Thông Báo

Collapse
No announcement yet.

Đường Thi.

Collapse
This topic is closed.
X
X
 
  • Chọn Lọc
  • Giờ
  • Show
Clear All
new posts

  • #61
    60. Song yến ly - Lí Bạch

    Song yến phục song yến
    song phi linh nhân tiễn
    Ngọc lâu, châu các, bất độc thê
    Kim song, tú hộ, trường tương kiến
    Bách Lương thất hoả khứ
    Nhân nhập Ngô vương cung
    Ngô cung hựu phần đãng
    Sồ tận, sào diệc không
    Tiều tuỵ nhất thân tại
    Sương thư ức cố hùng
    Song phi nan phục đắc
    Thương ngã thốn tâm trung


    Đôi én bay đi, bay lại
    Bay đôi khiến người ta trầm trồ
    Lầu ngọc gác son không chịu đậu một mình
    Cửa sổ dát vàng, khung cửa màn thêu, ở cùng nhau lâu dài .
    Lâu đài Bách Lương bị lửa đốt cháy
    bèn bay vào cung vua Ngô
    Cung vua Ngô lại bị thiêu huỷ
    Chim non chết hết, tổ cũng tan !
    Còn lại chiếc thân tiều tuỵ
    Chim mái goá bụa nhớ chim trống xưa
    Muốn cùng bay đôi không được nữa
    Đau thương thay tấc lòng ta


    dịch thơ (Trúc Khê )
    Nhở nhơ cặp én bay đôi,
    Bay đôi quấn quýt cho người mến yêu.
    Lầu vàng gác ngọc song thêu,
    Khi mai chắp cánh, khi chiều sóng vai.
    Lửa đâu cháy Bách Lương đài,
    Cung Ngô tưởng được là nơi ở bền.
    Lửa Ngô phút lại bùng lên,
    Con tan tổ vỡ biến thiên chẳng ngờ.
    Chiếc thân én goá bơ vơ,
    Nhớ chồng biết đến bao giờ cho khuây.
    Mong chi chắp cánh cùng bay,
    Lòng ta ảo não thương mày én ơi.


    Ghi chú : “Song yến ly” là một khúc nhạc cổ . “Bách Lương đài” : cung vua Hán Vũ đế . “Cô Tô đài” là cung vua Ngô. . Cặp chim én là hình tượng đôi vợ chồng thảo dân, loạn nơi này thì chạy đi nơi khác trú thân. Họ sống nhờ trong những mái, góc lâu đài. Chiến tranh triền miên . Người ta xót thương cho Tây Thi và những cô gái Việt, tiếc cho Ngô Vương , duy chỉ có Lí Bạch nghĩ thương cho ngưòi dân đen khốn khổ, tan nhà nát cửa bởi chiến tranh của bọn lãnh chúa tham tàn . . .


    ST
    Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

    Comment


    • #62
      61. Sơ xuân tiểu vũ - Hàn Dũ

      Thiên nhai tiểu vũ nhuận như hồ
      Thảo sắc dao khan cận nhược vô
      Tối thị nhất niên xuân hảo xứ
      Tuyệt thăng yên liễu mãn hoàng đô


      Góc trời mưa nhỏ như sợi sữa rớt bay
      Sắc cỏ nhìn xa dường như không có
      Đây là nơi xuân đẹp nhất trong năm
      Rờn rờn khói liễu khắp cả hoàng thành


      Mưa nhỏ đầu xuân
      Mưa nhỏ góc trời tơ sữa bay
      Xa gần sắc cỏ gợn hây hây
      Buổi nay xuân đẹp không đâu sánh
      Khói liễu hoàng thành đủ ngất ngây
      (NVP)
      Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

      Comment


      • #63
        62. Sương nguyệt - Lí Thương Ẩn

        Sơ văn chinh nhạn dĩ vô thiền
        Bách xích lâu đài thuỷ tiếp thiên
        Thanh nữ, Tố Nga câu nại lãnh
        Nguyệt trung sương lý đấu thuyền quyên


        Trăng sương
        Vừa nghe nhạn từ xa rong ruổi về tiếng ve đã im bặt
        Lâu đài trăm thước, nước liền trời
        Thần tuyết sương và Tố Nga chẳng nề hà lạnh lẽo
        Trong sương, dưới ánh trăng ( hai cô) đua đẹp cùng nhau


        ST
        Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

        Comment


        • #64
          63. Tam niên biệt - Bạch Cư Dị

          Tam niên biệt
          Du du nhất biệt dĩ tam niên,
          Tương vọng tương tư, minh nguyệt thiên.
          Trường đoạn thanh thiên vọng minh nguyệt
          Biệt lai tam thập lục hồi viên.


