Thiết bị cho một hồ cá nước ngọt (Fresh water Aquarium and equipments)

[steakman]

Để trang bị đúng cách cho một hồ cá nước ngọt thực ra không có gì khó nếu thực hành đúng cách.

Nếu chuẩn bị đúng, chẳng những bạn không phải lo lắng, tốn hao tiền bạc, sức khoẻ và bực dọc mà còn có thời giờ để thưởng thức cái thành quả đem lại cho một thời gian nhiều năm.

Đối với một số người serious như Bò, thì ngoài những nguồn vui mang lại từ những bầy cá nuôi trong hồ, nó còn mang lại một lợi nhuận không nhỏ, nếu bạn coi nó như một thứ công việc phụ, vừa enjoy, vừa có tiên phụ thêm cho bà xã ... đi chợ ...

Trước hết hãy nói về sự chuẩn bị chọn cho mình một hồ cá và loại cá thích hợp:

- Cá trưởng thành có kích thước lớn, cần có hồ lớn
- Cá thuộc loại dữ dằn với đồng loại, cần có hồ lớn và hang hóc cho các con cá yếu hơn trú ẩn khi bị rượt đuổi
- Cá ít bơi qua lại nhiều nhưng lại có kỳ và vi dài, cao, lê thê như cá ông tiên (angel fish) cần có loại hồ cao hơn bình thường
- Cá đủ loại nhưng hiền, không rượt đuổi chòm xóm, chỉ cần hồ nhỏ và trung bình
- Đủ loại cá và nhiều, cần hồ lớn
- Cá bơi nhiều và di chuyển liên tục, cần hồ dài
- Cá thích đứng ngóng mé trên mặt nước, cần hồ cao ...

Trang bị cần có bên cạnh hồ cá:

- Máy lọc, filters
- Máy sưởi nóng (heaters)
- Đèn tạo ánh sáng thiên nhiên hoặc mang lại những màu sắc sặc sỡ cho cá, cây cảnh trong hồ
- Máy bơm tạo sóng (power heads)
- Kiếng che mặt hồ giúp nước khỏi bốc hơi
- Tủ, kệ để hồ cá
- Máy sủi bọt (air bubble) nếu muốn. Bò không thích dùng cái này, sẽ đề cập tới sau này khi có dịp ...

Trang bị hồ cá với:

- Cát
- Sỏi
- Đá làm hang (hardscape)
- Hang bằng đá giả chế biến mua sẵn
- Gốc cây giả chế biến mua sẵn
- Cây cỏ giả chế biến mua sẵn
- Tấm phim màu dán sau lưng kiếng

Nếu bạn ở Mỹ hoặc bất cứ quốc gia nào trên thế giới, những thiết bị kể trên có thể tìm thấy từ mọi chân trời góc bể. Cứ đi tìm đến những nơi bán hồ cá và dụng cụ về hồ cá sẽ thấy. Giá cả cũng tùy theo môi trường địc phương hoặc thời điểm khuyến mãi (sale) mà di dịch từ vài đồng, tới vài chục, vài trăm hoặc có thể vài ngàn.

Một chỗ khác mà bạn có thể tìm được một hồ cá, có khi đã có đầy đủ mọi thứ trang bị sẵn, từ kệ tủ, đèn, máy lọc, cát, đá, đôi khi có cả cá đang nuôi với một giá rất bèo, có khi chỉ vào khoảng 1/5 - 1/10 giá khi mua mới, đó là Craigslist. Cái này ở bất cứ thành phố nào ở đất Mỹ, Canada, Âu Châu và ngay cả ở Việt Nam cũng có.

Cứ việc lên internet, đánh vào cái địa chỉ: www.craigslist.org là ra ngay. Sau đó chọn tiểu bang mình ở, thành phố mình đang cư ngụ, rồi tìm kiếm: aquarium, fish, fish tanks ... là sẽ thấy cả trăm, cả ngàn hồ cá đủ loại.

Một điều phải hết sức cẩn thận là phải biết mình mua thứ gì, giá cả ra sao, và phải biết thử xem có dụng cụ có hoạt động như quảng cáo không, có bị hư hỏng gì không, bởi buôn bán kiểu này thì tiền đi rồi không bao giờ lấy lại được nữa.

