Châm-ngôn Việt-Nam

[Poupi]

ác giả, ác báo

ai hỏi mà nói, ai gọi mà thưa

ai làm nấy chịu

an phận chồng con

an phận thủ thường

anh em khinh trước, làng nước khinh sau

anh hùng đa nạn

áo dài, chớ ngại quần thưa

áo đơn lồng áo kép

áo gấm đi đêm

ao không cá, đá không mầu

áo ngắn rũ chẳng nên dài

áo rách quần manh

ao sâu tốt cá

ao thả bèo, nước trong veo

ăn bên nội tội bên ngoại, ăn bên ngoại chọi bên nội

ăn bát cơm dẻo, nhớ nẻo đường đi

ăn cá nhả xương, ăn đường nuốt chậm

ăn cây nào, rào cây nấy

ăn cháo đá bát

ăn cháo để gạo cho vay

ăn chay nằm đất

ăn chó cả lông, ăn hồng cả hột

ăn chửa no, lo chửa đến

ăn cơm chúa, múa tối ngày

ăn cơm, lừa thóc, ăn cóc, bỏ gan

ăn cơm nhà, vác ngà voi

ăn cơm nhà, thổi tù-và hang tổng

ăn cơm quốc-gia, thờ ma cộng-sản

ăn có chỗ, đỗ có nơi

ăn cỗ đi trước, lội nước đi sau

ăn cùng chó, nói só cùng ma

ăn đâu tiêu đó

ăn để mà sống, không phải sống để mà ăn

ăn đình ngủ chợ

ăn đình ngủ quán

ăn đời ở kiếp

ăn đổ như gieo, cái nghèo sẽ tới

ăn hiền ở lành

ăn hại đái nát

ăn ít no lâu, ăn nhiều mau đói

ăn ít no lâu, ăn nhiều tức bụng

ăn không ngồi rồi

ăn lấy hương lấy hoa

ăn lấy đặc, mặc lấy bền

ăn lấy thơm-tho, chứ không ai ăn lấy no lấy béo

ăn lấy vị, chứ ai lấy bị mà mang

ăn lông ở lỗ

ăn lúc đói, nói lúc say

ăn mắm mút ròi

ăn mặn khát nước

ăn mặn nói ngay, hơn ăn chay nói láo

ăn mận trả đào

ăn mày đảng-viên

ăn mày đòi xôi gấc

ăn mày quen ngõ

ăn mày cầm tinh bị gậy

ăn mày, chả tầy giữ bị

ăn miếng trả miếng

ăn miếng chả, trả miếng nem

ăn một miếng, để tiếng một đời

ăn-năn thì đấ muộn rồi

ăn ngay nói thật

ăn nhịn để dành

ăn nhịn qua ngày, ăn vay mắc nợ

ăn như tằm ăn len

ăn như rồng cuộn, làm như cà-cuống lội ngược

ăn no nằm ngủ, chớ bàu-chủ mà lo

ăn no ngủ kỹ

ăn nói không có hậu

ăn ốc nói mò

ăn sung mặc sướng

ăn tham chắc, mặc tham dầy

ăn tham, thàm làm chốc mép

ăn thì vùa, thua thì chạy

ăn thua đủ

ăn to nói lớn

ăn trái nhớ kẻ trồng cây

ăn gạo nhớ kẻ đâm, xay, giần, sàng

ăn trái nhớ kẻ trồng cây

nào ai vun quén cho mày được ăn

ăn trắng mặc trơn

ăn trên ngồi trốc

ăn tro mò trấu

ăn trông nồi, ngồi trông hướng

ăn tươi nuốt sống

ăn vặt quen mồm, nói xàm quen miệng

ăn xôi chùa ngậm miệng

ăn xổi, ở thì

âm thịnh dương suy

ấp-a ấp-úng như gà trúng giây thung

ba bà bốn chuyện

ba bị, chín quai, mười hai con mắt, hay bắt trẻ con

ba cọc ba đồng

ba cha bẩy mẹ

ba chìm bẩy nổi

ba đầu sáu tay

bạ đâu xâu đó

ba điều bốn chuyện

ba hoa chích chòe

ba lia ba trợ

