Thơ Xuân Diệu

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Ngói Mới


Khắp nơi, trên những đường tôi đi
Tôi đã nghe xao xuyến, rầm rì:
Ngói mới
Trên những đường tôi dạo, tôi qua
Tôi đã nghe nhiều, những khúc ca:
Ngói mới

Dù đi nhanh, dù đứng lại nhìn
Trong lòng tôi sắc hãy còn in:
Ngói mới
Trong buổi chiều hồng, trong mai xanh
Mắt tôi giở những trang tốt lành:
Ngói mới

Giữa khu phố cũ, hoặc ven hồ
Trên những vườn hoang, trên ngoại ô:
Ngói mới
Cất lên trên ruộng, chạy băng đồng:
Chen với lùm cây, soi xuống sông:
Ngói mới

Ôi ngàn vạn ngói, nói xôn xao
Như đất ta vui bỗng vọt trào
Ngói mới! Ôi ngàn muôn sức lực
Trải ra thành rộng, dựng thành cao!

Quên sao được lúa thì con gái
Xanh thẫm, dày, chen, gợn đến trời
Bỗng nở như hoa vừng ngói đỏ
Lúa toan vượt ngói, ngói càng tươi

Mái nhà máy mới, mái nhà thương
Mái chợ xum xuê, lại mái trường
Ngói mới trăm nơi cùng cửa sổ
Xây lên không khí những tòa gương

Tôi đi trên đất nước thân yêu
Không biết bao nhiêu, chỉ biết nhiều:
Ngói mới

Muốn trùm hạnh phúc dưới trời xanh
Có lẽ tôi cũng hóa thành:
Ngói mới...



Xuân Diệu
9/1959

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Ngược Dòng Sông Đuống


Ngược dòng sông Đuống em đang ở
Chiều có êm không ? Gió có thanh ?
Em có nhớ anh khi ngắm nước,
Ra sông thấy trải ngút bờ xanh .

Anh ốm mười hôm mãi sốt nằm
Em bằng tâm tưởng có về thăm ?
Có thăm anh ốm đêm trăn trở,
Tưởng tượng em về bên gối chăn .

Anh hỏi cho lòng đỡ nhớ thôi,
Biết em thương nhớ qúa anh rồi
Xa trên sông Đuống xanh làng mạc
Lòng vẫn thường lên thăm em tôi .

12-5-1966

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nguyện



Nguyện miếng ngon đừng vắng bóng em
Nguyện cảnh đẹp có em bên cạnh
Nguyện tâm hồn như chim chắp cánh
Nguyện xương thịt như cây liền cành.

Tiếc lúc trăng vàng soi bóng chiếc
Khổ thì hoa nở một mình anh
Nguyện xin trời đất làm hai bản
Những lúc xa nhau vẫn vẹn hình.

Nguyện anh là nôi của trời xanh
Nguyện ru em mây lành vạn đóa
Nguyện em như đèn soi tỏ dạ
Nguyện anh là tất cả năm canh ....

(13/02/62)

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nguyên Đán


Xuân của đất trời nay mơí đến;
Trong tôi, xuân đến đã lâu rồi;
Từ lúc yêu nhau, hoa nở mãi
Trong vườn thơm ngát của hồn tôị

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nguyệt Cầm


Trăng nhập vào dây cung nguyệt lạnh
Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần
Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm
Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân.

Mây vắng trời trong đêm thủy tinh
Lung linh bóng sáng bỗng run mình
Vì nghe nương tử trong câu hát
Đã chết đêm rằm theo nước xanh.

Thu lạnh càng thêm nguyệt tỏ ngời,
Đàn ghê như nước, lạnh trời ơi...
Long lanh tiếng sỏi vang vang hận
Trăng nhớ Tầm Dương, nhạc nhớ người...
Bốn bề ánh nhạc: biển pha lê
Chiếc đảo hồn tôi rộn bốn bề...
Sương bạc làm thinh, khuya nín thở
Nghe sầu âm nhạc đến sao Khuê.

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nhị Hồ


tặng Thạch Lam

Trăng vừa đủ sáng để gây mơ,
Gió nhịp theo đêm, không vội vàng;
Khí trời quanh tôi làm bằng tơ
Khí trời quanh tôi làm bằng thơ

Cây cỏ bình yên; khuya tĩnh mịch
Bỗng đâu lên khúc Lạc âm thiều ...
Nhị hồ để bốc niềm cô tịch,
Không khóc, nhưng mà buồn hiu hiu ...

Điệu ngã sang bài Mạnh Lệ Quân
Thu gồm xa vắng tự muôn đờị
Sương nương theo trăng ngừng lưng trời,
Tương tư nâng lòng lên chơi vơi ...