Bò và một số bạn bè thường ... đi săn hàng ở đây, vì đôi khi tìm được những món hàng giá có khi chỉ bằng 1/10 giá mới, mà món đồ mua cũng còn gần như mới. Có lần Bò mua được một hố cá rất đẹp, rất mới, mới có hơn một năm tuổi, cái gì cũng còn mới, giá trên thị trường có lẽ vào khoảng $3,000, mua với giá $400. Người đàn bà bán cái hồ cá này vì: "It belongs to my ex-boyfriend. He moved out and did not take it with him. I don't want it. It takes up too much space"

Đối với một số tay chơi thì 3 thứ này nặng giá hơn cả:

- Hồ cá và kệ tủ
- Máy lọc (filters)
- Đèn (Lights)

Còn tiếp ...

[steakman]

Chuẩn bị chọn hồ.

Sau khi mua được hồ cá, trước hết phải tìm chỗ để tủ và hồ cá. Có những bộ hồ tủ được set up rất đẹp, chủ nhân cho đặt ngay chính giữa phòng khách như là một center-piece của căn nhà. Khách vừa đặt chân vào nhà thì cái họ nhìn thấy đầu tiên là hồ cá.

Tuỳ ý chủ nhân, nhưng thông thường muốn có một hồ cá nổi bật trong một phòng khách thì việc đầu tiên là phải chọn cho mình một cái hồ có kích thước tương phản với kích thước của phòng khách. Quá lớn thì cái phòng khách sẽ khó coi, nhỏ quá thì nó sẽ bị lạc lõng.

Đây là bảng kích thước các hồ cá thông dụng nhất hiện nay ở Hoa Kỳ. Ở Việt Nam Bò thấy người chơi nghiêng về phía những hồ cá có kích thước nhỏ ngoại trừ dinh thự của các đại gia, vì sự chật chội của nhà ở VN. Chỗ không có ở thì có chỗ đâu cho cá ...

- 10 gallon. Loại này đủ lớn cho một hồ tôm sinh thái (planted shrimp tank). Được dùng để set up hồ cây thiệt, và các loại sinh vật nhỏ xíu như tôm kiểng, cá siêu bé, ốc ... vv ... Loại hồ này còn được dùng làm hồ chữa bịnh cho cá (quarantine or hospital tank). Với kích thước nhỏ như thế thì rất tiện cho việc pha thuốc (ít nước ít thuốc, đỡ hao), thay nước ...

Hồ tôm và cây kiểng:





Hồ chữa bịnh, không nên để bất cứ thứ trang trí gì, trụi lủi dễ clean up:


hosp


- 20 gallon. Thứ này có 2 loại, 20 gallon dài, và 20 gallon cao. Thứ dài dùng cho cá bơi nhiều nhưng kỳ và vi ngắn. Thứ cao dùng cho cá với kỳ và vi dài nhưng ít bơi ngang bơi dọc như cá ông tiên, cá dĩa con.

- 30 gallon. Loại này thường chỉ có 1 size thịnh hành là 30 inch chiều ngang 12 inch chiều sâu và 20 inch chiều cao. Loại này rất thông dụng cho những người mới chơi cá. Kích thước cũng tạm đủ cho một bầy cá nhỏ độ 15-20 con. Hoặc dùng cho một cặp cá chuẩn bị đẻ. Hoặc dùng cho một bầy cá con mới đẻ.

Hồ cá đẻ 30 gallon của Bò:






- 40 gallon breeder tank. Cái tên nó nói lên mục đích xử dụng. Dùng cho cá đẻ loại cá tương đối lớn và nhiều con. Vừa cho 1 cặp cá dĩa (discus) sắp đẻ. Sau đó cũng lớn đủ cho bố mẹ và một bầy 3-40 con trong 2-3 tháng. Loại hồ này cũng đủ kích thước cho một hồ sinh thái (cây thiệt - planted tank). Nhìn rất được mắt, không quá lớn, không quá nhỏ, không phải tốn quá nhiều tiền cho thảo mộc trồng trong hồ. Đèn cho cây cũng rẻ hơn và ít hao điện hơn. Đây cũng là một hồ có kích thước tốt cho hồ sinh thái loại thấp (low tech planted tank - loại hồ trông thảo mộc không cần đèn quá sáng cũng như không cần bơm CO2).




