sơ lược về cá La Hán.
Chơi cá la hán
“Bất quá tam, tới lần này thì tôi không bán con cá ấy nữa”, anh Phan Văn Thanh, một người mới vào nghề chơi cá từ đầu năm nay nói, giọng lơ lớ tiếng Quảng Ngãi. Lý do là... con cá ấy không chịu cho bán.
Những con cá la hán tìm được mánh để không bị bán đi trở thành con cá có ý nghĩa trong đời một con người. Ngoài cái “nhan sắc” đầu gù bóng như đầu các vị la hán và mớ hoa văn giống chữ Hán trên mình, con cá còn quý ở chỗ lòng chung thuỷ. Anh Thanh kể với phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị: “Lần đầu tôi đồng ý bán nó,tiền bạc người ta đưa hết rồi, mình chỉ còn chuẩn bị cho nó sang nhà mới, nó bỏ ăn. Cứ khi tôi đến bắt là nó trốn vào trong hốc. Lần thứ hai cũng vậy, cũng linh cảm là bị bán, lại bỏ ăn mấy ngày, lần thứ ba cũng y như thế. Mà mình đâu thể bán cho người ta con cá bỏ ăn, về người ta nuôi mà nó chết thì mặt mũi nào. Đành phải hồi tiền lại, và không bán con cá ấy nữa”. Thế là con la hán bất quá tam này sẽ ăn đời ở kiếp với anh Thanh. Mỗi lần anh đi nước ngoài, nó cũng hay làm nũng, bỏ ăn, làm vợ anh xanh mặt, gọi điện tuốt qua bên ấy. Từ đó, chị phải tập chơi đùa với nó, để được nó thừa nhận chị là “trợ lý” của ông chủ nó.
Anh Thanh mới đưa tay vào hồ là con cá đã nhào tới dụi cái đầu gù vào tay anh, thân thiện ấm áp
Cá la hán tên tiếng Anh là Flower horn fish hoặc tên phiên âm từ tiếng Hoa là Hua Luo Han, bắt đầu nổi lên rầm rộ từ hai năm nay trong thế giới cá nước ngọt, đặc biệt là ở vùng Đông Nam Á. Tiếng tăm của chúng nhanh chóng được thế giới biết đến không thua gì cá dĩa và cá Arowana.
Cá la hán gốc từ dòng Cichlid gốc Nam Mỹ. Nhưng những con cá có vẻ đẹp huyền ảo hiện nay là sự lai tạo giữa nhiều dòng. Sau đó những người nuôi tiếp tục cho lai tạo để tạo ra những con cá đẹp hơn. Tạo ra những con cá nhan sắc nguyệt thẹn hoa nhường là cả một cái thú của dân chơi cá.
Sự chọn lựa cá cũng khắc nghiệt. Giới bán cá kiểng cho biết một con la hán mẹ có thể đẻ hàng ngàn trứng, nhưng còn khó hơn tuyển sinh đại học, trong đó người ta chỉ chọn được chừng mươi, mười lăm con. Nói vậy, trong một nghìn con, một tay buôn cho biết, họ thường tuyển tới 300 con để thương mại hoá.
Gần đây, giới chơi còn chọn những dòng cá trên mình có hoa văn càng lớn, càng giống Hán tự càng giá trị. Họ bảo với cái đầu la hán và những hoa văn trông như mấy chữ phúc lộc thọ là một điềm hên cho gia chủ. Chuyện này khó mà kiểm chứng…
Anh Thanh bảo, cá càng mọc đầu gù sớm càng có giá trị cao, đắt giá, vì chúng sẽ tạo ra những dòng ưu thế hơn nữa. Đầu gù là yếu tố quyết định giá trị của một chú cá la hán, cả khi sở hữu hoặc khi đem đi thi.
Theo anh Thanh, thông thường có hai kiểu gù, một dạng cứng, đầu xương, và một dạng mềm, đầu hơi. Đầu gù cứng ổn định dù cá ở trong trạng huống nào. Đầu gù hơi sẽ nhỏ lại khi cá bị thay đổi môi trường sống, nước nhà mới không giống nước nhà cũ, hoặc khi chúng bị stress, sợ sệt. Chỉ khi thích nghi với nhà mới chúng mới phình to như cũ.
Để có được cái đầu gù đạt chuẩn, ngoài gene di truyền được hưởng từ cha mẹ, con cá còn tuỳ thuộc vào yếu tố môi trường và sự luyện tập.
