Tweet
Trong khi vi khuẩn đang trở thành nỗi ám ảnh gây bệnh dịch thời gian gần đây thì một xu hướng khác cũng đang diễn ra: một thực đơn có nhiều vi khuẩn giúp ổn định sức khoẻ
Đúng lượng, đúng người
Định nghĩa của FAO/WHO: “Probiotic là những vi thể sống mà với số lượng được kiểm soát hợp lý sẽ giúp bồi bổ sức khoẻ cho người tiếp nhận”.
Theo PGS TS Trần Thu Hoa, bộ môn vi sinh, đại học Y dược TP.HCM, sản phẩm probiotic có chứa những vi khuẩn sống có lợi cho cơ thể có trong thực phẩm lên men (dưa cải chua, kim chi), yaourt, cơm rượu… Prebiotic là loại chất xơ thực phẩm không được tiêu hóa hấp thu ở đoạn trên của ống tiêu hoá, giúp kích thích sự phát triển một số vi khuẩn tốt ở ruột già và do đó cải thiện hệ tiêu hóa. Hiện nay prebiotic cũng được bổ sung vào một số sản phẩm sữa dùng cho trẻ nhỏ để giúp cải thiện độ mềm của phân, giúp phòng ngừa chứng táo bón. Khi sản phẩm có cả probiotic và prebiotic thì gọi là synbiotic.
Các tác động chính của vi khuẩn có lợi trong ruột: tiêu hoá chất bột đường chưa tiêu hoá, tổng hợp các chất chuyển hoá có lợi, ức chế tổng hợp các chất chuyển hoá có hại, tạo các vitamin, giảm nhiễm trùng đường ruột và tăng cường dung nạp thức ăn, giảm dị ứng… Hầu như các sản phẩm probiotic có thể dùng cho mọi đối tượng do tính an toàn và ích lợi của chúng. Liều dùng vi sinh vật probiotic thường là 2 - 5 tỉ con (CFU) mỗi ngày hoặc nhiều hơn mà không gây hại gì. Các nghiên cứu cũng gợi ra rằng vi khuẩn có thể trị nhiều loại dị ứng - và không chỉ là những dị ứng do thực phẩm. Tất cả những thứ mà bạn hít phải sẽ có một ít bạn nuốt vào bụng và vi khuẩn có lợi trong ruột bạn sẽ giúp khống chế các dị nguyên ấy.
Nhưng không phải ai cũng có thể “xơi” vi khuẩn như là giải pháp bồi bổ sức khoẻ. Những người có hệ miễn dịch yếu hoặc đang bị bệnh nặng được khuyên là nên tránh xa vi khuẩn sống. Còn với những người mới bước vào làm quen với thế giới probiotic mà ăn một lần nhiều quá, cũng có thể gặp nhiều phiền toái. Một số tác dụng phụ có thể có là đau đầu, tiêu chảy, sình bụng hoặc táo bón, sôi bụng. Những tác dụng phụ này đóng góp vào quá trình làm sạch độc tố của cơ thể và có thể kéo dài vài ngày. Ở liều quá cao có thể gây tiêu chảy ở một số người. Ngoài ra kết quả nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học thuộc đại học Y khoa Utrecht (Hà Lan) thì probiotic có thể gây hại cho những người bị viêm tuỵ cấp, cần thận trọng với probiotic nếu cơ thể bị tổn thương miễn dịch hoặc quá yếu.
Các chuyên gia dinh dưỡng cũng tư vấn rằng nên uống probiotic sẽ tốt hơn là ăn do kiểm soát được một lượng lớn (đủ lượng) và đúng (nhiều) loại vi sinh vật cần thiết, đặc biệt cho trẻ em và người già.
Ở Việt Nam, hãng Danon đã mở chiến dịch tiếp thị một dòng yaourt có tên là Activia, được gia thêm vi khuẩn. Nhiều hãng khác cũng lục tục cho ra những loại yaourt probiotic và các loại thức uống có chứa vi khuẩn.
Mỹ phẩm cũng dùng probiotic
Xu hướng probiotic đang ngày càng thịnh. Dòng thực phẩm probiotic sẽ ngày càng phong phú.
Những công dụng của probiotic không chỉ xảy ra ở tế bào ruột. Trong các cuộc nghiên cứu gần đây, các nhà vi sinh vật học của mỹ phẩm Biotherm còn phát hiện tinh chất phiêu sinh vật nhiệt PTP (Pure Thermal Plankton) là một thành phần tự nhiên có tác động mạnh lên các tế bào da, chúng kích thích và điều chỉnh tế bào da tương tự như các probiotic đã thực hiện trên tế bào ruột.
Đáng chú ý là một số sản phẩm probiotic dùng để đặt âm đạo cũng đang xin đăng ký để lưu hành tại Việt Nam. Theo Euromonitor International, từ năm 2002 đến 2005, các sản phẩm bơ sữa có probiotic trên toàn cầu tăng trưởng 46,9% và dự đoán sẽ còn tăng khoảng 32,6% cho đến năm 2010. Nhiều nhãn hiệu sữa và bột dinh dưỡng của các công ty Vinamilk, Bibica, Yakul, Dutch Lady, Abbott, Nutifood đã có bổ sung probiotic và prebiotic. Những công ty dược tại Việt Nam đã sản xuất probiotic là Mebiphar, Imexpharm, Mekophar, Domesco, Vacxin sinh phẩm Đà Lạt… và sắp tới là Dược Hậu Giang, Dược Vĩnh Long…
Công Khanh - Hiền Lê
Đúng lượng, đúng người
Định nghĩa của FAO/WHO: “Probiotic là những vi thể sống mà với số lượng được kiểm soát hợp lý sẽ giúp bồi bổ sức khoẻ cho người tiếp nhận”.