- 55 gallon tank. Loại này thông dụng nhất. Có bán ở khắp nơi như Petsmart, Petco ... vv ... Loại này tìm thấy rất nhiền trên craigslist. Bò không thích loại hồ này vì nó dở dở dang dang, không lớn đủ mà cũng không nhỏ vừa. Nó có chiều dài 48 inch, chiều cao 20 inch nhưng chiều sâu chỉ có 12 inch. Nhìn nó ốm nhom rất khó trưng bày.

còn tiếp ...

[evolution]

Cám ơn bác Bò chỉ giáo

[steakman]

You're welcome cụ É.


- 75 Gallon tank. Loại này là loại dễ xử dụng cho bất kỳ loại cá nào. Làm hồ sinh thái cũng đẹp. Nó có chiều sâu 18 inch, chiều cao 21 inch và chiều ngang 48 inch. Nó có gần như cùng kích thước với hồ 55 gallon ngoại trừ nó có chiều sâu gấp rưỡi, rất dễ trưng bày, mà cá cũng có nhiều diện tích để bơi lội dọc ngang. Loại hồ này có kích thước và chiều cỡ để trưng bày ngoài phòng khách rất đẹp. Dùng đèn 48 inches, đủ tỏa ánh sáng cho cả căn phòng. Bò thích loại hồ này nhất. Trồng cây tuy có hơi tốn kém khi bắt đầu, nhưng cá rất thích bơi lội thoải mái.

Hồ 75 gallon cây kiểng của Bò:







Set up hồ cá kiểng và trồng cây sinh thái tương đối hơi khó một chút. Nó đòi hỏi kinh nghiệm của hai môi trường khác nhau gộp lại. Vừa phải lo bảo dưỡng cho cây tươi, vừa phải lo chăm sóc cho cá khoẻ mạnh. Môi trường cây sinh thái hư dễ gây ảnh hưởng đến sự sống còn cũng như sức khoẻ của cá. Làm được vấn đề này tuy không quá khó, nhưng đòi hỏi phải có kinh nghiệm và kiên nhẫn.

Bò sẽ nói thêm về set up hồ cá sinh thái trong những phần kế tiếp.

- 90, 100 bà 120 gallon. Các loại hồ này có kích thước cơ bản (foot print) giống như hồ 75 gallon, chỉ khác về chiều cao. Thông thường hồ 90, 100, 120 gallon người ta dùng cho hồ nước mặn. Hồ nước mặn cần có chiều cao để set up đá san hô, và các loại rong biển, cũng như các sinh vật sống bám vào đá. Các bác thấy một số lớn hồ loại này có built-in over-flow và sump tank ở dưới tủ. Bò không đi sâu vào chi tiết ở đây vì nó liên quan đến một lãnh vực hoàn toàn khác biệt: Hồ cá kiểng nước mặn.

Hồ 90 và 100 gallon có kích thước như sau: 18 inch chiều sâu, 48 inch chiều ngang và 24-25.5 inch chiều cao. Mấy loại hồ này nuôi cá African Cichlids rất đẹp vì nó có chiều cao cho cá nhơn nhơ giữa hồ, chỉ kẹt một điều là khi clean hồ, tay mình sẽ khó chạm tới phần đáy nếu không dùng thang thấp (stool) vì hồ quá cao.

Hồ 120 gallon có kích thước 48 inch chiều ngang, 24 chiều sâu và 24 chiều cao > Bò không thích hồ này vì nó như hai cái hộp vuông để kế bên nha, vì chiều dài của hồ bằng gấp đôi chiều sâu, chiều ngang.


