Tweet
CẨM NANG NUÔI DƯỠNG VÀ CHĂM SÓC CÁ RỒNG (TRÍCH NGUỒN AROWANA CARE BY SHEELOOKRED)/người dịch MONEYLESS
Nuôi dưỡng Cá Rồng
Chăm nom và nuôi dưỡng cá rồng không phải là công việc dễ làm , trên thực tế những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của cá rồng đều phải được quan tâm . Đối với cá rồng, sự phát triển và lên màu tốt của cá tùy thuộc vào huyết thống và 40% còn lại tùy thuộc vào sự nuôi dưỡng của bạn . Tuy có 60% chúng ta không làm gì được vì ngoài tầm tay, 40% còn lại là một con số phần trăm nặng không nhỏ quyết đinh được sự phát triển của cá trong tương lai . Vì thế, rất quan trọng là chúng ta nên làm trong hết khả năng trong việc nuôi dưỡng cá .
Cẩm nang cho người mới chơi
Chuyện đầu tiên là ta phải chuẩn bị cho cá rồng . Đây là một chuổi quá trình dài theo dõi sự phát triển của cá dưới sự nuôi dưỡng của bạn . Cộng thêm giá tiền mà bạn phải trả để mua cá không phải là một số tiền nhỏ . Vì thế, sự đam mê là điều cần thiết căn bản cho khởi điểm của bạn . Ta không nên có những ý nghĩ là sẽ bỏ cuộc chơi dan dỡ giữa chừng
Việc quang trong nhất trong phương cách nuôi dưỡng chú cá rồng yêu của bạn có thể tìm thấy trong phần bên dưới của bài này .
Những chuyện gì cần phải làm trước khi ta cho cá rồng vào bể sẽ được đề cập đến trong phần bên dưới .
Chu kỳ chuyển hóa của bể bắt buộc phải được hoàn tất để tạo nên một hệ thống sinh thái ổn định trước khi ta cho cá rồng vào bể . Chu kỳ này cần khoảng 2 tuần để hoàn tất (lưu ý của người dich: 4-6 tuần thay vì là 2 tuần; 2 tuần nếu áp dụng phương pháp hạt giống (seedling), có thể tác giả của bài viết muốn nói đến phương pháp này). Nước phải được khử chlorine và chloramines và chờ đợi chu kỳ nitrogen hoàn tất với hệ thống lọc nước tôt . Chỉ nên mang cá rồng về khi bể nước đã hoàn tất chu kỳ này . Chu kỳ nitrogen của bể cá có thể thực hiện qua 2 phương cách :
1. Cho một giống loại cá khác để thử nghiệm nước . Cá neon tetra là loại cá “thử nghiệm nước” tốt nhất, vì chúng rất nhạy cảm với các độc tố trong nước . Phân cá và thức ăn dư sẽ kích thích sự phát triển của nhóm vi sinh hửu ịch Kiểm hàm lượng của ammonia trước khi cho cá vào bể .
2. Hằng ngày nên dùng dung dich để kiểm hàm lượng ammonia bàng cách nhỏ từng giọt dung dich ammonia vào ống thử với nước bể . Hàm lượng của ammoni lúc ban đầu sẽ tăng vọt, và rồi sẽ giảm xuống zero. Khi ammonia giảm xuống zero, thì đó là dấu hiệu cho biết nhóm vi sinh hửu ích đã sinh sôi và đang phát triển (Đây là ý của tác giả trong 2tuần là đây, nhưng đó chỉ mới là ammonia, còn phần của nitrite nữa, xin các bạn lưu ý).
3. Các thành phần lọc như (bioballs, ceramic rings v.v…) của bể nước củ nên được xử dụng trong bộ lọc của bể mới để kích thích sử phát triển của những nhóm vi sinh hửu ích .
4. Bạn cũng có thể cho vào bể nước các khoáng chất cần thiết cho cá và dung dich “blackwater” aka (tương tư. như nước ngâm với là bàng khô, trước khi cho cá rồng vào bể, vì điều này rất tốt cho cá .
Ta cần phải làm gì sau đó:
1. Trước khi mang cá về, ta nên kiểm lại độ pH của nước trong bể cá rồng đang ở của nước trong bể mà bạn chuẩn bị cho cá rông.
2. Sau khi mang cá về nhà, đặc bọc nylon đang chứa đựng cá với nước trong đấy vào bể cá, và để như thế trong 10 phút đầu tiên . Cách thức này sẽ làm cho nhiệt độ của nước bên trong túi nylon chứa đựng cá trở nên tương đương với nhiệt độ của nước trong bể . Kế tiếp, múc và đổ một lượng nước nhỏ khoảng một ly nước của bể vào trong túi nylon với khoảng cách là 5 phút trong vòng 30 phút . Phương cách này sẽ giúp ích cho cá rồng quen dần với nước bể mà nó sẽ được thả ra trong chốc lát .
3. Cá rồng là giống cá khỏe, ta có thể cho cá thẳng vào bể ngay lập tức sau khi mang về . Tuy nhiên, không nên mạo hiểm như thế . Cẩn thận lúc nào cũng tốt hơn là sự hối tiếc .
Những điều cần lưu ý:
1. Không di chuyển cá bằng vợt bao giờ .Cá rồng rất dể tróc vẩy, bầm dập trên da, hoặc thậm chí đuôi cá cũng có thể bị gảy . Ta nên dùng túi nylon, mở rộng miệng túi để lùa cá vào một cách tự nhiên và chậm rải . Khi có những thay đổi đột ngột, hay bị làm giật mình, cá rồng rất dể bị stress . Khi bị stress trầm trọng, cá rồng cần một thời gian khá lâu để lấy lại sự quân bình và bơi lội với vóc dáng kiêu sa như trước .
2. Lúc nào cũng chỉ nên mua cá rồng với giấy xác nhân (certificate) để ta biết rỏ chắc chắn giống loại của cá rồng .
Kích thước của bể cá rồng
Ưu tiên hàng đầu không chi khác hơn là kích thước của bể, vì đó là nơi cá sẽ sinh sống . Kích thước tối thiểu cho một con cá rồng trưởng thành là 120cmx60cmx60cm. Tuy nhiên nên có một bể với kích thước càng lớn càng tốt trong khả năng của bạn . Tôi đề nghị là những ai chơi cá rồng không nên tiết kiệm trong chuyện mua sắm bể cho cá rồng, vì các ly do sau :
• Cá rồng nhỏ phát triển rất nhanh về kích thước nếu được cho ăn uống đầy đủ và đúng mức . Vi1 thế, ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều và tránh được nhiều phiên toái nếu ta cho cá vào một bể với kích thước thoải mái và rộng lớn từ ngay lúc ban đầu
• Một bể cá rồng với kích thước nhỏ sẽ làm còi đi sự phát triển bình thường của cá rồng và cá sẽ trở nên nhìn rất dị hợm . Ảnh hưởng của còi cọc một khi đã xảy ra, không thể thay đổi ngược lại được .
• Thêm một yếu tố nữa là người chơi cá rồng lúc nào cũng nên chuẩn bị những bể với những kích thước thật thoáng rộng cho cá rồng .
Môi Trường Sống
Cảnh vật chung quanh trong bể cá có ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đên sự phát triển của cá rồng .
• Background : Có thể bạn cho đây không là yếu tố quan trọng, nhưng thật sụ nó có tác dụng rất quan trọng đến sự lên màu của cá rồng . Đối với huyết long, background màu đen thường được xử dụng . Background màu đen sẻ kích thích sự lên màu đỏ rực hơn dưới tác dụng của ánh đèn với công suất mạnh . Đồng thời màu đen giúp ich cho cường độ óng ánh của vẩy . Kim Long Quá Bối /Kim Long Hồng Vỹ cần background nhạt màu hơn , thí dụ như màu xanh . Màu xanh sẻ kích thích màu sắc của vẩy leo lên lưng mau hơn . Tuy nhiên , bù lại, màu xanh sẽ làm cho sự óng ánh của vẩy không sáng được bằng màu đen . Tôi đề nghị là đối với giống loại rồng Kim Long, ta nên xử dụng mà background nhạt khi còn cá còn bé và đổi sang màu đậm hơn khi sự lên màu của vẩy đã thỏa mản được sự mong muốn của ta. Vì thế ảnh hưởng và tác dụng của background nên được khai thác và xử dụng đến mức tối đa .
• Vật nhọn/Đồ trang trí: KHÔNG NÊN để các vật nhọn, sắc cạnh trong bể, vì cá rồng yêu quí của bạn sẽ khó tránh được thương tích . Những vết thương nhẹ có thể phục hồi dể dàng, tuy nhiên, những vết thương do sự lở loét không cần thiết khi xảy ra trong nước có thể mời gọi nhiểm trùng một cách không cần thiết, và rất có thể đi đến tử vong .
• Nền sỏi: Thật sự không cần thiết trong bể cá rồng, nhưng tôi nghĩ nếu có cũng không sao, nếu nền sỏi thường luôn được chùi rửa hút trong trường hợp các chất bẩn và phế thải được thu gọn sạch sẽ .
• Cây thủy sinh : Bể cá rồng khi có cây thủy sinh hay rong rêu trong bể rất tốt cho cá rồng, vì chúng cho chất beta-carotene thiên nhiên trong bể, mà beta-carotene thì lại rất cần thiết cho sự lên màu của cá (đây là điều mà moneyless thường hay góp ý . Bể cá có rêu là một bể cá tốt . Chỉ tại ta nhìn thấy mất thẩm mỹ, chứ nếu đứng từ trên quan điểm của cá rồng, thì đây là một điều cực kỳ tốt ). Tuy nhiên xin ghi nhớ một điều là sau khi tắt đèn, trong bóng tối, cây thủy sinh và rong rêu sẽ canh tranh với cá rồng khí oxygen , vì thế lúc nào ta cũng phải giữ cho lượng oxygen trong bể thật là đầy đủ .