Tiếng đàn thầm dịu dẫn tôi đi
Qua những sân cung rộng hãi hồ.
Có phải A Phòng hay Cô Tô ?
-- Lá liễu dài như một nét mi

... Và nàng Lộng Ngọc lấy Tiêu Lang,
Cưỡi hạc một đêm bay lên trờị
Vua Trần Hậu Chúa ngắm trăng vàng,
Khúc Hậu Đình Hoa đang lên khơi

Linh hồn lưu giữa bể du dương ...
Tôi thấy xiêm nghê nổi gió lùa:
Những nàng cung nữ ước mơ vua,
Không biết bao giờ nguôi nhớ thương.

Tôi yêu Bao Tự mặt sầu bi
Tôi yêu Ly Cơ hình nhịp nhàng,
Tôi tưởng tôi là Đường Minh Hoàng
Trong cung nhớ nàng Dương Quý Phị

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nhớ Mông Lung


Muôn ngìn thương nhớ tới bên tôi,
Tôi tới bên cây lẳng lặng ngồị
Ánh sáng vấn vương chiều uể oải,
Sắc hè bông phương rớt từng đôị

Sắc hạ rung rinh bốn phía hè...
Hồn ai hiu hắt lá xanh tre ?
Dịu dàng như có, như không có,
Biển ở xa xăm gởi gió về

Hương ngây tội lỗi rải mơ màng
Da thịt du dương của những nàng
Tên tuổi mờ bay, thân chẳng định,
Mắt buồn đâu đã khép trong sương.

Có ai nhớ đến giữa lòng tôi
Phong cảnh trăm năm, buồn vạn đời
Trong gió ? Trong mây ? Trong nắng ngả ?
Từ đâu đưa lại tiếng chơi vơi !

Mà nhớ điều chi ? Hay nhớ ai ?
Cũng không biết nữạ- Nhớ nhung hoài
Những trời xa lắm, xưa, xưa quá,
Đến nỗi trong lòng sắc đã phaị

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nhớ Nhỏ Đôi Tay


Nhớ em, nhớ nhỏ đôi tay
Hơi hương nhớ dịu, lông mày nhớ thanh.
Măng trong, anh nhớ long lanh,
Hàm răng, anh lại nhớ anh hay nhìn!

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nói Tào Lao


Nếu anh chết thử vài năm.
Để xem em đứt ruột tằm ra sao?
Để xem nỗi qúy niềm yêu
Một lần cuối rốt bao nhiêu mặn nồng?
Sống cho tốt đẹp với lòng,
Chết thôi nước mắt ròng ròng làm chi!
Anh buồn anh bỏ anh đi,
Em còn sống đó vui chi một mình!
Muôn năm ước hẹn nghĩa tình,
Một giờ sao bỗng lạ mình lạ ta!
Sống mà cách biệt, chia xạ
Thôi anh chết thử xem ra thế nào?
Tiếc em, anh nói tào lao
Em ơi, chớ thấy máu đào ở trong!

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nụ Cười Xuân


Giữa vườn ánh ỏi tiếng chim vui
Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trờị
Sao buổi đầu xuân êm ái thế !
Cánh hồng kết những nụ cười tươị

Ánh sáng ôm trùm những ngọn cao
Cây vàng rung nắng , lá xôn xao;
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát nhánh đàọ

Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu;
Nỗi gì âu yếm qua không khí,
Như thoảng đưa mùi hương mến yêụ

Này lượt đầu tiên thiếu nữ nghe
Nhạc thầm lên tiếng hát say mê;
Mùa xuân chín ửng trên đôi má
Xui khiến lòng ai thấy nặng nề...
Thiếu nữ bâng khuâng đợi một người
Chưa từng hẹn đến, - giữa xuân tươi
Cùng chàng trai trẻ xa xôi ấy
Thiếu nữ làm duyên đứng mỉm cườị

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Nước Đổ Lá Khoai


Lòng ta là một cơn mưa lũ
Đã gặp lòng em là lá khoaị
Mưa biếc tha hồ rơi giọt ngọc,
Lá xanh không ướt đến da ngoàị

Ta trút bâng quơ một trận lòng,
Biết rằng đau khổ giữa hư không.
Khóc mình uổng lệ rơi vô lý,
Mưa vẫn cần rơi lệ vạn dòng.

Ta như cô khách khoảng đìu hiu
Đã gặp chiều hôm lại bước liềụ
Muốn trốn sầu đơn muôn vạn kiếp,
Lại tìm sa mạc của tình yêụ

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Ở Ngoại Vạn Lý...