- 125, 135, 150 gallon. Cũng thế những kích thước của cá hồ này chúng giống nhau ở phần dưới và chỉ khác nhau ở chiều cao mà thôi. Cả ba hồ đều có kích thước 72 inch chiều ngang, 18 inch chiều sâu, chỉ có chiều cao là 21 inch cho hồ 125 gallon, 23.5 inch cho hồ 135 gallon, và 25 inch cho hồ 150 gallon. Cả ba loại này đều rất tốt cho dân chơi serious. Chiều dài của hồ cá tạo ra một cái nhìn choáng ngợp một phòng khách nhỏ, nhưng nếu có một phòng khách khá lớn thì loại hồ này đẹp không chê vào đâu được. Rất ít người dùng hồ này cho cây sinh thái vì nó quá tốn kém cho đèn, CO2, và số lượng cây cảnh trong hồ.

- 180, 210, 220, 240 và các kích thước khác. Những hồ này của dân xịn, không những dám chi phí nhưng nó còn đòi hỏi rất nhiều thời gian cho việc bảo trì cả cá lẫn hồ. Phần lớn những hồ có kích thước cỡ này dân chơi cá như cá dĩa, cá rồng Silver và Jardini rất thích.

còn tiếp ...

[Gudkidconroe]

Wow......cám ơn bác Bò nhen.....rất rỏ ràng để học hỏi

[puppyz]

Hay quá bác Bò ...
Ở nhà cũng có vài con cá lòng tong...7 màu ngồi chờ Bác post tiếp thế nào cũng học được nhiều thứ hay

[steakman]

Còn lại một số hồ có hình dạng và kích thước hơi khác thường, cũng có nhiều cái đẹp, nhiều cái cũng thấy hay hay, nhưng phần nhiều bạn sẽ gặp trở ngại dùng chúng cho những loại cá thông thường:

- Hồ Bowfront (như hồ chữ nhật nhưng mặt ngoài có dạng bầu nhìn khá hay, chỉ có một trở ngại là nó sẽ distort hình ảnh chú cá trong hồ). Hồ này dùng trồng cây sẽ cho cảm giác cái hồ sâu hơn sự thật.
- Hồ ngũ giác (có 5 cạnh)
- Hồ lục giác (có 6 cạnh - hexagon) mé trước có mặt phẳng, nhưng hai bên cạnh còn có hai mặt nghiêng.

Hình hồ cá 6 cạnh:




- Hồ cá 8 cạnh (octagon)
- Hồ hình tròn
- Hồ bán nguyệt (nửa vòng tròn) cạnh dẹp xoay vào trong tường
- Và nhiều loại hồ khác.
Thông thường thì những hồ này chế ra để chống lại sự chiếm chỗ. Chúng có thể được ... nhét trong kẹt nhà ... trong xó bếp ... , nhưng sau khi chơi đã chán chê, bán lại rất khó. Dân chơi cá không thích những loại hồ này. Loại hồ hình chữ nhật hoặc hình chữ nhật có mặt bầu là dễ xài và bán lại.


Chuẩn bị hồ cá trước khi xin vợ tiền đi mua cá.

Hồ cá mới phải được cycled cẩn thận trước khi thả cá vào, bằng không chỉ sau vài ngày là chúng sẽ ... đi thăm ... hà bá ...

Cycle hồ cá nghĩa là sao: Một hồ cá sau khi đã có dân cư sống trong đó, đương nhiên thì con gì ăn mà chẳng ... ị !

Cá nhiều, ị nhiều, cá lớn ị cục to, cá nhỏ ị cục nhỏ, cho cá ăn nhiều, cá ị nhiều, cho cá ăn ít cá ị ít, không cho cá ăn, cá nghỉ ị và cá chết ...

Nói chơi chứ trên thực tế những chất thải ra từ cá sẽ làm cho mội trường ô nhiễm, mà ở đây, sự ô nhiễm không có lối thoát. Những chất thải ra đó sẽ biến thành: ammonia, nitrite, nitrate ... đây là những độc tố sẽ giết cá trong khoảnh khắc. Làm sao để tránh được vấn nạn đó - cycle hồ cá - Trong bất cứ môi trường sống nào, vi khuẩn (bacterias) đều có mặt ở đó bao gồm cả hai thứ, tốt và xấu.