• Nấp đậy: Nấp đậy cần phải kín và an toàn . Đây là điều tối cần thiết cho cá rồng, vì chúng phóng rất tài . Chắc chắn bạn không muốn cá rồng của bạn phóng vọt ra ngoài bể để tự sát .
Ánh đèn
Lượng quang phổ của những tuýp đèn và công suất quyết định một phần nào sự phát triển về màu sắc của cá rồng .
Huyết long :đèn với công suất manh hơn thường được dùng với mục đích “phơi dèn” cá . Những loại đèn với wattage và công suất cao như đèn cho cây thủy sinh thường được dùng . Các loại đèn này kích thích được sắc tố đỏ nơi Huyết Long . Đã có bằng chứng cụ thể về khoa hoc về tác dụng của ánh đèn về sự lên màu của sắc tố đỏ, nhưng kiến thức về khoa học của tôi rất là giới hạn để bàn thảo chuyện này trong bài viết này . Tuy nhiên, tôi đã được thấy kết quả của sự “phoi+ đèn” và đã đi đến kết luận là một hệ thống đèn tốt cho Huyết long là điều cần thiết phải có . Hơn thế nữa, còn có loại đèn làm cho cá rồng nhìn đỏ hơn (chú thích của người dich .. aka đèn đèn NAN), cũng có thể dùng kèm thêm để phối hợp và kích thích sự lên màu của huyết long. Huyết long thường hòa lẩn màu sắc của chúng theo môi trường sống chung quanh . Trong một môt trường nước không sáng cho lắm, cơ thể cá rồng sau khi được “phơi đèn” sẻ kết hợp với môi trường nước hơi ngâm đen này để cho ra màu sắc đỏ rực rở hơn(chú thích của moneyless ---> tác giả đang muốn nói đến tác dụng của lá bàng và ảnh hưởng của nó lên màu sắc của huyết long; hy vọng các bạn đọc giờ đây sẽ hiểu tại sao đối với HL, ta nên xử dụng lá bàng mà đã được đề cập và lưu ý rất nhiều lần trên diễn đàn cá rong6` của ABV) . Nhưng tốt hơn cả vẩn không gì tốt hơn sự kích thích của ánh nắng mặt trời . Cá rồng HL nên đước để thật sự phơi nắng dưới ánh mặt trời , nếu không được như thế, thì cũng nên để cho bể cá rồng được rọi chiếu bởi ánh sáng mặt trời . Cuôi cùng, các loại đèn đỏ/hồng, thường được biết đến với tên gọi là đèn TFC cũng rất tốt để kích thích sự lên màu của HL, vì khả năng của HL hòa lẩn vào màu sắc của môi trường sống .
KLQB: đèn thông thường thường được xử dụng với kết quả tốt . Không cân những loại đèn cực mạnh, vì với ánh đèn quá manh, sẽ đốt cháy hàng vẩy thứ 6, và sẽ làm giảm khả năng lên màu của vẩy hàng thứ 6 . Hầu hết, những người chơi giống Kim Long Châu Á, chỉ bật đèn lên khi cho cá ăn, hoặc những khi cần xem cá . Có người hoàn toàn tắt đèn ( Đây là lý do tại sao moneyless thường góp ý với các bạn trên diển đàn là nếu muốn màu của quá bối leo lưng mau, thì tắt đèn, tuy nhiên hoàn toàn không mở đèn và nuôi trong bóng tối, thì là một điều không nên) . Tuy nhiên khi nuôi cá KL trong bóng tối sẽ làm giảm đi độ sáng của vẩy . Tôi đề nghị là khi còn bé, KL nên được nuôi dưỡng trong môi trường gần như không ánh sáng, và chỉ bật đèn lên khi vẩy hàng thứ 6 đã lên màu khá nhiều . Lúc này là lúc ta nên mở đèn càng nhiều càng tốt (chú thích của moneyless 4 tiếng đèn/ngày là quá đủ cho QB trong thời gian này ), để có được sự lên màu của vẩy hàng thứ 6 cũng như cường độ sáng của vẩy .
LƯU Ý : Ánh đèn với công suất cao tốt cho sư lên màu của cá rồng HL, nhưng cũng nên biết là dưới ánh đèn như thế, sẽ tạo ra nước xanh và “phơi đèn” quá nhiều giờ sẽ làm hại đến mắt của HL . Sức khỏe của cá không nên được đánh đổi cho sự lên màu của cá ( đây là lý do tại sao moneyless không bao giờ phơi đèn cá HL cả, vì làm thế là đốt giai đoan, không tốt tí nào).
CẨM NANG NUÔI DƯỠNG VÀ CHĂM SÓC CÁ RỒNG (phần II)
Thức Ăn
Tự khắc chúng ta đã biết thức ăn là yếu tố tối quan trọng ảnh hưởng toàn phần đến sư/ phát triển của cá . Nguồn thức ăn đa dạng mà ta xử dụng để cho cá rồng ăn, tổng hợp lại tạo nên chế độ dinh dưỡng của cá rồng để cá có sự phát triển khỏe, tăng hệ thống miển nhiểm và kich thích màu sắc . Một số người chơi cá rồng tin tưởng vào nguồn thức ăn đa dạng, một số khác chú tâm vào một loại thức ăn nào thôi . Kết quả ai đúng sai, vẩn chưa được khoa học chứng minh . Tôi cho cá rồng của tôi ăn một loại thức ăn chính chủ yếu và phụ trội vào đó các nguồn thức ăn khác ..
Cá rồng có thể ăn nhiều loại thức ăn khác nhau, tuy nhiên món ăn khoái khẩu cho chúng là côn trùng, và loại thức ăn mà chúng chán ghét nhất là loại thức ăn “chết” . Tôi bắt buộc phải nhấn manh ơ” đay là loại cá vàng được dùng như cá mồi để cho cá rồng ăn cần được cho vào nơi “tạm giam” để thanh lọc những con đang có bệnh . Lý do cho sự tạm giam này là để giới hạn tối thiểu khả năng lây bệnh của cá mồi sang cho cá rồng .
Nguồn thức ăn : nhái, tôm/tép, cá , con rit, sâu qui, super worms, dế, châu chấu, gián, thạch sùng, chuột con, và thức ăn hột/ khô
Thức ăn hột/khô :Đây là loại thức ăn cá rồng chán ghét nhất, nếu cá rồng phải chọn, thì đây sẽ là thức ăn mà chúng sẽ ăn sau chót . Rất nhiều người chơi cá rồng cảm thấy muốn tập cho cá rồng ăn đồ khô cực kỳ khó khăn . Muốn tập cá rồng ăn đồ khô đòi hỏi sự kiên nhẩn và huấn luyên . Phương cách huấn luyên có thể thực hành bằng cach bỏ đói chúng cho đến khi cá rồng chịu khuất phục vì cơn đói và phải ăn . Tôi đề nghị nếu phương cách bỏ đói chỉ nên được áp dụng với những con cá rồng đã hơi lớn, và không nên ép chúng, nếu chúng ghét thức ăn khô . Tôi chưa bao giờ cho cá rồng của tôi ăn thức ăn khô vì tôi tin thức ăn song và tươi là loại thức ăn tốt nhất cho cá rồng
Nhái : Chứa đưng rất nhiều chất đạm và rất tốt để kích thích sự phát triển về kích thước từ các con cá rồng còn non . Nhái thường được bán tại các tiệm bán cá cảnh, và rất dể để tập cho cá rồng chấp nhận nhái trong phân thực đơn của chúng .
Tôm/tép sống :Có thể xử dụng để cho cá rồng ăn, nhung chỉ nên cho cá rồng đã phát triển về kích thước ăn, và nhớ là nên cắt bỏ đi các phần sắc nhọn của tôm/tép vì chúng có thể chọc thủng đường ruột của cá rồng còn non .
Tôm tép đông lạnh . Loại thức ăn này nên là nguồn thức ăn chánh cho cá rồng huyết long vì chúng chứa đựng rất nhiều chất beta-carotene để kích thích cá rồng lên màu .Ngoài ra, tôm/tép đông lanh là nguồn calcim rất tốt, tuy nhiên tôi đề nghị nên cho cá rồng với kích thước lớn ăn loại thức ăn này để nhuận trường cho cá . Chúng thường được bán tại các chợ dưới dạng đông lanh . Một số cá rồng cần phải được huấn luyện bằng cách bỏ đói, trước khi chúng chấp nhận loại thức ăn này . Tuy nhiên đây là nguồn thức ăn rất đáng được khuyến khích để tập cho cá rồng ăn .
Côn trùng: đây là nguồn thức ăn khoái khẩu của cá rồng . Cá rồng rất dể bị “nghiện” loại thức ăn này, vì thế chỉ nên cho chúng ăn cầm hơi như là loại thức ăn phụ trội, ăn tráng miệng . Không nên dùng loại thức ăn này như là món ăn chánh vì chúng có thể từ chối tất cả mọi loại thức ăn khác . Khi cho ăn nhiều loai thức ăn này với lớp vỏ cứng bao bọc bên ngoài ( kể cả tôm khô), có thể tạo nên triệu chứng bị “lòi trỉ” nơi cá rồng . Bệnh trỉ nơi cá rồng cần một thời gian lâu dài để chữa trị bằng cách cho cá ăn các loại thức ăn nhiều mở . Superworms, sâu qui, và dế nên được cho ăn cà rốt, củ gất, hoặc loại bột tảo trước khi cho cá rồng ăn để thuyên chuyển chất beta-caroteine cho cá rồng .
