Ngày xuân bàn chuyện uống rượu, bia
Bia - “cô gái nham hiểm”
Rượu và bia khác nhau ở chỗ chứa độ cồn khác nhau. Chất làm người ta say xỉn chứa trong rượu và cả trong bia là ethanol tức cồn ethylic. Rượu chứa cồn cao độ, như rượu đế hay Whiskey chứa tới 40% cồn hoặc hơn, trong khi bia chứa cồn độ thấp, chứa 2-4%. Bởi chứa cồn thấp nên người ta dễ hiểu lầm uống bia nhiều chẳng việc gì. Có người còn ví von bia là cô gái hiền hậu hấp dẫn nhưng thật ra, uống bia quá nhiều cũng không tốt, ta cần xem bia là cô gái nham hiểm chứ không phải là cô gái hiền hậu hấp dẫn.
Bia hay rượu đều là độc cả!
Đối với cơ thể, cồn chứa trong rượu hay bia đều được xem là chất độc. Khi uống rượu hay bia, gan của chúng ta phải làm việc cật lực để giải độc và cơ thể phải thích ứng với độc chất là cồn. Chỉ cần ống rượu, bia sau vài phút đã có cồn hấp thu qua dạ dày, ruột để vào máu, sau khi uống 1 giờ thì nồng độ cồn trong máu lên đến cực đại. Khi ấy, nhiều cơ quan trong cơ thể bị tác dụng gây độc của cồn.
Khi uống rượu, nồng độ rượu trong máu tăng lên đưa đến ngộ độc từ nhẹ đến nặng. Thông thường, nồng độ rượu trong máu là 0,1% là đã say và ngộ độ nhẹ, từ 0,2% - 0,4% là say nặng, khi nồng độ lên đến 0,5% là người uống rượu sẽ tử vong do ngộ độc cấp. Lượng rượu, bia uống bao nhiêu sẽ bị ngộ độc từ nhẹ đến nặng tùy theo người. Có người uống rượu nhiều mới say nhưng có người uống chỉ 1 ly bia là đã xỉn.
Xử trí say rượu
Khi người nhà say xỉn ta nên giúp họ tìm nơi thuận tiện để nghỉ ngơi. Nếu có ói mửa, cứ để cho ói mửa (là cách tống chất độc ra khỏi cơ thể). Sau đo cho họ uống một trong các loại nước sau: nước trà, nước chanh đường, nước nấu đậu xanh... Các bà vợ không nên cằn nhằn hoặc tỏ ý giận hờn không bằng lòng mà nên tỏ sự thông cảm vì người say dễ bị kích động đưa đến quậy phá. Nếu say quá nặng (ở ta hiện nay có thể ngộ độc methanol) nên đưa đến bệnh viện cấp cứu.
Một số kinh nghiệm dân gian từ lâu được bà con áp dụng để giải rượu khi bị say, đặc biệt là uống nước đậu xanh. Đậu xanh trong dân gian không chỉ dùng giải rượu mà còn dùng giải độc khi bị ngộ độc thuốc hay chất độc khác. Khi đó, người ta nấu hạt hoặc bột đậu xanh nấu lấy nước uống. Ta nên biết, khi say xỉn là cơ thể đang bị ngộ độc rượu và gan làm việc cật lực để chuyển hóa rượu. Khi uống nước đậu xanh hay nước vắt từ lá sống đời xem như ta uống một lượng nước vào để pha loãng rượu và các chất có trong đậu xanh hoặc lá sống đời nhờ các chất giải độc có trong các loại thực vật này giúp cho giải độc rượu. Tính hiệu quả của các kinh nghiệm dân gian giải rượu này chưa được minh chứng về mặt khoa học nhưng vẫn có thể áp dụng vì đậu xanh và sống đời có thể ăn được, không gây hại.
Có nên uống thuốc giảm đau để ngăn chặn đau đầu khi uống rượu, bia?
Không chỉ paracetamol mà có người còn dùng aspirin để ngăn chặn đau đầu. Đối với người uống rượu thường bị nhức đầu. Họ nghĩ rằng đây là các thuốc có tác dụng giảm đau nên sẽ giúp người uống rượu ngăn ngừa cơn đau đầu do uống rượu thì thật là nguy hiểm.
Aspirin có tác dụng phụ là làm tổn hại niêm mạc dạ dày – tá tràng, đưa đến viêm loét, thậm chí có thể gây xuất huyết tiêu hóa. Đối với người uống rượu đã gây hại dạ dày, uống thêm aspirin vào thì không khác "thọc mũi dao sắc cạnh vào dạ dày vốn mỏng manh của mình". Còn paracetamol là thuốc có vẻ an toàn hơn nhưng có độc tính là làm hại gan. Dùng paracetamol liều cao, lâu ngày có thể làm gan nhiễm độc, làm hoại tử tế bào gan. Người uống rượu lâu ngày gan đã bị suy yếu rồi nay lại uống thêm paracetamol gọi là để tăng "độ" chắc chắn. Nhưng tăng "độ" đâu không thấy mà chỉ thấy cửa tử là hoại tử tế bào gan.
Đối với rượu, điều tốt nhất với sức khỏe là không uống. Nhưng kiêng hẳn rượu rất khó nên nếu có uống rượu thì nên uống có chừng mực, càng ít càng tốt. Trong mấy ngày vui xuân đón Tết, để vui và ăn uống ngon miệng nên uống 1-2 ly bia trong mỗi bữa ăn.
Theo PGS.TS.DS. NGUYỄN HỮU ĐỨC (SK&ĐS)