Thơ Xuân Diệu

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Tư Tuyệt Tương Tư


Lâu lắm em ơi, tháng rưỡi rồi
Sao nhiều xa cách thế, em ơi!
Sớm trông mặt đất thương xanh núi;
Chiều vọng chân mây nhớ tím trời.

Bỗng nhiên trời đất nhớ người yêu
Cây vắng : chim bay, nắng vắng chiều
Nước cũng lơ thơ, bờ líu ríu
Mây chừng ấy đó, gió bao nhiêu...

Hoa tím tương tư đã nở đầy!
Mời em dạo bước tới vườn đây
Em xem : yêu mến em gieo hạt
Hoa tím tương tư đã nỡ đầy...

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Từ Xa Bờ Cỏ Đường Quê


Từ xa bờ cỏ đường quê
Từ xa cây duối từng che đôi đầu
Từ xa nhà nhỏ thân nhau
Mía ăn trên chõng, trăng đầu ngọn tre

Từ xa sáng sớm sương che
Chiếc thau rửa mặt, tách chè còn thơm
Từ xa sương đổ chiều hôm
Ánh đèn thân mật bữa cơm lành hiền

Kể từ cái phút xa em
Chân đi một bước vương nghìn dây tơ
Bứt đi mà bước, mà xa
Bỗng nghe lòng buộc như là chưa đi

Từ xa giọng nói thầm thì
Khiến cho trăng bạc mây chì lắng im
Từ xa tiếng đập trái tim
Băng qua lồng ngực, đôi chim sum vầy

Từ xa thân quý đôi tay
Từ xa mắt thắm như ngày cùng đêm
Biết làm sao được thấy em
Những giờ vàng ngọc, mong tìm đâu ra

-Xa chi, sông núi mà xa!
Lòng anh máu quyện chan hòa bên em....



Xuân Diệu
1/9/1961

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Tương Tư Chiều


Bữa nay lạnh mặt trời đi ngủ sớm ,
Anh nhớ em , em hỡi ! Anh nhớ em .
Không gì buồn bằng những buổi chiều êm ,
Mà ánh sáng nhoa`dần cùng bóng tối .
Gió lướt thướt kéo mình qua cỏ rối ;
Vài miếng đêm u uất lẩn trong cành ;
Mây theo chim về dãy núi xa xanh
Từng đoàn lớp nhịp nhàng và lặng lẽ .
Không gian xám tưởng sắp tan thành lệ .

Thôi hết rồi ! Còn chi nữa đâu em !
Thôi hết rồi , gió gác với trăng thềm ,
Với sương lá rụng trên đầu gần gũi .
Thôi đã hết hờn ghen và giận dỗi .
(Được giận hờn nhau ! Sung sướng bao nhiêu !)
Anh một mình , nghe tất cả buổi chiều
Vào chầm chậm ở trong hồn hiu quạnh .

Anh nhớ tiếng . Anh nhớ hình . Anh nhớ ảnh .
Anh nhớ em , anh nhớ lắm ! Em ơi !
Anh nhớ anh của ngày tháng xa khơi ,
Nhớ đôi môi đang cười ở phương trời ,
Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đăm đắm .
Em ! xích lại ! và đưa tay anh nắm !
Gió bao lần, từng trận nhớ thương đi,
-- Mà kỷ niệm ôi, còn gọi ta chi ...

-- 1936

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Và Cây Đời Mãi Mãi Xanh Tươi


Mọi lý thuyết đều màu xám, và cây đời vĩnh viễn xanh tươi (*)
Vĩnh viễn chim ca, vĩnh viễn nắng cười ;
Vĩnh viễn anh yêu em như yêu sự thật
Và cây đời mãi mãi xanh tươi :

Mãi mãi em ơi
Cây đời trĩu trái,
Gió trong lá mùa thu rồi trở lại
Rì rào đôi ta tình ái muôn đời

Trong mắt đen em mãi mãi ánh trời
Ngời qua một sợi tóc mày rủ trán;
Mãi mãi môi em nhụy đời vô hạn
Và cây đời, ôi xán lạn xanh tươi .