Thạch sùng/ chuột con : Nếu bạn bắt thạch sùng trong nhà cho cá rồng ăn, nên xem xét kỷ lưỡng để biết chắc là chúng không bị thuốc xịt rầy . Chuột con thì tôi chưa bao giờ thử, nhưng có nghe nói là rất tốt vì có nhiều chất đạm cho cá .
Một vài loại thức ăn lạ như : thịt được lát mỏng (thịt heo, thịt bò), kỳ nhôn/kỳ đà, chuột con .
Bảo quản nước
Nước đối với cá rồng như không khí đối với chúng ta . Bảo quản phẩm chất nước tốt sẽ tạo nên một môi trường sống tốt, lành mạnh cho cá phát triển .
Điều kiện của nước : Cá rồng thích sống ở độ pH hơi acid từ 6.5-7.0 . Với khoảng pH như thế này giúp cho màu sắc của cá rồng lây lan dể dàng hơn ( chú thích của moneyless>>> ý tác giả muốn nói đến sự lây lan của sắc tố đỏ nơi huyết long), nước mềm, độ KH và GH thấp . Đồng thời nước bể cá rồng nên cho thêm nước blackwater (nước ngâm lá bàng khô) để có được màu giống như nước chè/trà là màu nước của cá rồng trong thiên nhiên . Nước lá bàng còn có chất humic acid giúp cho cá rồng phát triển và có khả năng làm cho chúng bớt bị stress .
Thay nước : Nước bể cá rồng nên được thay thường xuyên với những lần thay khoảng 20% tuần với kết quả rất là khả quan . Chu kỳ thay nước thường sẻ được quyết định bởi hàm lượng nitrate trong bể . Nếu siêng, nước có thể được thay 10% 2 lần tuần . Đối với những ai đang chuẩn bị đem cá đi thi, thì nước sẽ được thay mổi ngày . Thay nước thường xuyên rất cần thiết không cần biết bạn có hệ thống lọc nước hửu hiệu như thế nào, vì phẩm chất của nước trong bể không thể nào so bì được với nguồn nước trong thiên nhiên . Một số lượng muối nên được cho vào bể trong mổi lần thay nước để giúp cho cá rồng giảm stress, và giúp chúng phòng chống lại một số bệnh . Đồng thời muối có tác dụng rất bổ chống phòng chống lại trường hợp cá bị ngộ độc nitrite . Nước sạch cần phải có để giũ hàm lượng của ammonia ở mức zero, và nitrite ở mức dưới 0.3mg/lít .Cuối cùng không nên thay hơn 50% thể tích của bể cá trong một lần thay nước, hay làm công tác vệ sinh bộ bông lọc hay các phụ kiện của bộ lọc nước cùng một lúc, vì làm thế sẽ thay đổi khá nhiều các hợp chất hóa học của nước trong bể, và cá rồng sẽ lảnh nhận hậu quả không cần thiết . Xin ghi nhớ là cá sẻ không đẹp nếu cá không khỏe và cá chỉ có thể khỏe khi phẩm chất của nước sạch .
Một vài điều cần lưu ý:
1. độ pH của bể có thể giảm đến rất nhiều qua thời gian . Vì thế ta nên kiểm độ pH ít nhất 1 lần/ tuàn hay môi 2 tuần . Ở độ pH không thích hợp, hệ thống miển nhiểm của cá rồng sẻ bị suy giảm, vì cơ thể cá rồng không thể thích nghi với các độ pH đó . Khi độ pH xuống đến 5 hay thấp hơn, cá rồng dể bị nhiểm vi khuẩn, và khi đô pH là 9 hay cao hơn, dể dẩn đến tử vong cho cá rồng .
2. pH giữa 7.5 va 8.5 là khoảng pH tốt nhất để cho nhóm vi sinh hửu ích phát triển .
3. Những cụm/nhóm vi sinh hửu ich rất nhạy cảm với tia cực tím , kể cả ánh sáng của đèn ta xử dụng trong nhà . Khi chúng ta làm công tác vệ sinh cho hệ thống lọc nước của bể cá, nên lưu ý vấn đề này . Chúng sẽ hoạt động hửu hiệu nhất trong môi trường hoàn toàn tối, tuy chúng vẩn có thể hoạt động trong môi trường được che bớt ánh sáng
CẨM NANG CHĂM SÓC VÀ NUÔI DƯỠNG CÁ RỒNG (PHẦN III VÀ HẾT )
Hệ thống lọc nước:
Bộ lọc nước trong bể cá là điều bát buộc để có thể bảo quản cho nước trong bể được tốt . Thông thường có 3bộ phận lọc trong hệ thống lọc nước :
1. Phần bông lọc ; 2. Phần bộ phận lọc hóa học; 3. Phần bộ lọc vi sinh vật
1. Bộ phận bông lọc: được dùng như một phương pháp để có thể gạn lọc, các chất dơ, giữ lại các thức ăn dư thừa/cặn bả và phân cá, nhưng hoàn toàn không hửu hiệu để thanh lọc những những hóa chất độc hại mà ta không thể thấy được trong nước .
2. Bộ phận lọc hóa học: có tác dụng làm thay đổi các thành phần hóa chất trong nước của bể, ví dụ như loại peat moss( rể /tàng của rêu sphagnum khô) có công dụng làm giảm độ pH, và san hô vụn sẽ làm tăng độ pH . Than hoạt tính và zeolite (chú thích : là một số các hóa chất hổn hợp dưới dạng gần như đá sỏi được bào chế bởi các công ty chuyên về dịch vụ cá cảnh) có khả năng hấp thụ hầu hết tất cả các loại thành phần hóa chất trong nước . Tuy nhiên, than hoạt tính và các loại đá zeolite này có ngày hết hạn của chúng, vì thế sau khi khả năng hấp thụ các chất hóa học của chúng đã được tận dụng đến mức tối đa mà vẩn chưa được lấy ra khỏi hệ thống lọc nước , chúng sẻ có tác dụng ngược trở lại . Tất cả các thành phần độc tố hóa học đã được hấp thụ từ trước, giờ đây được tống trả ngược trở lại trong bể nước . Những thành phần độc tố hóa học này sẽ tích tụ, dâng cao tạo nên những thay đổi lên xuống không nhất định trong bể có thể gây nguy hiểm và thậm chí đưa đến tử vong cho cá rồng .
3. Bộ phận lọc vi sinh vật: có tác dụng tích tụ và phát triển các vi sinh vật hửu ích trong chu kỳ nitrogen để chuyển hóa ammonia/nitrite/nitrate. Thành phần này của bộ lọc hoạt động rất hửu hiệu trong việc bảo quản và giữ cho nước bể được trong vì chúng cũng có thể thanh lọc đi những cặn bả nhỏ li ti trong bể nước cá rồng .
Tôi đề nghị là các bạn nên chọn một hệ thống lọc nước nào mà bạn nghĩ sẽ hửu hiệu nhất mà các bạn thấy cần, vì về dâu dài, hệ thống lọc này sẽ giúp các bạn loại bỏ đi rất nhiều các phiền toái có liên quan đến phẩm chất của bể nước . Ví dụ nếu có sự phối hợp giữa bộ phận bông lọc và bộ phận loc vi sinh vật sẽ cho bạn một bể nước thật trong vắt .
Các hệ thống lọc hiện có : Loại lọc thiết kế bên trên của bể, loại lọc canister ( để bên ngoài bể), loại lọc để bên trong bể, loại lọc đáy ,và loại bộ lọc với hộp nước tràn (thoát nước) <<<<< (loại lọc wet/dry) .
Loại lọc thiết kế bên trên của bể có motor dùng để hút nước qua hộp lọc với bông lọc và nước sẽ được đổ trở lại xuống bể . Thông thường loại lọc này có lưu lượng nước cao và thường được dùng trong thể loại bông lọc nước .
Loại lọc canister đặc bên ngoài bể cá : nước trong bể sẽ được hút qua ống nhưa, chuyển vào bên trong của máy lọc canister, được thanh lọc qua các ngăn/tầng lọc và sau đó được bơm ngược trở về bể chánh qua một ống nhựa khác . Loại lọc canister này có thể dùng cho cả 3 loại bộ phận lọc như đã nêu trên, tùy thuộc vào các filter media xử dung. (bông lọc, bio-balls, ống mem v.v…).
Loại lọc đặc trong bể dùng để thanh tẩy nước ngay tại trong bể chánh . Nước sẽ đuoc hút bởi motor và trả ngược lại sau khi nước đã được lọc . Máy lọc này thường chỉ được dùng để thanh lọc các cặn bả/phân cá, nhưng không thể áp dụng để xử dụng như máy lọc với bộ phận lọc hóa học và vi sinh vật vì nó quá nhỏ .
Loại lọc đáy sẽ được đặc sát với đáy bể và thường được xử dụng nếu trong bể có rải sỏi . Dưới lớp sỏi, bộ loc vi sinh vật sẽ phát triển và thanh lọc các chất cặn bả lắng đọng vào trong sỏi .
