Bác sĩ đang siêu âm màu cho thai phụ tại phòng khám.
Ảnh: B.Ng
Vấn đề mà nhiều sản phụ thường băn khoăn là nên siêu âm vào thời điểm nào, siêu âm bao nhiêu lần trong suốt thai kỳ và khi nào nên siêu âm 3 chiều- 4 chiều...
Siêu âm được chứng minh là một phương pháp khảo sát vô hại đối với người bệnh, nhất là với thai nhi. Nếu trên lâm sàng, khi thấy thai tiến triển bình thường thì nên siêu âm hay không? Có ý kiến cho rằng không cần thiết nhưng cũng có ý kiến khuyến khích bởi siêu âm là phương tiện đầu tiên để khảo sát hình thái học thai nhi và cung cấp nhiều thông tin nhất về thai nhi.
Từ lúc mang thai đến khi sinh, sản phụ có thể siêu âm tối thiểu 4 lần. Cụ thể:
+ Ngay trong lần khám sản đầu tiên, thai phụ nên siêu âm để xác định lại tuổi thai; kiểm tra xem túi thai nằm trong lòng tử cung chưa để loại trừ trường hợp thai ngoài tử cung- GEU.
+ Lần siêu âm kế tiếp tốt nhất là ở thời điểm 14-16 tuần (3 tháng rưỡi đến 4 tháng rưỡi) vì lúc này thai nhi tương đối hoàn chỉnh. Qua siêu âm, sẽ xác định được số lượng thai nhi (một hay nhiều thai), phát hiện dị tật bẩm sinh (sứt môi, chân khoèo, thoát vị não, thoát vị rốn,...), xác định vị trí bánh nhau (dự đoán có nhau tiền đạo không), đánh giá lượng nước ối nhiều hay ít và tìm xem có u xơ tử cung hay u vùng chậu khác ảnh hưởng đến thai nhi trong lúc chuyển dạ...
+ Thai phụ có thể siêu âm lần thứ 3 vào tuần thứ 22-24. Lần siêu âm này sẽ xác định lại tình trạng của thai nhi vì có nhiều dị tật bẩm sinh không phát hiện lúc 14-16 tuần
+ Trong 3 tháng cuối thai kỳ- thời gian tốt nhất là khi thai được 32-36 tuần- thai phụ nên siêu âm lần cuối. Đây là lần siêu âm nhằm phát hiện thai chậm tăng trưởng trong tử cung (IUGR), xác định ngôi thai (lúc này thai không quay được do ối ít), xác định lại vị trí nhau bám, lượng nước ối (đo AFI)... để bác sĩ sản khoa tiên lượng cuộc sinh.
Thời điểm siêu âm 3D-4D tốt nhất là 24-28 tuần (6 tháng- 7 tháng). Lúc này nước ối còn nhiều, da thai nhi dày, các chi phát triển đầy đủ, bác sĩ dễ dàng nhận diện thực tế bề mặt giải phẫu thai nhi để phát hiện được các dị tật như sứt môi, một mắt, u quái ở mặt, dây rốn quấn cổ... Siêu âm 3D giúp tăng cường mối quan hệ mẹ- con, cha- con vì cha mẹ có thể nhìn rõ mặt của bé. Mặt khác, với những trường hợp thai dị dạng, qua siêu âm 3D, cha mẹ có thể đi đến quyết định chắc chắn hơn trong việc bỏ thai. Tuy nhiên, cần lưu ý siêu âm 3D không phát hiện các bất thường nội tạng thai nhi như tim bẩm sinh, chất xám thần kinh...
Tóm lại, ngoài việc khám thai định kỳ, thai phụ nên siêu âm đủ, đúng thời điểm để phát hiện sớm và có hướng giải quyết những bất thường của thai nhi.
________________________
If I could change the alphabet, I would put U and I together!