1-1-1970

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Vì Sao


Bữa trước, riêng hai dưới nắng đào,
Nhìn tôi cô muốn hỏi "vì sao ?"
Khi tôi đến kiếm trên môi đẹp
Một thoáng cười yêu thỏa khát khao

-- Vì sao giáp mặt buổi đầu tiên,
Tôi đã đày thân giữa xứ phiền,
Không thể vô tình qua trước cửa,
Biết rằng gặp gỡ đã vô duyên ?

Ai đem phân-chất một mùi hương
Hay bản cầm ca ! Tôi chỉ thương,
Chỉ lặng chuồi theo giòng cảm xúc,
Như thuyền ngư phủ lạc trong sương.

Làm sao cắt nghĩa được tình yêu !
Có nghĩa gì đâu, một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt,
Bằng mây nhẹ nhẹ, gió hiu hiu ...

Cô hãy là nơi mấy khóm dừa
Dầm chân trong nước, đứng say sưa,
Cho tôi là kẻ qua sa mạc
Tạm lánh hè gay; -- thế cũng vừa

Rồi một ngày mai, tôi sẽ đi.
Vì sao, ai nỡ hỏi làm chi !
Tôi khờ khạo lắm, ngu ngơ quá,
Chỉ biết yêu thôi, chẳng hiểu gì

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Viễn Khách


Tặng Nguyễn Nhược Pháp

Đương lúc hoàng hôn xuống,
Là giờ viễn khách đi.
Nước đượm màu ly biệt,
Trời vương hương biệt ly!

Mây lạc hình xa xôi
Gió than niềm trách móc.
Mây ôi và gió ôi!
Chớ nên làm họ khóc.

Mắt nghẹn nhìn thâu dạ;
Môi khô hết níu lời...
Chân rời, tay muốn rã...
Kẻ khuất... kẻ trông vời...

Hôm nào như hôm qua
Má kề trên gối sánh ?
Anh đi, đường có hoạ..
Tôi nằm trong tuổi lạnh,

Buổi chiều ra cửa sổ ;
Bóng chụp cả trời tôi !
-- Ôm mặt khóc rưng rức ;
Ra đi là hết rồi.

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Vô Biên


Như kẻ hành nhân quáng nắng thiêu,
Ta cần uống ở suối thương yêu;
Hãy tuôn âu yếm, lùa mơn trớn,
Sóng mắt, lời môi, nhiều-thật nhiều !

Chớ nên tiết kiệm, hỡi nàng tiên !
Ta được em chăng, lại mất liền :
Với bạn ân tình hay với cảnh,
Nơi nào ta cũng kiếm Vô-biên.

Những phen reo hót, những cơn say,
Những lúc mây đen ám mặt mày,
Là lúc rời xa muôn thế giới
Đến vờn trong dạ cánh chim baỵ..

Trời cao trêu nhử chén xanh êm;
Biển đắng không nguôi nỗi khát thèm.
Nên lúc môi ta kề miệng thắm
Trời ơi, ta muốn uống hồn em !

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Với Bàn Tay Ấy


Với bàn tay ấy ở trong tay,
Tôi đã nguôi quên hận tháng ngày,
Một tối trăng cao gieo mộng tưởng
Vào lòng gió nhẹ thẩn thơ bay.

Một tối bầu trời đắm sắc mây,
Cây tìm nghiêng xuống cánh hoa gầy.
Hoa nghiêng xuống cỏ , trong khi cỏ
Nghiêng xuống làn rêu , một tối đầy.

Những lời huyền bí toả lên trăng,
Những ý bao la rủ xuống trần,
Những tiếng ân tình hoa bảo gió,
Gió đào thỏ thẻ bảo hoa xuân.

Bóng chiều đi vụt : bỗng đêm nay
Tôi lại đa mang hận tháng ngày
Dưới ánh trăng cười , tôi kiếm mãi
Dấu bàn tay ấy ở trên tay

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Vội Vàng


(Tặng Vũ Đình Liên)

Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất;
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đị

Của ong bướm này đây tuần tháng mật;
Này đây hoa của đồng nội xanh rì;
Này đây lá của cành tơ phơ phất;
Của yến anh này đây khúc tình si;
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi,
Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa;
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
Tôi không chờ nắng hạ mới hoaì xuân.
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già,
Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất.
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật,
Không cho dài thời trẻ của nhân gian;
Nói lam` chi rằng xuân vẫn tuần hoàn,
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lạị
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi,
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời;
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt....
Con gió xinh thì thào trong lá biếc,
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi ?
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi,
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa ?
Chẳng bao giờ, ôi ! chẳng bao giờ nữạ..
Mau đi thôi ! mùa chưa ngả chiều hôm,