          Ba năm xa cách
          Mỗi lần từ biệt ba năm đằng đẵng,
          Mong nhớ nhau những đêm sáng trăng
          Đau lòng trời xanh ngóng ánh trăng
          Xa nhau đã ba mươi sáu lần tròn


          Dịch thơ:
          Xa nhau một chuyến ba năm,
          Ngóng nhau chung bóng trăng rằm nhớ nhau.
          Trời xanh, trăng sáng, lòng đau,
          Ba mươi sáu độ trước sau trăng tròn.
          ( Tản Đà dich)


          ST
          Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

          Comment


          • #65
            64. Tảo khởi - Lí Thương Ẩn

            Phong lộ đạm thanh thần
            Liêm khai độc khởi nhân
            Oanh hoa đề hựu tiếu
            tất cánh thị thuỳ xuân


            Gió sương nhẹ buổi sớm
            Vén màn một người dậy
            Chim oanh hót lại cười
            Phải đâu xuân của ai ?


            Lời bàn :
            Chỉ có người thức dậy sớm mới được thưởng thức oanh hót hoa cười .
            Tai nhớ đến bài thơ Tảo giải của nhà thơ Hồ Chí Minh (Ngục trung nhật ký) . Càng thêm thán phục tứ thơ của Người thơ Việt Nam



            ST
            Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

            Comment


            • #66
              65. Tảo phát Bạch đế thành - Lí Bạch

              Triêu từ Bạch đế thái vân gian
              Thiên lí Giang Lăng nhất nhật hoàn
              Lưỡng ngạn viên thanh đề bất trụ
              Khinh chu dĩ quá vạn trùng sơn


              Sớm ra đi từ thành Bạch đế
              Sáng sớm từ biệt thành Bạch đế (dưới) làn mây rực rỡ
              Giang Lăng nghìn dặm, một ngày đến nơi
              Đôi bờ tiếng vượn kêu không ngừng
              Thuyền nhẹ đã vượt qua vạn dặm núi


              dịch thơ :
              Rời thành Bạch Đế sáng nay,
              Giang Lăng ngàn dặm một ngày đến nơi.
              Bờ sông vượn hót không thôi
              Núi non muôn đợt nhẹ trôi con thuyền



              Tâm trạng tươi vui phấn khởi ít khi trong thơ Lí Bạch. Chú ý câu 3 đặc tả tốc độc thuyền chạy nhanh , đồng thời cũng là tâm trạng nhà thơ nhẹ nhàng phơi phới bay. Nhà thơ và con thuyền hoà hợp làm một .


              ST
              Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

              Comment


              • #67
                66. Tân giá nương - Vương Kiến

                Tân giá nương

                Tam nhật nhập trù hạ
                Tẩy thủ tác canh thang
                Vị am cô thực tính
                Tiên khiển tiểu cô nương


                Cô dâu mới

                Ba ngày xuống bếp làm cơm
                Rửa tay, nấu bát canh
                Chưa rõ khẩu vị mẹ
                cô dâu trẻ thường nếm trước


                ST
                Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                Comment


                • #68
                  67. Tặc bình hậu tống nhân Bắc qui - Tư Không Thự

                  Thế loạn đồng nam khứ
                  thời thanh độc bắc hoán
                  Tha hương sinh bạch phát
                  cựu quốc kiến thanh san
                  Hiểu nguyệt quá tàn luỹ
                  Phồn tinh túc cố quan
                  Hàn cầm dữ suy thảo
                  Xứ xứ bạn sầu nhan