Khi một hồ cá được cycled thì ở trong hồ, số lượng vi khuẩn (bacterias) đã được tạo ra sau một thời gian dài ở trong nước, những con vi khuẩn tốt sẽ hóa dạng những chất thải thành ra không để cân bằng môi trường. Càng lâu dần thì các vi khuẩn này càng nhiều, chúng sẽ tái tạo những chất thải thành những chất hiện hửu để cân bằng môi trường đó. Nhờ vậy khi một hồ cá đã cycled cẩn thận, môi trường không còn bị ô nhiễm với các chất thải, cá cứ ăn và cá cứ ị ... thoải mái, chẳng thiệt hại ai.

Nếu không biết, bạn mua hồ cá về, bỏ nước vô, chạy máy lọc, ra mua cá thả vào hồ, cho chúng ăn, thấy cá lăng tăng bơi lộ mang lại bao nhiêu là thích thú, nhưng chỉ hai bữa sau, cá cứ lẳng lặng theo ông bà chúng về gặp diêm vương là do đấy.

Hồ cá cần phải được cycled ít là một tháng trước khi thả cá vào. Xin lỗi, Bò bí chẳng tìm ra chữ để dịch chữ cycled này ở đây, nên đành dùng chữ nguyên thuỷ.

Trước hết, sau khi set up hồ cá xong, bỏ nước vào hồ, chạy máy lọc, nhưng phải nhớ rằng, trừ ra các loại nước giếng, nước lọc, thì nước máy trong đó đã có sẵn nhiều hóa chất nếu không khử đi thì sẽ giết cá trong vòng vài phút. Các hóa chất đó là: chlorine, chloramine, ammonia ... vv ... phải dùng các loại thuốc có bán sẵn ở các chỗ bán cá, pha vào nước mỗi khi thay nước hay thêm nước vào hồ. Bạn bỏ vào hồ những con cá làm vật thí nghiệm, loại cá rẻ tiền 1 đồng 5-7 con, thứ nào cũng được để chúng cycled cái hồ cho bạn. Loại cá rẻ tiền này có chết cũng ... ok ...

Sau chừng tháng trời, đem nước ra thử nghiệm, nếu thấy 3 thứ độc tố này không có trong môi trường thì hồ cá được xem là đã sẵn sàng để thả cá vào.

- Ammonia
- Nitrite
- Nitrate ... vv ...

Dụng cụ để thử có bán sẵn ở các tiệm cá. Đừng mua loại thọt cái cây có 3-4 màu vô nước chờ chút xíu nó sẽ report một lúc 3-4 thứ kết quả ... loại này tiện xử dụng nhưng không chính xác. Nên mua loại có ống thuỷ tinh, đổ nước hồ vào, rồi pha chế thuốc vào theo sự chỉ dẫn ... loại này chính xác hơn cả. Bạn phải thử từng loại mỗi lần.

Ở tiệm cá bạn sẽ thấy họ bán sẵn thứ thuốc thử này với giá khỏang $30 là nó. Bạn có thể thử được khoảng 5-6 khoáng chất khác nhau như PH, KH, Hardness ... Bò sẽ giải thích sau.

Một cách khác có thể giảm hẳn thời gian cycled hồ cá xuống còn 1-2 tuần, ngay cả 1-2 ngày là nếu tìm được bạn bè hay người quen có hồ cá đang nuôi cá sẵn, xin một ít sỏi dơ dưới đáy hồ, mượn cái bộ phận lọc về bỏ vào hồ mình ... rửa dùm cho họ ... hình thức này chỉ là cách đơn giản, chôm chỉa bớt bacterias vi khuẩn trong hồ của họ qua hồ mình. Khi có một ít những thứ ... dơ này trong hồ rồi, thì chỉ cần 24 tiếng là vi khuẩn sẽ tăng lên gấp 3-4 lần ngay.