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Xa Cách


Có một bận, em ngồi xa anh quá,
Anh bảo em ngồi xích lại gần hơn.
Em xích gần thêm một chút; anh hờn.
Em ngoan ngoãn xích gần thêm chút nữa

Anh sắp giận, em mỉm cười, vội vã
Đến kề anh, và mơn trớn: "Em đây !"
Anh vui liền; nhưng bỗng lại buồn ngaỵ
Vì anh nghĩ: thế vẫn còn xa lắm.

Đôi mắt của người yêu, ôi vực thẳm!
Ôi trời xa, vừng trán của của người yêu !
Ta thấy gì đâu sau sắc yêu kiều
Mà ta riết giữa đôi tay thất-vọng.
Dầu tin tưởng: chung một đời, một mộng.
Em là em; anh vẫn cứ là anh.
Có thể nào qua Vạn lý trường thành
Của hai vũ-trụ chứa đầy bí-mật.

Thương nhớcũ trôi theo ngày tháng mất,
Quá khứ anh; anh không nhắc cùng em.
- Linh hồn ta còn u ẩn hơn đêm,
Ta chưa thấu, nữa là ai thấu rõ.

Kiếm mãi, nghi hoài, hay ghen bóng gió,
Anh muốn vào dò xét giấc em mợ
Nhưng anh giấu em những mộng không ngờ,
Cũng như em giấu những điều quá thực...

Hãy sát đôi đầu! Hãy kề đôi ngực!
Hãy trộn nhau đôi mái tóc ngắn dài!

Những cánh tay! Hãy quấn riết đôi vai!
Hãy dâng cả tình yêu lên sóng mắt!
Hãy khắng khít những cặp môi gắn chặt
Cho anh nghe đôi hàm ngọc của răng;
Trong say sưa, anh sẽ bảo em rằng:
"Gần thêm nữa! Thế vẫn còn xa lắm!"

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Xuân Đầu



Trời xanh thế ! hàng cây thơ biết mấy !
Vườn non sao ! đường cỏ mộng bao nhiêu,
Khi Phạm Thái gặp Quỳnh Như thuở ấy,
Khi chàng Kim vừa được thấy nàng Kiềụ
Hỡi năm tháng vội đi làm quá khứ !
Trở về đây ! và đem trở về đây
Rượu nơi mắt với khi nhìn ướm thử,
Gấm trong lòng và khi đứng chờ ngâỵ
Và nhạc phất dưới chân mừng sánh bước;
Và tơ giăng trong lòng nhỏ khơi ngòi;
Tà áo mới cũng say mùi gió nước;
Rặng mi dài xao động ánh dương vuị

Thiêng liêng quá, những chiều không dám nói,
Những tay e, những đầu ngượng cúi mau;
Chim giữa nắng sao mà kêu đến chói !
Ôi vô cùng trong một phút nhìn nhau.

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Xuân Không Mùa


Một ít nắng, vài ba sương mỏng thắm,
Mấy cành xanh, năm bảy sắc yêu yêụ
Thế là xuân. Tôi không hỏi chi nhiềụ
Xuân đã sẵn trong lòng tôi lai láng.
Xuân không chỉ ở mùa xuân ba tháng;
Xuân là khi nắng rạng đến tình cờ,
Chim trên cành há mỏ hót ra thơ ;
Xuân là lúc gió về không định trước.
Đông đang lạnh bỗng một hôm trở ngược,
Mây bay đi để hở một khung trờị
Thế là xuân. Ngày chỉ ấm hơi hơi,
Như được nắm một bàn tay son sẻ...