                  Đánh giặc xong tiễn người về Bắc

                  Đời loạn cùng đi về phía Nam
                  Lúc thanh bình một mình đi về đất Bắc
                  Xa quê tóc bạc mọc dầy
                  Đất nước cũ nhìn thấy núi xanh
                  Ánh trăng sớm soi trên luỹ cũ nát
                  Sao dày đặc ngủ lại trên quan ải xưa
                  Chim xứ lạnh với đám cỏ rụi
                  Nơi nơi cùng lứa bạn mặt buồn


                  ST
                  Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                  Comment


                  • #69
                    68. Tặng Lí Bạch - Đỗ Phủ

                    Thu lai tương cố thượng phiêu bồng
                    Vị tựu đan sa, quí Cát Hồng
                    Thống ẩm cuồng ca không độ nhật
                    Phi dương bạt hộ vị thuỳ hùng ?


                    Thu về cùng ngắm lại đám cỏ bồng phơ phất
                    Chưa xong thuốc đan sa, thẹn (với) Cát Ông
                    Uống mạnh hát ngông không vượt qua ngày
                    Ngông nghênh càn dỡ vì ai (mà tranh) hùng ?


                    Thu về ngắm đám cỏ bông,
                    Đan sa chưa luyện thẹn cùng Cát ông.
                    Qua ngày uống rượu hát ngông,
                    Nghênh ngang dữ tợn, tranh hùng với ai.
                    (Trần Trọng Kim dịch)

                    Chú thích:
                    Cát Hồng: cũng gọi là Cát ông , một đạo sĩ luyện đan thời nhà Hán. Luyện đan là nấu thuốc trường sinh bất lão, trường sinh bất tử. Chưa có đạo sĩ nào thành công .


                    ST
                    Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                    Comment


                    • #70
                      69. Tặng Uông Luân - Lý Bạch

                      Lí Bạch thừa chu tương dục hành,
                      Hốt văn ngạn thượng đạp ca thanh.
                      Đào Hoa Đàm thuỷ thâm thiên xích,
                      Bất cập Uông Luân tống ngã tình.


                      Lí Bạch cưỡi thuyền sắp sửa đi,
                      bỗng nghe trên bờ tiếng giậm chân và hát.
                      Nước đầm Đào Hoa sâu hàng ngàn thước,\
                      chẳng bằng tình Uông Luân tiễn biệt ta.



                      Dịch thơ :
                      Sắp đi, Lí Bạch rời thuyền,
                      Trên bờ chân giậm, nghe liền tiếng ca.
                      Nước đầm nghìn thước Đào Hoa,
                      Uông Luân tình bác tiễn ta sâu nhiều.
                      (Tản Đà dich)



                      ST
                      Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                      Comment


                      • #71
                        70. Tầm ẩn giả bất ngộ - Giả Đảo

                        Tùng hạ vấn đồng tử
                        Ngôn : sư thái dược khứ
                        Chỉ tại thử sơn trung
                        Vân thâm bất tri xứ


                        Dưới gốc tùng hỏi em bé
                        Nói : sư cả đi hái thuốc
                        Chỉ ở trong núi này
                        Mây dày đặc chẳng biết chỗ nào


                        ST
                        Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                        Comment


                        • #72
                          71. Tần Hoài dạ bạc - Đỗ Mục

                          Yên lung hàn thuỷ nguyệt lung sa
                          Dạ bạc Tần Hoài cận tửu gia
                          Thương nữ bất tri vong quốc hận
                          Cách giang do xướng Hậu Đình Hoa


                          Đỗ thuyền sông Tần Hoài

                          Khói lồng nước lạnh, trăng lồng cát
                          Đêm đỗ thuyền ở bến Tần Hoài gần quán rượu
                          Con hát chẳng biết mối hận mất nước
                          Cách sông còn hát khúc Hậu Đình hoa


