âm nhiều hơn dương bằng cách dùng bài:
- Lục Vị Ðịa Hoàng thang gia nhục thung dung, đỗ trọng, hoàng tinh, toan táo nhân, viễn trí, liên tử tâm, đại táo.
Nếu phần dương suy hơn phần âm chúng ta phải bổ dương nhiều hơn bằng cách dùng:
- Bát Vị Ðịa Hoàng thang gia cẩu tích, bá kích thiên, dâm dương hoắc, sà sàng tử, địa phụ tử, câu kỷ tử, kim anh tử và xa tiền tử, đại táo.
Thận rất quan trọng, là nguồn gốc của đời sống, tinh anh của con người, bảo tồn nòi giống. Cho nên chúng ta phải lưu tâm và theo dõi những sự biến chuyển của cơ thể, là biến chuyển của thận để tìm cách nuôi dưỡng nó, chứ đừng lợi dụng nó quá đáng sẽ đưa tới suy yếu và gây ra nhiều bệnh tật làm đời sống mất an vui.
Theo báo Người Việt