Loại lọc nước qua bể phụ (Sump filter) được thiết kế với một bể phụ bên ngoài, trong đấy có thể để rất nhiều các bộ phận lọc filter media . Nước từ bể chánh được hút và chuyển xuống bể phụ (sump), sau khi nước đã được thanh lọc qua các filter media, sẽ được bơm ngược trở về bể chánh bên trên với một máy bơm cực mạnh . Loại lọc này cũng tương tư như loại lọc canister vừa nêu trên, nhưng có lợi điểm là nó to lớn hơn rất nhiều . Đối với loại lọc này, chúng rất đa dạng trong chức năng , tùy theo các vật liệu lọc của bộ phận lọc mà bạn chọn để xử dụng .
Loại lọc tràn (hộp thoát nước) là loại lọc có hộp thoát nước được thiết kế ngay trong bể cá rồng . Nước sẽ tự động tràn vào trong hộp thoát nước, và sau đó sẽ được bơm ngược trở bề bể bởi máy bơm . Loại lọc này được dùng chủ yếu là để nuôi dưỡng và phát triển nhóm vi sinh vật hửu ích để xử lý các độc tố cho cá .
Vật liệu lọc bao gồm: bông lọc, peat moss, san hô vụn, miếng sponges, than hoạt tính, đá zeolite, sintered glass, quả cầu nhựa, men ống .
Bông lọc dùng cho bộ lọc các chất cặn bả, phân cá .
Peat moss dùng để giảm độ pH một cách chậm rải, và san hô vụn dùng để tăng độ pH . Xin lưu ý là ta không nên xử dụng quá nhiều 2 loại filter media nay, vì nếu quá nhiều, chúng sẽ thay đổi độ pH, và cá rồng có thể bị shock . Sự thay đổi về pH không nên quá 0.2 trong một ngày .
Các vật liệu lọc và bông lọc bọt biển (sponges) được xử dụng trong bộ lọc vi sinh vật .
Than hoạt tính có khả năng hấp thụ tất cả các chất hóa học và giữ các chất hóa học này như một thùng rác, tuy nhiên, khả năng hấp thụ của than hoạt tính có giới hạn của nó, vì khi khả năng này đã được tận dụng đến mức tối đa, thì lập tức các chất hóa học đã được lưu trử sẽ được trả ngược lại vào nước . Vì thế sau một thời gian xử dụng than hoạt tinh trong một thời gian cố định nào đó, thường là khoảng 2 tháng, thì ta nên lấy than hoạt tinh ra . Ngoài ra, than hoạt tinh còn có khả năng hấp thụ hết tất cả các loại thuốc và vitamins cần thiết cho cá rồng , vì thế không nên xử dụng than hoạt tính trong thời gian này (Ghi chú của người dịch : đây là một trong những lý do tại sao moneyless không bao giờ dùng than hoạt tính trong bể của cá rồng, nhưng dùng hay không là tùy sự lựa chọn của người chơi)
Đá zeolite có tác dụng hấp thụ hầu hết các độc đố ammonia trong bể qua phương cách thay thế các ions Cl- (chloride) cho các ions NH4+ (ammonium) . Cái bất lợi của đá zeolite là khi xử dụng chúng, bể cá sẻ không còn thức ăn cho nhóm vi sinh vật hữu ích, vì bọn này tiêu thụ ammonia như là nguồn thức ăn chính . Vì thế ta không nên dùng đá zeolite trong thời gian mới set up bể, mà chỉ nên dùng đá zeolite trong những lúc bị ngộ độc ammonia mà thôi .
Sintered glass (tên gọi của một vật liệu lọc sản xuất bởi công ty EHEIM, tại Germany) cho đến bây giờ (vào thời điểm bài này được tác giả viết) là vật liệu lọc thượng hạng vì mặt diện tích mặt phẳng dành cho vi sinh vật hửu ích làm nơi cư trú và phát triển . Vì thế sintered glass rất hửu hiệu nếu dùng trong bộ lọc vi sinh vật, tuy nhiên không nên xử dụng chung cùng một ngăn với bộ lọc bông lọc, vì những lổ hổng li ti trong sintered glass sẽ bị nghẹt vì các chất dơ và cặn bả . Vật liệu lọc của Eheim có mặt phẳng 450 mét vuông/lít nước và Biohome với 250 mét vuông/ lít .
Ống gach men hình trụ (ceramic rings) được chia làm 2 loại : loại có mặt phẳng gồ ghề và loại có mặt phẳng láng . Loại mặt phẳng gồ ghề có công dụng hửu ích hơn trong việc phát triển nhóm vi sinh vật hửu ích . Vật liệu lọc loại này được dùng trong bộ loc vi sinh vật .
Vật liệu lọc bằng nhựa gồm có những quả cầu vi sinh bằng nhựa với nhiều mặt phẳng kéo dài và thường được dùng trong các bộ lọc vi sinh vật .
Cuối cùng, tôi muốn lưu ý về chất chlorine được xử dụng để khử một số vi sinh vật trong nước tại Singapore . Vì trong thời gian dich bệnh SARS, hàm lượng của chất chlorine trong nước máy đã được gia tăng , cùng vào thời điểm này chất chloramine cũng đã được cho vào bồn nước dự trử bởi bộ thủy cục để có tác dụng hổ tương với chlorine . Hai chat; này rất độc hại đến cá rồng . Tôi đề nghị là trước khi xử dụng nguồn nước máy, ta nên để cho nước chảy qua lớp than hoạt tinh và khử chlorine vàn chloramide ít nhất là 1 ngày trước khi thay nước . Xin lưu ý thêm là loại dung dịch dùng để khử chlorine không thể khử chloramide , vì thế cần phải cho nước chảy qua than hoạt tính để dùng than hấp thụ độc tô này ( ghi chú của người dich : hiện tại trên thị trường đã cho trình làng và bày bán loại dung dich khử anti-chlorine and anti-chloramide rất hửu hiêu, có tác dụng tức thời, nên không cần phải cho nước máy chảy qua than hoát tính, nếu đã xử dụng loại dung dịch này để khử chlorine và chloramide ).
Giới thiệu các vật liệu loc nên dùng trong hệ thống lọc : Các vật liệu lọc của công tyt Eheim, quả cầu nhựa vi sinh, biohome, và gạch men hình tru.
Giới thiệu các hệ thống lọc nước nên dùng : Eheim
KHÔNG NÊN chùi rửa các vật liệu lọc trong cùng một lúc .Một khi nhóm vi sinh vật hử ich bị mất đi, sự ổn đinh về môi trường sinh thái trong bể cá rồng đã bị thay đổi và phải bắt đầu lại từ đầu nên cần một thời gian rất lâu để có thể tái tạo lại môi trường sinh thái ổn định như trước ( khoảng 6 tháng ) . Vì thế nên lưu ý đến tầm quan trọng của nhóm vi sinh vật trong bể . Nhóm vi sinh vật hửu ích trong bể không thể dùng tiền để mua mà cần thời gian ( ghi chú của người dịch một khi bể nước đã được khoảng 2 tháng tuổi, nếu các bạn set up hệ thống lọc đúng cách thức, không cần biết hệ thống lọc nào, thì các bạn không cần phải cho thêm men vi sinh. Lý do đơn giản là lúc ấy môi trường sinh thái của nhóm vi sinh hửu ích đã ổn định và chúng đã có thê” “tứ lực cánh sinh” tự sinh sôi nảy nở . Các nhà sản xuất lợi dụng yếu điểm này của những ai vì không thông hiểu cặn kẻ quá trình tạo lập và phát triển của nhóm vi sinh vật hửu ích, nên cứ khuyến khích là cho thêm men vi sinh vào. Sự thật là sau khoảng 2 tháng, nếu các bạn cho thêm men vi sinh vào bể cá rồng, thì chẳng khác gì vất tiền ra cửa sổ ). Một cách khác, là các bạn nên chùi rủa từng phần các vật liệu lọc của hệ thống lọc trong các lần thay nước và nên thay mới các vật liệu này sau một thời gian dài xử dụng chúng. Bộ bông lọc nên thay thường xuyên, ngoài ra các vật liệu lọc khác chỉ nên thay sau mổi 6 tháng là đủ .
Các thứ cần bổ sung
Điểm cuối cùng trong bài viết mà tôi muốn đề cập đến là các thứ cần bổ sụng . Những thứ được đê cập trong phần này có thể được coi là hàng “ xa xỉ phẩm” có thể giúp cho cá rồng phát triển khỏe và tốt .
Các loại dung dich bổ sung các khoáng chất với hàm lượng thấp nhưng cần thiết cho cá rồng, vì chúng giúp ích cho sự phát triển của nhóm vi sinh vật hửu ich . Đồng thời chúng giử gìn nước trong trạng thái tốt và chúng cũng rất cần để giúp cho cá trong một số chức năng của quá trình chuyển hóa trong cơ thể . Nên dùng các dung dich này trong mổi lần thay nươc, S7 là tên của nhản hiệu nên dùng, không nên dùng quá tham và xử dụng hàm lượng quá độ nếu bể cá không có nhiều cá .
Giới thiệu các sản phẩm nên dùng: Geoliquid, Vbooster, Dennerle S7
Các loại dung dịch bổ sung cần thiết để cho thêm vitamins giúp cho sức khỏe và sự phát triển tốt của cá rồng . Các loại này đồng thời còn có tác dụng kích thích cho sự lên màu của cá một cách tự nhiên . Xử dụng chúng không theo một hàm lường nhất định và định kỳ nhất đinh nào.
Giới thiệu sản phẩm nên dùng : Dennerle Vmaxx .