Theo PGS TS Trần Thu Hoa, bộ môn vi sinh, đại học Y dược TP.HCM, sản phẩm probiotic có chứa những vi khuẩn sống có lợi cho cơ thể có trong thực phẩm lên men (dưa cải chua, kim chi), yaourt, cơm rượu… Prebiotic là loại chất xơ thực phẩm không được tiêu hóa hấp thu ở đoạn trên của ống tiêu hoá, giúp kích thích sự phát triển một số vi khuẩn tốt ở ruột già và do đó cải thiện hệ tiêu hóa. Hiện nay prebiotic cũng được bổ sung vào một số sản phẩm sữa dùng cho trẻ nhỏ để giúp cải thiện độ mềm của phân, giúp phòng ngừa chứng táo bón. Khi sản phẩm có cả probiotic và prebiotic thì gọi là synbiotic.
Các tác động chính của vi khuẩn có lợi trong ruột: tiêu hoá chất bột đường chưa tiêu hoá, tổng hợp các chất chuyển hoá có lợi, ức chế tổng hợp các chất chuyển hoá có hại, tạo các vitamin, giảm nhiễm trùng đường ruột và tăng cường dung nạp thức ăn, giảm dị ứng… Hầu như các sản phẩm probiotic có thể dùng cho mọi đối tượng do tính an toàn và ích lợi của chúng. Liều dùng vi sinh vật probiotic thường là 2 - 5 tỉ con (CFU) mỗi ngày hoặc nhiều hơn mà không gây hại gì. Các nghiên cứu cũng gợi ra rằng vi khuẩn có thể trị nhiều loại dị ứng - và không chỉ là những dị ứng do thực phẩm. Tất cả những thứ mà bạn hít phải sẽ có một ít bạn nuốt vào bụng và vi khuẩn có lợi trong ruột bạn sẽ giúp khống chế các dị nguyên ấy.
Nhưng không phải ai cũng có thể “xơi” vi khuẩn như là giải pháp bồi bổ sức khoẻ. Những người có hệ miễn dịch yếu hoặc đang bị bệnh nặng được khuyên là nên tránh xa vi khuẩn sống. Còn với những người mới bước vào làm quen với thế giới probiotic mà ăn một lần nhiều quá, cũng có thể gặp nhiều phiền toái. Một số tác dụng phụ có thể có là đau đầu, tiêu chảy, sình bụng hoặc táo bón, sôi bụng. Những tác dụng phụ này đóng góp vào quá trình làm sạch độc tố của cơ thể và có thể kéo dài vài ngày. Ở liều quá cao có thể gây tiêu chảy ở một số người. Ngoài ra kết quả nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học thuộc đại học Y khoa Utrecht (Hà Lan) thì probiotic có thể gây hại cho những người bị viêm tuỵ cấp, cần thận trọng với probiotic nếu cơ thể bị tổn thương miễn dịch hoặc quá yếu.
Các chuyên gia dinh dưỡng cũng tư vấn rằng nên uống probiotic sẽ tốt hơn là ăn do kiểm soát được một lượng lớn (đủ lượng) và đúng (nhiều) loại vi sinh vật cần thiết, đặc biệt cho trẻ em và người già.
Ở Việt Nam, hãng Danon đã mở chiến dịch tiếp thị một dòng yaourt có tên là Activia, được gia thêm vi khuẩn. Nhiều hãng khác cũng lục tục cho ra những loại yaourt probiotic và các loại thức uống có chứa vi khuẩn.
Mỹ phẩm cũng dùng probiotic
Xu hướng probiotic đang ngày càng thịnh. Dòng thực phẩm probiotic sẽ ngày càng phong phú.
Những công dụng của probiotic không chỉ xảy ra ở tế bào ruột. Trong các cuộc nghiên cứu gần đây, các nhà vi sinh vật học của mỹ phẩm Biotherm còn phát hiện tinh chất phiêu sinh vật nhiệt PTP (Pure Thermal Plankton) là một thành phần tự nhiên có tác động mạnh lên các tế bào da, chúng kích thích và điều chỉnh tế bào da tương tự như các probiotic đã thực hiện trên tế bào ruột.
Đáng chú ý là một số sản phẩm probiotic dùng để đặt âm đạo cũng đang xin đăng ký để lưu hành tại Việt Nam. Theo Euromonitor International, từ năm 2002 đến 2005, các sản phẩm bơ sữa có probiotic trên toàn cầu tăng trưởng 46,9% và dự đoán sẽ còn tăng khoảng 32,6% cho đến năm 2010. Nhiều nhãn hiệu sữa và bột dinh dưỡng của các công ty Vinamilk, Bibica, Yakul, Dutch Lady, Abbott, Nutifood đã có bổ sung probiotic và prebiotic. Những công ty dược tại Việt Nam đã sản xuất probiotic là Mebiphar, Imexpharm, Mekophar, Domesco, Vacxin sinh phẩm Đà Lạt… và sắp tới là Dược Hậu Giang, Dược Vĩnh Long…
Công Khanh - Hiền Lê