Những hồ mới như thế, các bạn chỉ nên bỏ vào hồ ít cá thôi trong một thời gian để vi khuẩn có cơ hội sinh sôi nẩy nở. Nếu cho nhiều cá vào quá trong lần đầu thì mặc dù đã có vi khuẩn, môi trường cũng không đủ balance sẽ dẫn đến tình trạng ô nhiễm, gây bịnh tật cho cá hoặc dẫn đến tử vong.

Một điều cần nhấn mạnh ở đây là khi bạn mang ... của lạ từ hồ khác về hồ mới của mình, bạn mang về vi khuẩn tốt và cả vi khuẩn xấu mà mình không thấy được. Nghĩa là nếu cái hồ của người bạn có một thứ bịnh tật, vi trùng, ký sinh, vi khuẩn làm cá bịnh, hoặc vi khuẩn giết cá ở đó, thì bạn cũng bị lãnh đủ !

Cẩn thận khi làm chuyện này, chỉ lấy từ nguồn mà mình biết chắc là không có bịnh.

còn tiếp ...

[steakman]

Các thứ lỉnh kỉnh để trang hoàng cho hồ cá có thể tìm thấy ở khắp nơi như: đá, sỏi trơn, vỏ sò, vỏ ốc, cây bằng nhựa, hang bằng nhựa, cây làm bằng silk rất giống thật, cây gỗ khô, đá tổ ong, và các loại đá có tên Mỹ như sau, bố ai dịch được: Texas Holey Rocks, Lava Rocks, "Punk Rock" ...

Samples:














Nói chung tìm được thứ gì bỏ vô hồ thứ nấy ... hey, hey, cái này giỡn chơi nha. Coi chừng có nhiều loại rocks tiết ra các chất có thể hại cho cá. Chắc ăn nhất là ngâm rock vào một thùng nước khoảng 1-2 tuần lễ cho ra hết chất độc hại. Cũng thế, thân gỗ, gốc cây cũng có nhiều lắm như: Drift wood, Petrified Drift wood, African Drift wood, Manzanita ... vv ...

Để tránh tình trạng gỗ ra màu, các bạn nhớ ngâm vào một thùng nước có khi cả tháng gỗ mới hết ra màu, bằng nước không hồ cá của bạn sẽ có màu hơi đo đỏ. Tuy màu nước ra từ gỗ không giết hoặc làm cho cá bịnh nhưng nó sẽ làm mất đẹp cái hồ cá đi.

Nói chung có rất nhiều cách trưng bày cho hồ cá. Có người thích tạo cho chúng một cái nhìn tự nhiên. Có người trồng cây, bỏ gốc, bỏ đá trong hồ nhìn như một khung cảnh hoang dã. Có người lại trang trí cho chúng những hang hốc i hết như những góc cạnh của một hồ nước bên Phi Châu vậy.

Thế nhưng cũng phải tuỳ thuộc vào loại cá mà bạn sẽ nuôi. Có những thứ cá chuyên đào hang, moi móc bất cứ góc cạnh nào để làm hang cho mình. Gặp loại cá này mà trồng cây thiệt thì chỉ ... bó tay vì chỉ sau 1-2 bữa, cây sẽ nổi lềnh bềnh trên mặt nước. Có những loại cá thích nồng độ PH cao khoảng 7.8 to 8.5, thì bỏ drift wood vào sẽ làm giảm nồng độ PH khiến cá bị strees và nảy sinh bịnh tật, hoặc ít ra thì chúng tuy có khoẻ mạnh nhưng không chịu ... đẻ.

Muốn tìm những gợi ý cho việc trang hoàng hồ cá, không đâu dễ cho bằng internet. Cứ việc google "75 gallon Malawi cichlids youtube" là sẽ có cả trăm tư tưởng mới lạ ngay.

Chúc các bác thành công ...

Mọi thắc mắc xin liên lạc Bò văn Cao (Cow)
Ở số 1-800-Cá-Giống ... đủ loại.

[Gudkidconroe]

Gud chưa đọc kỷ hết những hàng chử Bò gõ.....chỉ xẹt qua....mà thấy rất lý thú.....thêm phần lời gõ Bò chọc cười.....làm Gud cừ té ghế đó nha......hahahaha....đã Bò còn Văn Cao.....