                          Chú thích :
                          * Dòng sông Hoài chảy qua đất Kim Lăng . Tần Thuỷ hoàng đi tuần thú, thấy mây núi bốc lên , đoán rằng năm trăm năm sau có khí vượng thiên tử, ông ta cho đẽo núi Chung Sơn ngăn bờ sông Hoài ( ngụ ý triệt mầm mống bá vương ở xứ này ) nên đoạn này gọi là sông Tần Hoài .
                          * Hậu Đình hoa: khúc hát của Trần Hậu chủ, ca ngợi cảnh đẹp, người đẹp và thi nhân trong cảnh sống thanh bình . Trần hậu chủ (583-587) triều Hậu Trần thời Nam Bắc triều (420-587) là ông vua nổi tiếng phong lưu, hậu cung có hàng ngàn mỹ nhân, nhiều lầu gác cung điện hồ nước, vườn hoa nơi thường xuyên yến tiệc và ca múa ngâm thơ xướng hoạ. Những bài thơ khúc hát được in thành ba tập, trong đó một tập mang tựa đề “ Hậu đình hoa” ( Hoa ở phía sau cung) . Mải mê ăn chơi,vua Trần chẳng lo việc nước . Quân khởi nghĩa của Dương Kiên (Tuỳ văn đế) chiếm kinh đô, vua Trần và hai nàng mỹ nhân sủng ái nhất nhảy xuống giếng sâu ẩn trốn nhưng hai nàng bị moi lên, bị giết chết. Vua Trần hậu chủ thương tiếc buồn rầu mà chết.
                          Nhà thơ Nguyễn Gia Thiều trong Cung oán ngâm khúc cũng nhắc đến tập Hậu đình hoa:
                          Vườn Tây uyển khúc trùng thanh dạ
                          Gác Lâm Xuân điệu ngã Đình Hoa
                          Thừa ân một giấc canh tà
                          Tờ mờ nét ngọc, lập loè vẻ son
                          * Con hát = thương nữ : tiếng này nói về “gái mua vui” ( không phải nữ thương nhân )
                          Trong bản Đường thi tam bách thủ (Ngô Văn Phú), bài thơ mang tên là “ Bạc Tần Hoài ” ( Đỗ bến Tần Hoài) .


                          ST
                          Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                          Comment


                          • #73
                            72. Thạch Hào lại - Đỗ Phủ

                            Thạch Hào lại

                            Mộ đầu Thạch Hào thôn
                            Hữu lại dạ tróc nhân
                            Lão ông du tường tẩu
                            Lão phụ xuất môn khan
                            Lại hô nhất hà nộ
                            Phụ đề nhất hà khổ !
                            Thính phụ tiền trí từ :
                            “ Tam nam Nghiệp thành thú
                            Nhất nam phụ thư chí
                            Nhị nam tân chiến tử
                            Tồn giả thả thâu sinh
                            Tử giả trường dĩ hĩ !
                            Thất trung cánh vô nhân
                            Duy hữu nhũ hạ tôn.
                            hữu tôn mẫu vị khứ,
                            xuất nhập vô hoàn quần.
                            Lão ẩu lực đã suy,
                            thỉnh tòng lại dạ quy,
                            Cấp ứng Hà Dương dịch,
                            Do đắc bị thần xuy “.
                            Dạ cửu ngữ thanh tuyệt,
                            Như văn khấp u yết.
                            Thiên minh đăng tiền đồ,
                            độc dữ lão ông biệt.



                            Viên lại ở Thạch Hào

                            Chiều tối chạy vào thôn Thạch Hào
                            Có viên lại bắt người ban đêm
                            Ông lão vọt tường tẩu thoát
                            Bà già ra cửa nhìn
                            Viên lại hò hét sao dữ dằn thế !
                            Bà lão kêu van nghe sao khổ nào thế !
                            Lắng nghe bà lão tiến lên thưa :
                            “ Ba con trai đi lính thú ở Nghiệp Thành
                            Một con trai vừa gửi thư cho biết
                            Hai con trai vừa chết trận
                            đứa còn sống qua ngày .
                            Đứa chết thế là hết !
                            Trong nhà quả không còn người,
                            chỉ còn đứa cháu đang bú mẹ
                            vì có cháu nên mẹ cháu chưa đi,
                            ra vào không có manh quần lành
                            Bà lão này tuy sức đã yếu
                            Cũng xin theo ông về ngay đêm nay
                            ứng phó gấp việc phục dịch ở Hà Dương
                            cũng còn nấu được bữa cơm sáng tối “.
                            Đêm khuya tiếng nói im bặt
                            vẫn còn như nghe thấy tiếng khóc nghẹn ngào
                            Sáng mai (khách) lên đường
                            chỉ từ biệt có một mình ông lão !