Nếu chú cá la hán được nuôi trong một môi trường rộng rãi, tức là khi có một lãnh địa rộng, kích thích tố đực trong con cá phát triển hơn và tạo ra tác dụng nhất định đối với sự tăng trưởng cái đầu gù của nó.
Ngoài môi trường là sự tập luyện, anh Thanh cho biết, đặt một tấm gương ở mặt bên hông hồ sao cho chú cá la hán thấy được hình ảnh của nó và luôn mang một ý nghĩ tấn công trong đầu cũng giúp kích thích tố đực tiết nhiều hơn, nhờ vậy trán phình to hơn.
Giống mới đây nhất có tên là Hòn ngọc phương Đông đang hứa hẹn gây sóng gió trong thế giới cá la hán. Chúng hội đủ những tiêu chuẩn làm say đắm dân mê cá. Đặc trưng là những hòn ngọc xanh lơ pha lục giống như màu neon độc đáo phủ trên lớp da như da rắn, nhất là trên má của cá, có thể lên tận đầu. Vẫn là màu đỏ cơ bản, khi cá trưởng thành gần nửa thân màu đỏ.
Dáng: nên dày và có hình bầu dục. Vài biến thể gần đây có dáng gần như tròn. Bụng đầy đặn và không có nếp gấp.
Sắc. Đa phần la hán có màu đỏ nổi bật từ má đến vùng bụng. Màu phía sau nhạt đi càng làm cho màu đỏ rực hơn.
Vảy hạt trai. Đa phần loại cá gần đây vảy cứng màu lanh lơ pha lục phủ khắp thân.
Đốm ngang màu đen. Đốm đen đậm dày nói lên sự khoẻ mạnh của cá. Tuy nhiên không phải con nào cũng được như vậy. Chúng ta nên xem xét toàn thân cá để chọn.
Đầu. Không kể đến dáng, cỡ và sắc, đầu gù đẹp là nhất. Nhưng cũng nên cân đối với dáng và cỡ của cá.
Mắt. Nằm ở vị trí hai bên đầu. Nhãn cầu và mi mắt lanh lợi, phân biệt dễ dàng.
Đuôi và vây nên luôn ở vị trí thẳng đứng.
Chơi cá la hán
“Bất quá tam, tới lần này thì tôi không bán con cá ấy nữa”, anh Phan Văn Thanh, một người mới vào nghề chơi cá từ đầu năm nay nói, giọng lơ lớ tiếng Quảng Ngãi. Lý do là... con cá ấy không chịu cho bán.
Những con cá la hán tìm được mánh để không bị bán đi trở thành con cá có ý nghĩa trong đời một con người. Ngoài cái “nhan sắc” đầu gù bóng như đầu các vị la hán và mớ hoa văn giống chữ Hán trên mình, con cá còn quý ở chỗ lòng chung thuỷ. Anh Thanh kể với phóng viên Sài Gòn Tiếp Thị: “Lần đầu tôi đồng ý bán nó,tiền bạc người ta đưa hết rồi, mình chỉ còn chuẩn bị cho nó sang nhà mới, nó bỏ ăn. Cứ khi tôi đến bắt là nó trốn vào trong hốc. Lần thứ hai cũng vậy, cũng linh cảm là bị bán, lại bỏ ăn mấy ngày, lần thứ ba cũng y như thế. Mà mình đâu thể bán cho người ta con cá bỏ ăn, về người ta nuôi mà nó chết thì mặt mũi nào. Đành phải hồi tiền lại, và không bán con cá ấy nữa”. Thế là con la hán bất quá tam này sẽ ăn đời ở kiếp với anh Thanh. Mỗi lần anh đi nước ngoài, nó cũng hay làm nũng, bỏ ăn, làm vợ anh xanh mặt, gọi điện tuốt qua bên ấy. Từ đó, chị phải tập chơi đùa với nó, để được nó thừa nhận chị là “trợ lý” của ông chủ nó.
Anh Thanh mới đưa tay vào hồ là con cá đã nhào tới dụi cái đầu gù vào tay anh, thân thiện ấm áp
Cá la hán tên tiếng Anh là Flower horn fish hoặc tên phiên âm từ tiếng Hoa là Hua Luo Han, bắt đầu nổi lên rầm rộ từ hai năm nay trong thế giới cá nước ngọt, đặc biệt là ở vùng Đông Nam Á. Tiếng tăm của chúng nhanh chóng được thế giới biết đến không thua gì cá dĩa và cá Arowana.