Ở ngoài vạn lý thương em,
Anh đi vạn lý nhìn xem chân trời!
Tấm thân vàng ngọc xa vời,
Nhớ nhà, nhớ nước, liên hồi nhớ em.
Hai tuần đã nhói trong tim
Nhưng chiêm bao mặt lại chiêm bao hồn;
Chiêm bao nhớ dập thương dồn
Nữa đêm vạn lý hãy còn tìm nhau!

Ước chi đôi phút qua mau
Thấy em một chút đỡ sầu cách xa
Một phần trái đất bao la
Hai hôm cất cánh đã qua muôn trùng

Thư nhà anh vẫn đợi trông,
Chữ tay em viết, sóng lòng em trao
Canh khuya thương nhớ khát khao
Em ơi, vạn lí lòng hao đêm dài...

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Phải Nói


"Yêu tha thiết , thế vẫn còn chưa đủ ?
"Anh tham lam , anh đòi hỏi quá nhiều .
"Anh biết rồi , em đã nói em yêu ;
"Sao vẫn muốn nhắc mọi lời đã cũ ? "

-- Yêu tha thiết , thế vẫn còn chưa đủ ,
Nếu em yêu mà chỉ để trong lòng ;
Không tỏ hay , yêu mến cũng là không .
Và sắc đẹp chỉ làm bằng cẩm thạch .
Anh thèm muốn vô biên và tuyệt đích ,
Em biết không ? Anh tìm kiếm em hoài .
Sự thật ngày nay không thật đến ngày mai ...
Thì ân ái có bao giờ lại cũ ?

Yêu tha thiết , thế vẫn còn chưa đủ ,
Phải nói yêu , trăm bận đến nghìn lần ;
Phải mặn nồng cho mãi mãi đêm xuân ,
Đem chim bướm thả trong vườn tình ái .

Em phải nói , phải nói , và phải nói
Bằng lời riêng nơi cuối mắt , đầu mày ,
Bằng nét vui , bằng vẽ thẹn , chiều say ,
Bằng đầu ngả , bằng miệng cười , tay riết ,
Bằng im lặng , bằng chi anh có biết !
Cốt nhất là em chớ lạnh như đồng ,
Chớ thản nhiên bên một kẻ cháy lòng ,
Chớ yên ổn như mặt hồ nước ngủ .

Yêu tha thiết , thế vẫn còn chưa đủ .

-- 1936

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Phượng Mười Năm


Phượng trong sáng nảy hồng trên một cõi
Như muôn đàn cùng gảy dưới máy cao
Ánh sáng trùm trong không gian vòi vọi
Tấc lòng hè kiều diễm hoá li tao

Biển bướm đỏ rào rào trong gió mát
Lá non xanh như suối chảy trên trời
Phượng, phượng hỡi, cớ sao mà man mác
Mỗi mùa hè run rẩy dưới triều môi

Xanh đã ngủ ở dưới trời yên tĩnh;
Đỏ còn ngân trong tiếng nói dịu dàng;
Ta mơ màng thấy gió đang sóng sánh,
Trống sân trường văng vẳng đánh - mười năm.

Mười năm phượng, phượng huy hoàng vẫn phượng
Áo trắng trong ngày tháng phất phơ soi
Ta cùng mình như cành cây riết quấn
Vương lòng nhau ràng rịt biết bao đời

Phượng mười năm.... hiu hắt gió mười năm
Yêu mười năm.... nhớ muôn thuở.... mười năm

[Đại Hiệp]

:::Xuân Diệu:::
Quả Sấu Non Trên Cao


Chót trên cành cao vót
Mấy quả sấu con con
Như mấy chiếc khuy lục
Trên áo trời xanh non

Trời rộng lớn muôn trùng
Đóng khung vào cửa sổ
Làm mấy quả sấu tơ
Càng nhỏ xinh hơn nữa

Trái con chưa đủ nặng
Để đeo oằn nhánh cong
Nhánh hãy giơ lên thẳng
Trông ngây thơ lạ lùng

Cứ như thế trên trời
Giữa vô biên sáng nắng
Mấy chú quả sấu non
Giỡn cả cùng mây trắng

Mấy hôm trước còn hoa
Mới thơm đây ngào ngạt
Thoáng như một nghi ngờ
Trái đã liền có thật

Ôi! từ không đến có
Xảy ra như thế nào?
Nay má hây hây gió
Trên lá xanh rào rào

Một ngày một lớn hơn
Nấn từng vòng nhựa một
Một sắc nhựa chua giòn
Ôm đọng tròn quanh hột...

Trái non như thách thức
Trăm thứ giặc, thứ sâu
Thách kẻ thù sự sống
Phá đời không dễ đâu

Chao! Cái quả sấu non
Chưa ăn mà đã giòn
Nó lớn như trời vậy
Và sẽ thành ngọt ngon....


Xuân Diệu