(TRÍCH NGUỒN AROWANA CARE BY SHEELOOKRED)/người dịch MONEYLESS
Nuôi dưỡng Cá Rồng
Chăm nom và nuôi dưỡng cá rồng không phải là công việc dễ làm , trên thực tế những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của cá rồng đều phải được quan tâm . Đối với cá rồng, sự phát triển và lên màu tốt của cá tùy thuộc vào huyết thống và 40% còn lại tùy thuộc vào sự nuôi dưỡng của bạn . Tuy có 60% chúng ta không làm gì được vì ngoài tầm tay, 40% còn lại là một con số phần trăm nặng không nhỏ quyết đinh được sự phát triển của cá trong tương lai . Vì thế, rất quan trọng là chúng ta nên làm trong hết khả năng trong việc nuôi dưỡng cá .
Cẩm nang cho người mới chơi
Chuyện đầu tiên là ta phải chuẩn bị cho cá rồng . Đây là một chuổi quá trình dài theo dõi sự phát triển của cá dưới sự nuôi dưỡng của bạn . Cộng thêm giá tiền mà bạn phải trả để mua cá không phải là một số tiền nhỏ . Vì thế, sự đam mê là điều cần thiết căn bản cho khởi điểm của bạn . Ta không nên có những ý nghĩ là sẽ bỏ cuộc chơi dan dỡ giữa chừng
Việc quang trong nhất trong phương cách nuôi dưỡng chú cá rồng yêu của bạn có thể tìm thấy trong phần bên dưới của bài này .
Những chuyện gì cần phải làm trước khi ta cho cá rồng vào bể sẽ được đề cập đến trong phần bên dưới .
Chu kỳ chuyển hóa của bể bắt buộc phải được hoàn tất để tạo nên một hệ thống sinh thái ổn định trước khi ta cho cá rồng vào bể . Chu kỳ này cần khoảng 2 tuần để hoàn tất (lưu ý của người dich: 4-6 tuần thay vì là 2 tuần; 2 tuần nếu áp dụng phương pháp hạt giống (seedling), có thể tác giả của bài viết muốn nói đến phương pháp này). Nước phải được khử chlorine và chloramines và chờ đợi chu kỳ nitrogen hoàn tất với hệ thống lọc nước tôt . Chỉ nên mang cá rồng về khi bể nước đã hoàn tất chu kỳ này . Chu kỳ nitrogen của bể cá có thể thực hiện qua 2 phương cách :
1. Cho một giống loại cá khác để thử nghiệm nước . Cá neon tetra là loại cá “thử nghiệm nước” tốt nhất, vì chúng rất nhạy cảm với các độc tố trong nước . Phân cá và thức ăn dư sẽ kích thích sự phát triển của nhóm vi sinh hửu ịch Kiểm hàm lượng của ammonia trước khi cho cá vào bể .
2. Hằng ngày nên dùng dung dich để kiểm hàm lượng ammonia bàng cách nhỏ từng giọt dung dich ammonia vào ống thử với nước bể . Hàm lượng của ammoni lúc ban đầu sẽ tăng vọt, và rồi sẽ giảm xuống zero. Khi ammonia giảm xuống zero, thì đó là dấu hiệu cho biết nhóm vi sinh hửu ích đã sinh sôi và đang phát triển (Đây là ý của tác giả trong 2tuần là đây, nhưng đó chỉ mới là ammonia, còn phần của nitrite nữa, xin các bạn lưu ý).
3. Các thành phần lọc như (bioballs, ceramic rings v.v…) của bể nước củ nên được xử dụng trong bộ lọc của bể mới để kích thích sử phát triển của những nhóm vi sinh hửu ích .
4. Bạn cũng có thể cho vào bể nước các khoáng chất cần thiết cho cá và dung dich “blackwater” aka (tương tư. như nước ngâm với là bàng khô, trước khi cho cá rồng vào bể, vì điều này rất tốt cho cá .
Ta cần phải làm gì sau đó:
1. Trước khi mang cá về, ta nên kiểm lại độ pH của nước trong bể cá rồng đang ở của nước trong bể mà bạn chuẩn bị cho cá rông.
2. Sau khi mang cá về nhà, đặc bọc nylon đang chứa đựng cá với nước trong đấy vào bể cá, và để như thế trong 10 phút đầu tiên . Cách thức này sẽ làm cho nhiệt độ của nước bên trong túi nylon chứa đựng cá trở nên tương đương với nhiệt độ của nước trong bể . Kế tiếp, múc và đổ một lượng nước nhỏ khoảng một ly nước của bể vào trong túi nylon với khoảng cách là 5 phút trong vòng 30 phút . Phương cách này sẽ giúp ích cho cá rồng quen dần với nước bể mà nó sẽ được thả ra trong chốc lát .
3. Cá rồng là giống cá khỏe, ta có thể cho cá thẳng vào bể ngay lập tức sau khi mang về . Tuy nhiên, không nên mạo hiểm như thế . Cẩn thận lúc nào cũng tốt hơn là sự hối tiếc .
Những điều cần lưu ý:
1. Không di chuyển cá bằng vợt bao giờ .Cá rồng rất dể tróc vẩy, bầm dập trên da, hoặc thậm chí đuôi cá cũng có thể bị gảy . Ta nên dùng túi nylon, mở rộng miệng túi để lùa cá vào một cách tự nhiên và chậm rải . Khi có những thay đổi đột ngột, hay bị làm giật mình, cá rồng rất dể bị stress . Khi bị stress trầm trọng, cá rồng cần một thời gian khá lâu để lấy lại sự quân bình và bơi lội với vóc dáng kiêu sa như trước .
2. Lúc nào cũng chỉ nên mua cá rồng với giấy xác nhân (certificate) để ta biết rỏ chắc chắn giống loại của cá rồng .
Kích thước của bể cá rồng
Ưu tiên hàng đầu không chi khác hơn là kích thước của bể, vì đó là nơi cá sẽ sinh sống . Kích thước tối thiểu cho một con cá rồng trưởng thành là 120cmx60cmx60cm. Tuy nhiên nên có một bể với kích thước càng lớn càng tốt trong khả năng của bạn . Tôi đề nghị là những ai chơi cá rồng không nên tiết kiệm trong chuyện mua sắm bể cho cá rồng, vì các ly do sau :
• Cá rồng nhỏ phát triển rất nhanh về kích thước nếu được cho ăn uống đầy đủ và đúng mức . Vi1 thế, ta sẽ tiết kiệm được rất nhiều và tránh được nhiều phiên toái nếu ta cho cá vào một bể với kích thước thoải mái và rộng lớn từ ngay lúc ban đầu
• Một bể cá rồng với kích thước nhỏ sẽ làm còi đi sự phát triển bình thường của cá rồng và cá sẽ trở nên nhìn rất dị hợm . Ảnh hưởng của còi cọc một khi đã xảy ra, không thể thay đổi ngược lại được .
• Thêm một yếu tố nữa là người chơi cá rồng lúc nào cũng nên chuẩn bị những bể với những kích thước thật thoáng rộng cho cá rồng .
Môi Trường Sống
Cảnh vật chung quanh trong bể cá có ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đên sự phát triển của cá rồng .
• Background : Có thể bạn cho đây không là yếu tố quan trọng, nhưng thật sụ nó có tác dụng rất quan trọng đến sự lên màu của cá rồng . Đối với huyết long, background màu đen thường được xử dụng . Background màu đen sẻ kích thích sự lên màu đỏ rực hơn dưới tác dụng của ánh đèn với công suất mạnh . Đồng thời màu đen giúp ich cho cường độ óng ánh của vẩy . Kim Long Quá Bối /Kim Long Hồng Vỹ cần background nhạt màu hơn , thí dụ như màu xanh . Màu xanh sẻ kích thích màu sắc của vẩy leo lên lưng mau hơn . Tuy nhiên , bù lại, màu xanh sẽ làm cho sự óng ánh của vẩy không sáng được bằng màu đen . Tôi đề nghị là đối với giống loại rồng Kim Long, ta nên xử dụng mà background nhạt khi còn cá còn bé và đổi sang màu đậm hơn khi sự lên màu của vẩy đã thỏa mản được sự mong muốn của ta. Vì thế ảnh hưởng và tác dụng của background nên được khai thác và xử dụng đến mức tối đa .
• Vật nhọn/Đồ trang trí: KHÔNG NÊN để các vật nhọn, sắc cạnh trong bể, vì cá rồng yêu quí của bạn sẽ khó tránh được thương tích . Những vết thương nhẹ có thể phục hồi dể dàng, tuy nhiên, những vết thương do sự lở loét không cần thiết khi xảy ra trong nước có thể mời gọi nhiểm trùng một cách không cần thiết, và rất có thể đi đến tử vong .
• Nền sỏi: Thật sự không cần thiết trong bể cá rồng, nhưng tôi nghĩ nếu có cũng không sao, nếu nền sỏi thường luôn được chùi rửa hút trong trường hợp các chất bẩn và phế thải được thu gọn sạch sẽ .
• Cây thủy sinh : Bể cá rồng khi có cây thủy sinh hay rong rêu trong bể rất tốt cho cá rồng, vì chúng cho chất beta-carotene thiên nhiên trong bể, mà beta-carotene thì lại rất cần thiết cho sự lên màu của cá (đây là điều mà moneyless thường hay góp ý . Bể cá có rêu là một bể cá tốt . Chỉ tại ta nhìn thấy mất thẩm mỹ, chứ nếu đứng từ trên quan điểm của cá rồng, thì đây là một điều cực kỳ tốt ). Tuy nhiên xin ghi nhớ một điều là sau khi tắt đèn, trong bóng tối, cây thủy sinh và rong rêu sẽ canh tranh với cá rồng khí oxygen , vì thế lúc nào ta cũng phải giữ cho lượng oxygen trong bể thật là đầy đủ .