Cá la hán gốc từ dòng Cichlid gốc Nam Mỹ. Nhưng những con cá có vẻ đẹp huyền ảo hiện nay là sự lai tạo giữa nhiều dòng. Sau đó những người nuôi tiếp tục cho lai tạo để tạo ra những con cá đẹp hơn. Tạo ra những con cá nhan sắc nguyệt thẹn hoa nhường là cả một cái thú của dân chơi cá.
Sự chọn lựa cá cũng khắc nghiệt. Giới bán cá kiểng cho biết một con la hán mẹ có thể đẻ hàng ngàn trứng, nhưng còn khó hơn tuyển sinh đại học, trong đó người ta chỉ chọn được chừng mươi, mười lăm con. Nói vậy, trong một nghìn con, một tay buôn cho biết, họ thường tuyển tới 300 con để thương mại hoá.
Gần đây, giới chơi còn chọn những dòng cá trên mình có hoa văn càng lớn, càng giống Hán tự càng giá trị. Họ bảo với cái đầu la hán và những hoa văn trông như mấy chữ phúc lộc thọ là một điềm hên cho gia chủ. Chuyện này khó mà kiểm chứng…
Anh Thanh bảo, cá càng mọc đầu gù sớm càng có giá trị cao, đắt giá, vì chúng sẽ tạo ra những dòng ưu thế hơn nữa. Đầu gù là yếu tố quyết định giá trị của một chú cá la hán, cả khi sở hữu hoặc khi đem đi thi.
Theo anh Thanh, thông thường có hai kiểu gù, một dạng cứng, đầu xương, và một dạng mềm, đầu hơi. Đầu gù cứng ổn định dù cá ở trong trạng huống nào. Đầu gù hơi sẽ nhỏ lại khi cá bị thay đổi môi trường sống, nước nhà mới không giống nước nhà cũ, hoặc khi chúng bị stress, sợ sệt. Chỉ khi thích nghi với nhà mới chúng mới phình to như cũ.
Để có được cái đầu gù đạt chuẩn, ngoài gene di truyền được hưởng từ cha mẹ, con cá còn tuỳ thuộc vào yếu tố môi trường và sự luyện tập.
Nếu chú cá la hán được nuôi trong một môi trường rộng rãi, tức là khi có một lãnh địa rộng, kích thích tố đực trong con cá phát triển hơn và tạo ra tác dụng nhất định đối với sự tăng trưởng cái đầu gù của nó.
Ngoài môi trường là sự tập luyện, anh Thanh cho biết, đặt một tấm gương ở mặt bên hông hồ sao cho chú cá la hán thấy được hình ảnh của nó và luôn mang một ý nghĩ tấn công trong đầu cũng giúp kích thích tố đực tiết nhiều hơn, nhờ vậy trán phình to hơn.
Giống mới đây nhất có tên là Hòn ngọc phương Đông đang hứa hẹn gây sóng gió trong thế giới cá la hán. Chúng hội đủ những tiêu chuẩn làm say đắm dân mê cá. Đặc trưng là những hòn ngọc xanh lơ pha lục giống như màu neon độc đáo phủ trên lớp da như da rắn, nhất là trên má của cá, có thể lên tận đầu. Vẫn là màu đỏ cơ bản, khi cá trưởng thành gần nửa thân màu đỏ.
Dáng: nên dày và có hình bầu dục. Vài biến thể gần đây có dáng gần như tròn. Bụng đầy đặn và không có nếp gấp.
Sắc. Đa phần la hán có màu đỏ nổi bật từ má đến vùng bụng. Màu phía sau nhạt đi càng làm cho màu đỏ rực hơn.
Vảy hạt trai. Đa phần loại cá gần đây vảy cứng màu lanh lơ pha lục phủ khắp thân.
Đốm ngang màu đen. Đốm đen đậm dày nói lên sự khoẻ mạnh của cá. Tuy nhiên không phải con nào cũng được như vậy. Chúng ta nên xem xét toàn thân cá để chọn.
Đầu. Không kể đến dáng, cỡ và sắc, đầu gù đẹp là nhất. Nhưng cũng nên cân đối với dáng và cỡ của cá.
Mắt. Nằm ở vị trí hai bên đầu. Nhãn cầu và mi mắt lanh lợi, phân biệt dễ dàng.
Đuôi và vây nên luôn ở vị trí thẳng đứng.
Comment