Xuân ở giửa mùa đông khi nắng hé;
Giữa mùa hè khi trời biếc sau mưa;
Giữa mùa thu khi gió sáng bay vừa
Lùa thanh sắc ngẫu nhiên trong áo rộng.
Nếu lá úa trên cành bàng không rụng,
Mà hoa thưa ửng máu quá ngày thường;
Nếu vườn nào cây nhãn bỗng ra hương,
Là xuân đó. Tôi đợi chờ chi nữa ?
*
* *


Bình minh quá, mỗi khi tình lại hứa,
Xuân ơi xuân vĩnh viễn giữa lòng ta
Khi những em gặp gỡ giữa đường qua
Ngừng mắt lại, để trao cười, bỡ ngỡ.
Ấy là máu báo tin lòng sắp nở
Thêm một phen, tuy đã mayá lần tàn.
Ấy là hồn giăng rộng khắp không gian
Để đánh lưới những duyên hờ mới mẻ ?
Ấy những cánh chuyển trong lòng nhẹ nhẹ
Nghe xôn xao rờn rợn đến hay haỵ..
Ấy là thư hồi hộp đón trong tay;
Ấy dư âm giọng nói đã lâu ngày
Một sớm tim bỗng dịu dàng đồng vọng...
Miễn trời sáng, màlòng ta dợn sóng,
Thế là xuân. Hà tất đủ chim, hoa ?
Kể chi mùa, thời tiết, với niên hoa,
Tình không tuổi, và xuân không ngày tháng.

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Ý Thu


Tặng Nguyễn Lương Ngọc

Những chút hồ buồn trong lá rụng
Bị nhàu ai tưởng dưới trăm chân.
Bông hoa rứt cánh, rơi không tiếng;
Chẳng hái mà hoa cũng hết dần.

Dưới gốc, nào đâu thấy xác ve,
Thế mà ve đã tắt theo hè.
Chắc rằng gió cũng đau thương chứ;
Gió vỡ ngoài kia ai có nghe ?

Hôm nay tôi đã chết theo người
Xưa hẹn nghìn năm yêu mến tôi;
Với bóng hình xưa, tăm tiếng cũ,
Cách xa chôn hết nhớ thương rồị

Yêu vui xây dựng bởi nguôi quên.
Muốn bước trong đời, phải dậm trên
Muôn tiếng kêu than thầm lẳng lặng.
Nhưng hoa có thể cứ lâu bền.

Ờ nhỉ ! Sao hoa lại phải rơi ?
Đã xa, sao lại hứa yêu hoài ?
Thực là dị quá - Mà tôi nữa !
Sao nghĩ làm chi chuyện nhạt phai?

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Yêu


Yêu là chết ở trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu .
Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu ;
Người ta phụ , hoặc thờ ơ , chẳng biết ...

Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt .
Tưởng trăng tàn , hoa tạ với hồn tiêu ,
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu !
-- Yêu , là chết ở trong lòng một ít .

Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt ,
Những người ai theo dõi dấu chân yêu ;
Và cảnh đời là sa mạc cô liêu .
Và tình ái là sợi dây vấn vít .
Yêu , là chết ở trong lòng một ít .

-- 1935

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Yêu Mến


Bao nhiêu sầu, ôi sầu biết bao nhiêu,
Khi yêu tình, khi theo mãi tình yêu !
Một phút gặp thôi là muôn buổi nhớ,
Vài giây trông khơi mối vạn ngày theọ
Mộng bay chơi nhằm một buổi trời chiều,
Gặp tóc biếc : tưởng sắc ngày xưa nở !
Nửa câu nói, một chút cười, đôi tiếng thở
Tình cờ qua trên miệng nở quá xinh :
Ta ngây thơ vội tưởng họ yêu mình
Về dâng vội cả ân tình thứ nhất.
Đương vương chủ ta bỗng thành hành khất,
Chỉ vì nghe một lời hứa như chim.
Ôi đôi chân ! sao mà chúng hay tìm !
Ôi cái ngực ! sao mi thường đập mạnh.
Tỏa thương nhớ để ôm choàng bóng ảnh,
Những chiều thu góp lạnh giữa mù sương;

Những đêm đông giạt bước ở trên đường,

Gió khuya khoắt dậy cơn buồn lá úa;
Sao rải rác như lệ vàng đêm nhỏ,
Mưa lơ phơ như dạ khóc âm thầm !
Những mai mong, tối đợi, những trưa cầm,
Đến phong cảnh cũng mượn làm nỗi thảm...

Bao nhiêu sầu ! Ôi sầu biết bao nhiêu,
Khi yêu tình, khi theo mãi tình yêu ?