• Nấp đậy: Nấp đậy cần phải kín và an toàn . Đây là điều tối cần thiết cho cá rồng, vì chúng phóng rất tài . Chắc chắn bạn không muốn cá rồng của bạn phóng vọt ra ngoài bể để tự sát .
Ánh đèn
Lượng quang phổ của những tuýp đèn và công suất quyết định một phần nào sự phát triển về màu sắc của cá rồng .
Huyết long :đèn với công suất manh hơn thường được dùng với mục đích “phơi dèn” cá . Những loại đèn với wattage và công suất cao như đèn cho cây thủy sinh thường được dùng . Các loại đèn này kích thích được sắc tố đỏ nơi Huyết Long . Đã có bằng chứng cụ thể về khoa hoc về tác dụng của ánh đèn về sự lên màu của sắc tố đỏ, nhưng kiến thức về khoa học của tôi rất là giới hạn để bàn thảo chuyện này trong bài viết này . Tuy nhiên, tôi đã được thấy kết quả của sự “phoi+ đèn” và đã đi đến kết luận là một hệ thống đèn tốt cho Huyết long là điều cần thiết phải có . Hơn thế nữa, còn có loại đèn làm cho cá rồng nhìn đỏ hơn (chú thích của người dich .. aka đèn đèn NAN), cũng có thể dùng kèm thêm để phối hợp và kích thích sự lên màu của huyết long. Huyết long thường hòa lẩn màu sắc của chúng theo môi trường sống chung quanh . Trong một môt trường nước không sáng cho lắm, cơ thể cá rồng sau khi được “phơi đèn” sẻ kết hợp với môi trường nước hơi ngâm đen này để cho ra màu sắc đỏ rực rở hơn(chú thích của moneyless ---> tác giả đang muốn nói đến tác dụng của lá bàng và ảnh hưởng của nó lên màu sắc của huyết long; hy vọng các bạn đọc giờ đây sẽ hiểu tại sao đối với HL, ta nên xử dụng lá bàng mà đã được đề cập và lưu ý rất nhiều lần trên diễn đàn cá rong6` của ABV) . Nhưng tốt hơn cả vẩn không gì tốt hơn sự kích thích của ánh nắng mặt trời . Cá rồng HL nên đước để thật sự phơi nắng dưới ánh mặt trời , nếu không được như thế, thì cũng nên để cho bể cá rồng được rọi chiếu bởi ánh sáng mặt trời . Cuôi cùng, các loại đèn đỏ/hồng, thường được biết đến với tên gọi là đèn TFC cũng rất tốt để kích thích sự lên màu của HL, vì khả năng của HL hòa lẩn vào màu sắc của môi trường sống .
KLQB: đèn thông thường thường được xử dụng với kết quả tốt . Không cân những loại đèn cực mạnh, vì với ánh đèn quá manh, sẽ đốt cháy hàng vẩy thứ 6, và sẽ làm giảm khả năng lên màu của vẩy hàng thứ 6 . Hầu hết, những người chơi giống Kim Long Châu Á, chỉ bật đèn lên khi cho cá ăn, hoặc những khi cần xem cá . Có người hoàn toàn tắt đèn ( Đây là lý do tại sao moneyless thường góp ý với các bạn trên diển đàn là nếu muốn màu của quá bối leo lưng mau, thì tắt đèn, tuy nhiên hoàn toàn không mở đèn và nuôi trong bóng tối, thì là một điều không nên) . Tuy nhiên khi nuôi cá KL trong bóng tối sẽ làm giảm đi độ sáng của vẩy . Tôi đề nghị là khi còn bé, KL nên được nuôi dưỡng trong môi trường gần như không ánh sáng, và chỉ bật đèn lên khi vẩy hàng thứ 6 đã lên màu khá nhiều . Lúc này là lúc ta nên mở đèn càng nhiều càng tốt (chú thích của moneyless 4 tiếng đèn/ngày là quá đủ cho QB trong thời gian này ), để có được sự lên màu của vẩy hàng thứ 6 cũng như cường độ sáng của vẩy .
LƯU Ý : Ánh đèn với công suất cao tốt cho sư lên màu của cá rồng HL, nhưng cũng nên biết là dưới ánh đèn như thế, sẽ tạo ra nước xanh và “phơi đèn” quá nhiều giờ sẽ làm hại đến mắt của HL . Sức khỏe của cá không nên được đánh đổi cho sự lên màu của cá ( đây là lý do tại sao moneyless không bao giờ phơi đèn cá HL cả, vì làm thế là đốt giai đoan, không tốt tí nào).
CẨM NANG NUÔI DƯỠNG VÀ CHĂM SÓC CÁ RỒNG (phần II)
Thức Ăn
Tự khắc chúng ta đã biết thức ăn là yếu tố tối quan trọng ảnh hưởng toàn phần đến sư/ phát triển của cá . Nguồn thức ăn đa dạng mà ta xử dụng để cho cá rồng ăn, tổng hợp lại tạo nên chế độ dinh dưỡng của cá rồng để cá có sự phát triển khỏe, tăng hệ thống miển nhiểm và kich thích màu sắc . Một số người chơi cá rồng tin tưởng vào nguồn thức ăn đa dạng, một số khác chú tâm vào một loại thức ăn nào thôi . Kết quả ai đúng sai, vẩn chưa được khoa học chứng minh . Tôi cho cá rồng của tôi ăn một loại thức ăn chính chủ yếu và phụ trội vào đó các nguồn thức ăn khác ..
Cá rồng có thể ăn nhiều loại thức ăn khác nhau, tuy nhiên món ăn khoái khẩu cho chúng là côn trùng, và loại thức ăn mà chúng chán ghét nhất là loại thức ăn “chết” . Tôi bắt buộc phải nhấn manh ơ” đay là loại cá vàng được dùng như cá mồi để cho cá rồng ăn cần được cho vào nơi “tạm giam” để thanh lọc những con đang có bệnh . Lý do cho sự tạm giam này là để giới hạn tối thiểu khả năng lây bệnh của cá mồi sang cho cá rồng .
Nguồn thức ăn : nhái, tôm/tép, cá , con rit, sâu qui, super worms, dế, châu chấu, gián, thạch sùng, chuột con, và thức ăn hột/ khô
Thức ăn hột/khô :Đây là loại thức ăn cá rồng chán ghét nhất, nếu cá rồng phải chọn, thì đây sẽ là thức ăn mà chúng sẽ ăn sau chót . Rất nhiều người chơi cá rồng cảm thấy muốn tập cho cá rồng ăn đồ khô cực kỳ khó khăn . Muốn tập cá rồng ăn đồ khô đòi hỏi sự kiên nhẩn và huấn luyên . Phương cách huấn luyên có thể thực hành bằng cach bỏ đói chúng cho đến khi cá rồng chịu khuất phục vì cơn đói và phải ăn . Tôi đề nghị nếu phương cách bỏ đói chỉ nên được áp dụng với những con cá rồng đã hơi lớn, và không nên ép chúng, nếu chúng ghét thức ăn khô . Tôi chưa bao giờ cho cá rồng của tôi ăn thức ăn khô vì tôi tin thức ăn song và tươi là loại thức ăn tốt nhất cho cá rồng
Nhái : Chứa đưng rất nhiều chất đạm và rất tốt để kích thích sự phát triển về kích thước từ các con cá rồng còn non . Nhái thường được bán tại các tiệm bán cá cảnh, và rất dể để tập cho cá rồng chấp nhận nhái trong phân thực đơn của chúng .
Tôm/tép sống :Có thể xử dụng để cho cá rồng ăn, nhung chỉ nên cho cá rồng đã phát triển về kích thước ăn, và nhớ là nên cắt bỏ đi các phần sắc nhọn của tôm/tép vì chúng có thể chọc thủng đường ruột của cá rồng còn non .
Tôm tép đông lạnh . Loại thức ăn này nên là nguồn thức ăn chánh cho cá rồng huyết long vì chúng chứa đựng rất nhiều chất beta-carotene để kích thích cá rồng lên màu .Ngoài ra, tôm/tép đông lanh là nguồn calcim rất tốt, tuy nhiên tôi đề nghị nên cho cá rồng với kích thước lớn ăn loại thức ăn này để nhuận trường cho cá . Chúng thường được bán tại các chợ dưới dạng đông lanh . Một số cá rồng cần phải được huấn luyện bằng cách bỏ đói, trước khi chúng chấp nhận loại thức ăn này . Tuy nhiên đây là nguồn thức ăn rất đáng được khuyến khích để tập cho cá rồng ăn .
Côn trùng: đây là nguồn thức ăn khoái khẩu của cá rồng . Cá rồng rất dể bị “nghiện” loại thức ăn này, vì thế chỉ nên cho chúng ăn cầm hơi như là loại thức ăn phụ trội, ăn tráng miệng . Không nên dùng loại thức ăn này như là món ăn chánh vì chúng có thể từ chối tất cả mọi loại thức ăn khác . Khi cho ăn nhiều loai thức ăn này với lớp vỏ cứng bao bọc bên ngoài ( kể cả tôm khô), có thể tạo nên triệu chứng bị “lòi trỉ” nơi cá rồng . Bệnh trỉ nơi cá rồng cần một thời gian lâu dài để chữa trị bằng cách cho cá ăn các loại thức ăn nhiều mở . Superworms, sâu qui, và dế nên được cho ăn cà rốt, củ gất, hoặc loại bột tảo trước khi cho cá rồng ăn để thuyên chuyển chất beta-caroteine cho cá rồng .
