Bạn có đủ vitamin D chưa?
Ảnh minh họa - Nguồn: Internet
Ảnh minh họa - Nguồn: Internet
Cách đây nửa thế kỷ, vitamin D thường chỉ được coi là một kích thích tố giúp cơ thể hấp thụ canxi, làm cho xương chắc khỏe.
Nhưng các cuộc nghiên cứu trong những thập kỷ qua cho thấy, đây là một loại vitamin - hormone quan trọng bậc nhất đối với cơ thể mà nếu thiếu nó, con người có thể mắc hàng loạt bệnh hiểm nghèo, từ bệnh xơ cứng các mô mềm (trong đó có các động mạch), đến khớp, tiểu đường, tim mạch và thậm chí ung thư…
Vào năm 1980, hai nhà dịch tễ học Cedrric và Frank Garland ở Đại học California đã công bố một nghiên cứu gây chấn động giới y khoa thế giới khi chỉ ra rằng, tại vùng Đông Bắc thiếu ánh nắng của nước Mỹ, tỷ lệ ung thư đại tràng cao gấp hai lần so với miền Nam chói chang ánh nắng. Hai ông cùng chỉ ra rằng, nếu con người được cung cấp 2.000 IU (đơn vị quốc tế) vitamin D mỗi ngày, qua việc tiếp xúc với ánh nắng hoặc qua đường tiêu hóa, có thể làm giảm tới 2/3 số ca ung thư đại tràng.
Một sinh tố kỳ diệu
Nghiên cứu sâu hơn, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, vitamin D có thể tăng cường hệ miễn dịch, hệ thần kinh và loại bỏ được ung thư. Khi tiếp xúc với vitamin D, các tế bào ung thư tuyến tiền liệt ngừng loạn sản và phát triển bình thường. Người ta cũng nhận thấy như thế đối với các tế bào ung thư đại tràng và ung thư vú.
So với ung thư, bệnh tim có mối liên quan với vitamin D ít hơn. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng, ở những vùng ít ánh nắng mặt trời, số người tử vong vì bệnh tim hay xảy ra vào mùa đông hơn các mùa khác. Khi tăng cường vitamin D cho các bệnh nhân dạng này, họ thấy bệnh tình được cải thiện rõ rệt. Một nữ bệnh nhân cao huyết áp được bổ sung 1.600 IU vitamin D và 800mg canxi trong vòng 8 tuần đã hạ huyết áp.
Các nghiên cứu tiếp theo còn cho thấy, vitamin D có khả năng ngăn ngừa bệnh tiểu đường, lao phổi, viêm khớp dạng thấp, xơ cứng mô và bệnh tạo chất nhờn… Những đứa trẻ Phần Lan, nơi ít ánh nắng mặt trời, được bổ sung 2.000 IU mỗi ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thấp hơn 80% so với những đứa trẻ được bổ sung ít. Bang Iowa, nơi có gần 30.000 phụ nữ tuổi từ 55-69 được bổ sung vitamin D trong 11 năm có tỷ lệ người thấp khớp thấp nhất nước Mỹ.
Làm sao một loại vitamin lại có thể tạo ra những công năng đáng kinh ngạc như vậy? Câu trả lời là đó không đơn thuần là một loại vitamin. Trong cơ thể nó được chuyển hóa thành một loại hormone có tác dụng làm tăng sức chống đỡ của tế bào, giúp cơ thể ngăn ngừa việc sản sinh ra các tế bào lạ dẫn đến ung thư. “Hầu hết các mô và các tế bào đều có chỗ nhận vitamin D, điều đó có nghĩa là mọi tế bào đều cần vitamin D để hoạt động một cách tối ưu”, tiến sĩ y khoa, một chuyên gia hàng đầu về vitamin D tại Đại học Boston, phát biểu.
Cơ thể bạn có đủ vitamin D?
Có lẽ chưa. “Sự thiếu hụt vitamin D đã được phát hiện ở mọi lứa tuổi, từ những đứa trẻ bị bệnh còi xương cho tới những cụ già ở trại điều dưỡng”, bà Catherine Gordon, chuyên gia về xương tại Bệnh viện Nhi Boston, nói. Khi kiểm tra 307 thiếu niên khỏe mạnh, bà chỉ ghi nhận 24% thiếu sinh tố này. Còn ở thanh niên, tỷ lệ này là 42%. “Thế giới có khoảng 1 tỷ người thiếu hụt vitamin D”, bà kết luận.
Vitamin D được cho là “vitamin trời cho”, bởi có tới hơn 90% trong số này là do cơ thể hấp thụ được nhờ ánh nắng mặt trời. Phần còn lại là do cơ thể hấp thụ qua thực phẩm, nhưng rất ít thực phẩm có chứa loại vitamin này. Cá béo - như cá hồi, cá thu, cá nục, cá ngừ, cá tra…- là những nguồn thực phẩm giàu vitamin D. Ngoài ra, sữa, trứng, gan bò, ngũ cốc, nấm cũng có chứa những hàm lượng nhất định.
Chỉ cần để chân tay tiếp xúc với ánh nắng mặt trời 5 phút mỗi ngày là có thể điều chế được khoảng 1.000 IU vitamin D3 - là loại hiệu quả nhất, được tổng hợp dưới da.
Các chuyên gia cho rằng, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là một việc làm cần thiết. Tuy nhiên, nhiều người lo ngại ánh nắng mặt trời do tầng ô-zôn bị thủng quá lớn hoặc sợ hỏng da. Những người ít tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể bổ sung bằng cách uống vitamin D hàng ngày.
Gần đây, Viện Y học Mỹ đã khuyến nghị người dân nước này tăng cường lượng bổ sung vitamin D mỗi ngày, cụ thể: từ 1-70 tuổi là 600 IU, từ 70 tuổi trở lên: 800 IU, trẻ em dưới 1 tuổi: 400 IU.
Hiện nay, danh sách những bệnh liên quan đến vitamin D đang ngày càng một dài ra. Tuy nhiên, cần phải ý thức được rằng, thừa và thiếu vitamin D đều nguy hiểm. Trong khi thừa vitamin D từ ánh nắng mặt trời không gây ngộ độc thì sự dư thừa từ các nguồn bổ sung khác chỉ gây hại nếu quá 4.000 IU mỗi ngày.
H.Huy (Theo RD, Times & Reuters)(Theo PNO)