                            Chú thích :
                            Đầu : chạy hoảng loạn tìm chỗ trú thân . Nhà thơ chạy trốn bắt lính, bắt phu
                            Thú : lính thú
                            Bắt người : bắt dân đi dân công, phục vụ chiến tranh .
                            Bị thần xuy : chuẩn bị việc sớm tối, nghĩa là chuẩn bị 2 bữa ăn cho lính, dân công
                            Khách : nhà thơ, ẩn nấp ở nhà ông bà lão .
                            Câu cuối : “chỉ có ông lão” tức là không kể nàng dâu ẵm con nấp ở trong buồng .
                            Lưu ý phân tích :
                            Nghệ thuật trần thuật và miêu tả đặc sắc của nhà thơ .
                            - trần thuật cô đúc tối đa
                            - dựng cảnh tương phản
                            Nhà tỏ thái độ phản kháng cay đắng dưới vẻ khách quan lạnh lùng .


                            ST
                            Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                            Comment


                            • #74
                              73. Thanh minh - Đỗ Mục

                              Thanh minh

                              Thanh minh thời tiết vũ phân phân
                              Lộ thượng hành nhân dục đoạn hồn
                              Tá vấn tửu gia hà xứ hữu
                              Mục đồng dao chỉ Hạnh Hoa thôn



                              Tiết thanh minh

                              Tiết thanh minh trời mưa lất phất
                              Khách đi trên đường tưởng như đứt ruột
                              Hỏi thăm quán rượu ỏ nơi nào
                              Trẻ chăn trâu trỏ thôn Hạnh hoa phía xa xa


                              ST
                              Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                              Comment


                              • #75
                                74. Thái liên khúc - Lí Bạch

                                Thái liên khúc

                                Nhược Gia khê bạng thái liên nữ
                                Tiếu cách hà hoa cộng nhân ngữ
                                Nhất chiếu tân trang thuỷ để minh
                                Phong phiêu hương duệ không trung cử
                                Ngạn thượng thuỳ gia du dã lang
                                Tam tam ngũ ngũ ánh thuỳ dương
                                Tử lưu tê (tư)nhập lạc hoa khứ
                                Kiến thử trì trù không đoạn trường


                                Khúc hát hái sen

                                Bên suối Nhược Gia có cô gái hái sen
                                Tiếng cười khuất sau hoa sen hoà tiếng người nói
                                Nắng chiếu quần áo mới in bóng xuống nước sáng lên
                                Hương theo gió bay lên trong không gian
                                Trên bờ những chàng trai nhà nào đi chơi
                                Năm ba chàng dưới ánh nắng cây dương
                                Ngựa tía hí, bước vào hoa rụng
                                Nhìn đó mà chần chừ, trống trải, buồn tiếc


                                Có cô con gái nhà ai
                                Hái sen chơi ở bên ngòi Nhược Gia.
                                Mặt hoa cưòi cách đoá hoa
                                Cùng ai nói nói mặn mà thêm xinh.
                                Áo quần mặc mới trắng tinh
                                Nắng soi đáy nước rung rinh bóng lồng.
                                Thơm tho vạt áo gió tung
                                Bay lên phấp phới trong không ngọt ngào.
                                Năm ba chàng trẻ nhà nào
                                Ngựa hồng rặng liễu bờ cao bóng người.
                                Ngựa kêu lần bước hoa rơi
                                Đoái trông ai đó ngậm ngùi tiếc thương
                                ( Tản Đà dịch)
                                Ghi chú : Trong Thơ Đường Tản Đà dịch ( NXB Văn học in năm 2003 trang 60.)
                                do ông Nguyễn Quảng Tuân biên soạn đã chép sai câu 3, chữ “trang” (装) nghĩa là “quần áo” thành “ chang ” (伥) nghĩa là “ hồn ma”.
                                Lời bàn :
                                Hiếm có nhà thơ đời Đường lưu ý đến những vẻ đẹp thôn dã, tươi tắn , giản dị như Lí Bạch . Có thể nói Lí Bạch là nhà thơ của mọi người, cho mọi người, từ anh hùng , thi nhân đến thảo dân, thuyền thợ .


                                ST
                                Tài năng là sự luyện tập không ngừng :hk: :hk: :hk:

                                Comment

                                Working...
                                X