Thạch sùng/ chuột con : Nếu bạn bắt thạch sùng trong nhà cho cá rồng ăn, nên xem xét kỷ lưỡng để biết chắc là chúng không bị thuốc xịt rầy . Chuột con thì tôi chưa bao giờ thử, nhưng có nghe nói là rất tốt vì có nhiều chất đạm cho cá .
Một vài loại thức ăn lạ như : thịt được lát mỏng (thịt heo, thịt bò), kỳ nhôn/kỳ đà, chuột con .
Bảo quản nước
Nước đối với cá rồng như không khí đối với chúng ta . Bảo quản phẩm chất nước tốt sẽ tạo nên một môi trường sống tốt, lành mạnh cho cá phát triển .
Điều kiện của nước : Cá rồng thích sống ở độ pH hơi acid từ 6.5-7.0 . Với khoảng pH như thế này giúp cho màu sắc của cá rồng lây lan dể dàng hơn ( chú thích của moneyless>>> ý tác giả muốn nói đến sự lây lan của sắc tố đỏ nơi huyết long), nước mềm, độ KH và GH thấp . Đồng thời nước bể cá rồng nên cho thêm nước blackwater (nước ngâm lá bàng khô) để có được màu giống như nước chè/trà là màu nước của cá rồng trong thiên nhiên . Nước lá bàng còn có chất humic acid giúp cho cá rồng phát triển và có khả năng làm cho chúng bớt bị stress .
Thay nước : Nước bể cá rồng nên được thay thường xuyên với những lần thay khoảng 20% tuần với kết quả rất là khả quan . Chu kỳ thay nước thường sẻ được quyết định bởi hàm lượng nitrate trong bể . Nếu siêng, nước có thể được thay 10% 2 lần tuần . Đối với những ai đang chuẩn bị đem cá đi thi, thì nước sẽ được thay mổi ngày . Thay nước thường xuyên rất cần thiết không cần biết bạn có hệ thống lọc nước hửu hiệu như thế nào, vì phẩm chất của nước trong bể không thể nào so bì được với nguồn nước trong thiên nhiên . Một số lượng muối nên được cho vào bể trong mổi lần thay nước để giúp cho cá rồng giảm stress, và giúp chúng phòng chống lại một số bệnh . Đồng thời muối có tác dụng rất bổ chống phòng chống lại trường hợp cá bị ngộ độc nitrite . Nước sạch cần phải có để giũ hàm lượng của ammonia ở mức zero, và nitrite ở mức dưới 0.3mg/lít .Cuối cùng không nên thay hơn 50% thể tích của bể cá trong một lần thay nước, hay làm công tác vệ sinh bộ bông lọc hay các phụ kiện của bộ lọc nước cùng một lúc, vì làm thế sẽ thay đổi khá nhiều các hợp chất hóa học của nước trong bể, và cá rồng sẽ lảnh nhận hậu quả không cần thiết . Xin ghi nhớ là cá sẻ không đẹp nếu cá không khỏe và cá chỉ có thể khỏe khi phẩm chất của nước sạch .
Một vài điều cần lưu ý:
1. độ pH của bể có thể giảm đến rất nhiều qua thời gian . Vì thế ta nên kiểm độ pH ít nhất 1 lần/ tuàn hay môi 2 tuần . Ở độ pH không thích hợp, hệ thống miển nhiểm của cá rồng sẻ bị suy giảm, vì cơ thể cá rồng không thể thích nghi với các độ pH đó . Khi độ pH xuống đến 5 hay thấp hơn, cá rồng dể bị nhiểm vi khuẩn, và khi đô pH là 9 hay cao hơn, dể dẩn đến tử vong cho cá rồng .
2. pH giữa 7.5 va 8.5 là khoảng pH tốt nhất để cho nhóm vi sinh hửu ích phát triển .
3. Những cụm/nhóm vi sinh hửu ich rất nhạy cảm với tia cực tím , kể cả ánh sáng của đèn ta xử dụng trong nhà . Khi chúng ta làm công tác vệ sinh cho hệ thống lọc nước của bể cá, nên lưu ý vấn đề này . Chúng sẽ hoạt động hửu hiệu nhất trong môi trường hoàn toàn tối, tuy chúng vẩn có thể hoạt động trong môi trường được che bớt ánh sáng
CẨM NANG CHĂM SÓC VÀ NUÔI DƯỠNG CÁ RỒNG (PHẦN III VÀ HẾT )
Hệ thống lọc nước:
Bộ lọc nước trong bể cá là điều bát buộc để có thể bảo quản cho nước trong bể được tốt . Thông thường có 3bộ phận lọc trong hệ thống lọc nước :
1. Phần bông lọc ; 2. Phần bộ phận lọc hóa học; 3. Phần bộ lọc vi sinh vật
1. Bộ phận bông lọc: được dùng như một phương pháp để có thể gạn lọc, các chất dơ, giữ lại các thức ăn dư thừa/cặn bả và phân cá, nhưng hoàn toàn không hửu hiệu để thanh lọc những những hóa chất độc hại mà ta không thể thấy được trong nước .
2. Bộ phận lọc hóa học: có tác dụng làm thay đổi các thành phần hóa chất trong nước của bể, ví dụ như loại peat moss( rể /tàng của rêu sphagnum khô) có công dụng làm giảm độ pH, và san hô vụn sẽ làm tăng độ pH . Than hoạt tính và zeolite (chú thích : là một số các hóa chất hổn hợp dưới dạng gần như đá sỏi được bào chế bởi các công ty chuyên về dịch vụ cá cảnh) có khả năng hấp thụ hầu hết tất cả các loại thành phần hóa chất trong nước . Tuy nhiên, than hoạt tính và các loại đá zeolite này có ngày hết hạn của chúng, vì thế sau khi khả năng hấp thụ các chất hóa học của chúng đã được tận dụng đến mức tối đa mà vẩn chưa được lấy ra khỏi hệ thống lọc nước , chúng sẻ có tác dụng ngược trở lại . Tất cả các thành phần độc tố hóa học đã được hấp thụ từ trước, giờ đây được tống trả ngược trở lại trong bể nước . Những thành phần độc tố hóa học này sẽ tích tụ, dâng cao tạo nên những thay đổi lên xuống không nhất định trong bể có thể gây nguy hiểm và thậm chí đưa đến tử vong cho cá rồng .
3. Bộ phận lọc vi sinh vật: có tác dụng tích tụ và phát triển các vi sinh vật hửu ích trong chu kỳ nitrogen để chuyển hóa ammonia/nitrite/nitrate. Thành phần này của bộ lọc hoạt động rất hửu hiệu trong việc bảo quản và giữ cho nước bể được trong vì chúng cũng có thể thanh lọc đi những cặn bả nhỏ li ti trong bể nước cá rồng .
Tôi đề nghị là các bạn nên chọn một hệ thống lọc nước nào mà bạn nghĩ sẽ hửu hiệu nhất mà các bạn thấy cần, vì về dâu dài, hệ thống lọc này sẽ giúp các bạn loại bỏ đi rất nhiều các phiền toái có liên quan đến phẩm chất của bể nước . Ví dụ nếu có sự phối hợp giữa bộ phận bông lọc và bộ phận loc vi sinh vật sẽ cho bạn một bể nước thật trong vắt .
Các hệ thống lọc hiện có : Loại lọc thiết kế bên trên của bể, loại lọc canister ( để bên ngoài bể), loại lọc để bên trong bể, loại lọc đáy ,và loại bộ lọc với hộp nước tràn (thoát nước) <<<<< (loại lọc wet/dry) .
Loại lọc thiết kế bên trên của bể có motor dùng để hút nước qua hộp lọc với bông lọc và nước sẽ được đổ trở lại xuống bể . Thông thường loại lọc này có lưu lượng nước cao và thường được dùng trong thể loại bông lọc nước .
Loại lọc canister đặc bên ngoài bể cá : nước trong bể sẽ được hút qua ống nhưa, chuyển vào bên trong của máy lọc canister, được thanh lọc qua các ngăn/tầng lọc và sau đó được bơm ngược trở về bể chánh qua một ống nhựa khác . Loại lọc canister này có thể dùng cho cả 3 loại bộ phận lọc như đã nêu trên, tùy thuộc vào các filter media xử dung. (bông lọc, bio-balls, ống mem v.v…).
Loại lọc đặc trong bể dùng để thanh tẩy nước ngay tại trong bể chánh . Nước sẽ đuoc hút bởi motor và trả ngược lại sau khi nước đã được lọc . Máy lọc này thường chỉ được dùng để thanh lọc các cặn bả/phân cá, nhưng không thể áp dụng để xử dụng như máy lọc với bộ phận lọc hóa học và vi sinh vật vì nó quá nhỏ .
Loại lọc đáy sẽ được đặc sát với đáy bể và thường được xử dụng nếu trong bể có rải sỏi . Dưới lớp sỏi, bộ loc vi sinh vật sẽ phát triển và thanh lọc các chất cặn bả lắng đọng vào trong sỏi .
Loại lọc nước qua bể phụ (Sump filter) được thiết kế với một bể phụ bên ngoài, trong đấy có thể để rất nhiều các bộ phận lọc filter media . Nước từ bể chánh được hút và chuyển xuống bể phụ (sump), sau khi nước đã được thanh lọc qua các filter media, sẽ được bơm ngược trở về bể chánh bên trên với một máy bơm cực mạnh . Loại lọc này cũng tương tư như loại lọc canister vừa nêu trên, nhưng có lợi điểm là nó to lớn hơn rất nhiều . Đối với loại lọc này, chúng rất đa dạng trong chức năng , tùy theo các vật liệu lọc của bộ phận lọc mà bạn chọn để xử dụng .
Loại lọc tràn (hộp thoát nước) là loại lọc có hộp thoát nước được thiết kế ngay trong bể cá rồng . Nước sẽ tự động tràn vào trong hộp thoát nước, và sau đó sẽ được bơm ngược trở bề bể bởi máy bơm . Loại lọc này được dùng chủ yếu là để nuôi dưỡng và phát triển nhóm vi sinh vật hửu ích để xử lý các độc tố cho cá .
Vật liệu lọc bao gồm: bông lọc, peat moss, san hô vụn, miếng sponges, than hoạt tính, đá zeolite, sintered glass, quả cầu nhựa, men ống .
Bông lọc dùng cho bộ lọc các chất cặn bả, phân cá .
Peat moss dùng để giảm độ pH một cách chậm rải, và san hô vụn dùng để tăng độ pH . Xin lưu ý là ta không nên xử dụng quá nhiều 2 loại filter media nay, vì nếu quá nhiều, chúng sẽ thay đổi độ pH, và cá rồng có thể bị shock . Sự thay đổi về pH không nên quá 0.2 trong một ngày .
Các vật liệu lọc và bông lọc bọt biển (sponges) được xử dụng trong bộ lọc vi sinh vật .
Than hoạt tính có khả năng hấp thụ tất cả các chất hóa học và giữ các chất hóa học này như một thùng rác, tuy nhiên, khả năng hấp thụ của than hoạt tính có giới hạn của nó, vì khi khả năng này đã được tận dụng đến mức tối đa, thì lập tức các chất hóa học đã được lưu trử sẽ được trả ngược lại vào nước . Vì thế sau một thời gian xử dụng than hoạt tinh trong một thời gian cố định nào đó, thường là khoảng 2 tháng, thì ta nên lấy than hoạt tinh ra . Ngoài ra, than hoạt tinh còn có khả năng hấp thụ hết tất cả các loại thuốc và vitamins cần thiết cho cá rồng , vì thế không nên xử dụng than hoạt tính trong thời gian này (Ghi chú của người dịch : đây là một trong những lý do tại sao moneyless không bao giờ dùng than hoạt tính trong bể của cá rồng, nhưng dùng hay không là tùy sự lựa chọn của người chơi)
Đá zeolite có tác dụng hấp thụ hầu hết các độc đố ammonia trong bể qua phương cách thay thế các ions Cl- (chloride) cho các ions NH4+ (ammonium) . Cái bất lợi của đá zeolite là khi xử dụng chúng, bể cá sẻ không còn thức ăn cho nhóm vi sinh vật hữu ích, vì bọn này tiêu thụ ammonia như là nguồn thức ăn chính . Vì thế ta không nên dùng đá zeolite trong thời gian mới set up bể, mà chỉ nên dùng đá zeolite trong những lúc bị ngộ độc ammonia mà thôi .
Sintered glass (tên gọi của một vật liệu lọc sản xuất bởi công ty EHEIM, tại Germany) cho đến bây giờ (vào thời điểm bài này được tác giả viết) là vật liệu lọc thượng hạng vì mặt diện tích mặt phẳng dành cho vi sinh vật hửu ích làm nơi cư trú và phát triển . Vì thế sintered glass rất hửu hiệu nếu dùng trong bộ lọc vi sinh vật, tuy nhiên không nên xử dụng chung cùng một ngăn với bộ lọc bông lọc, vì những lổ hổng li ti trong sintered glass sẽ bị nghẹt vì các chất dơ và cặn bả . Vật liệu lọc của Eheim có mặt phẳng 450 mét vuông/lít nước và Biohome với 250 mét vuông/ lít .
Ống gach men hình trụ (ceramic rings) được chia làm 2 loại : loại có mặt phẳng gồ ghề và loại có mặt phẳng láng . Loại mặt phẳng gồ ghề có công dụng hửu ích hơn trong việc phát triển nhóm vi sinh vật hửu ích . Vật liệu lọc loại này được dùng trong bộ loc vi sinh vật .
Vật liệu lọc bằng nhựa gồm có những quả cầu vi sinh bằng nhựa với nhiều mặt phẳng kéo dài và thường được dùng trong các bộ lọc vi sinh vật .
Cuối cùng, tôi muốn lưu ý về chất chlorine được xử dụng để khử một số vi sinh vật trong nước tại Singapore . Vì trong thời gian dich bệnh SARS, hàm lượng của chất chlorine trong nước máy đã được gia tăng , cùng vào thời điểm này chất chloramine cũng đã được cho vào bồn nước dự trử bởi bộ thủy cục để có tác dụng hổ tương với chlorine . Hai chat; này rất độc hại đến cá rồng . Tôi đề nghị là trước khi xử dụng nguồn nước máy, ta nên để cho nước chảy qua lớp than hoạt tinh và khử chlorine vàn chloramide ít nhất là 1 ngày trước khi thay nước . Xin lưu ý thêm là loại dung dịch dùng để khử chlorine không thể khử chloramide , vì thế cần phải cho nước chảy qua than hoạt tính để dùng than hấp thụ độc tô này ( ghi chú của người dich : hiện tại trên thị trường đã cho trình làng và bày bán loại dung dich khử anti-chlorine and anti-chloramide rất hửu hiêu, có tác dụng tức thời, nên không cần phải cho nước máy chảy qua than hoát tính, nếu đã xử dụng loại dung dịch này để khử chlorine và chloramide ).
Giới thiệu các vật liệu loc nên dùng trong hệ thống lọc : Các vật liệu lọc của công tyt Eheim, quả cầu nhựa vi sinh, biohome, và gạch men hình tru.
Giới thiệu các hệ thống lọc nước nên dùng : Eheim
KHÔNG NÊN chùi rửa các vật liệu lọc trong cùng một lúc .Một khi nhóm vi sinh vật hử ich bị mất đi, sự ổn đinh về môi trường sinh thái trong bể cá rồng đã bị thay đổi và phải bắt đầu lại từ đầu nên cần một thời gian rất lâu để có thể tái tạo lại môi trường sinh thái ổn định như trước ( khoảng 6 tháng ) . Vì thế nên lưu ý đến tầm quan trọng của nhóm vi sinh vật trong bể . Nhóm vi sinh vật hửu ích trong bể không thể dùng tiền để mua mà cần thời gian ( ghi chú của người dịch một khi bể nước đã được khoảng 2 tháng tuổi, nếu các bạn set up hệ thống lọc đúng cách thức, không cần biết hệ thống lọc nào, thì các bạn không cần phải cho thêm men vi sinh. Lý do đơn giản là lúc ấy môi trường sinh thái của nhóm vi sinh hửu ích đã ổn định và chúng đã có thê” “tứ lực cánh sinh” tự sinh sôi nảy nở . Các nhà sản xuất lợi dụng yếu điểm này của những ai vì không thông hiểu cặn kẻ quá trình tạo lập và phát triển của nhóm vi sinh vật hửu ích, nên cứ khuyến khích là cho thêm men vi sinh vào. Sự thật là sau khoảng 2 tháng, nếu các bạn cho thêm men vi sinh vào bể cá rồng, thì chẳng khác gì vất tiền ra cửa sổ ). Một cách khác, là các bạn nên chùi rủa từng phần các vật liệu lọc của hệ thống lọc trong các lần thay nước và nên thay mới các vật liệu này sau một thời gian dài xử dụng chúng. Bộ bông lọc nên thay thường xuyên, ngoài ra các vật liệu lọc khác chỉ nên thay sau mổi 6 tháng là đủ .
Các thứ cần bổ sung
Điểm cuối cùng trong bài viết mà tôi muốn đề cập đến là các thứ cần bổ sụng . Những thứ được đê cập trong phần này có thể được coi là hàng “ xa xỉ phẩm” có thể giúp cho cá rồng phát triển khỏe và tốt .
Các loại dung dich bổ sung các khoáng chất với hàm lượng thấp nhưng cần thiết cho cá rồng, vì chúng giúp ích cho sự phát triển của nhóm vi sinh vật hửu ich . Đồng thời chúng giử gìn nước trong trạng thái tốt và chúng cũng rất cần để giúp cho cá trong một số chức năng của quá trình chuyển hóa trong cơ thể . Nên dùng các dung dich này trong mổi lần thay nươc, S7 là tên của nhản hiệu nên dùng, không nên dùng quá tham và xử dụng hàm lượng quá độ nếu bể cá không có nhiều cá .
Giới thiệu các sản phẩm nên dùng: Geoliquid, Vbooster, Dennerle S7
Các loại dung dịch bổ sung cần thiết để cho thêm vitamins giúp cho sức khỏe và sự phát triển tốt của cá rồng . Các loại này đồng thời còn có tác dụng kích thích cho sự lên màu của cá một cách tự nhiên . Xử dụng chúng không theo một hàm lường nhất định và định kỳ nhất đinh nào.
Giới thiệu sản phẩm nên dùng : Dennerle Vmaxx .
(TRÍCH NGUỒN AROWANA CARE BY SHEELOOKRED)/người dịch MONEYLESS