bá nhân bá tánh

ba tháng biết lẫy, bẩy tháng biết bò, chín tháng lò-dò biết đi

ba xôi nhồi một chõ

bạc thì dân, bất-nhân thì lính

bán anh em xa mua láng-giềng gần

bán gà ngày gió, bán chó ngày mưa

bán mồm nuôi miệng

bàn ra tán vào

bán rao chào khách

bán thua mua lỗ

bán trời không chứng, bán rừng không khế

bán trời không văn-tự

bằng chân như vại

bánh chưng xanh, vừa hành vừa mỡ

bánh đúc trao qua, bánh đa trao lại

banh da xẻ thịt

bánh ích trao đi, bánh qui trao lại

bao giờ cá la hóa rồng

bảo hoàng hơn vua

bát mồ hôi đổi bát cơm

bát nước giải bằng vại thuốc

bày binh bố trận

bắt cá hai tay

bầm gan tím ruột

bần cùng sinh đạo tặc, phú quý sinh lễ nghĩa

bênh con lon-xon mắng người

biết sự trời, mười đời chẳng khó

biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe

bỉ cực thới lai

bới đầu cá, vạch đầu tôm

bởi tin nên mắc, bởi chắc nên lầm

bớt giận làm lành

bỏ của chạy lấy người

bỏ thì thương, vương thì tội

bói ra ma, quét nhà ra rác

bố-thí giờ thìn, ăn xin giờ tý

bôi gio trát trấu vào mặt

bụng làm dạ chiụ

bụng làm dạ chịu chớ khá than van

buộc chỉ chân voi

buộc cổ mèo, treo cổ chó

buôn chín bán mười

buôn có bạn, bán có phường

buôn gánh bán bưng

buôn gập chầu, câu gập chỗ

buôn hương bán phấn

buôn mạy bán gió

buôn tảo bán tần

buôn thần bán thánh

buôn thúng bán mẹt

buôn vạn bán nghìn

bút cùn khó viết

bụt nhà không thiêng

bút sa gà chết

bứt cỏ động rừng

bứt mây động rừng

cá bể chim ngàn

cá hoá rồng

cà kê dê ngỗng

cà lơ phất phơ

cá lớn nuốt cá bé

cá mắm nguyên mâm

cá mè một lứa

cá mè đè cá chép

cả vú lấp miệng em, cả hèm lấp miệng hũ

cải ác hoàn lương

cái ách giữa đàng đem quàng vào cổ

cái đầu sù-sụ như mụ ăn mày

cái khó bó cái khôn

cải-lương chi-bảo

cái miệng hại cái thân

cái mồm toác-lác, chẳng ác cũng thâm

cái nết đánh chết cái đẹp

cái răng cái tóc là góc con người

cái sảy nẩy cái ung

cải tử hoàn sinh

cạn tầu, ráo máng

canh một chửa nằm, canh năm đã dậy

càng quen càng rèn cho đau

cao nấm ấm mồ

cắn cỏ kêu trời

cẳng cao cẳng thấp

cặp mắt như cú vọ

câm hay ngóng, ngọng hay nói

câm như hến

cần bất như chuyên

cần nấu tái, cải nấu nhừ

cầu được, ước thấy

cầu Trời khấn Phật

cây chọn mất lá, cá chọn mất vẩy

cây độc không trái, gái độc không con

cây khô không có lộc, người độc không con

cây muốn lặng mà gió chẳng dừng

cây ngọt sinh trái đắng

cây nhà lá vườn

cha căng chú kiết

cha chung chả ai khóc

cha già em dại

cha mẹ cú đẻ con tiên, cha mẹ hiền đẻ con dữ

cha mẹ nuôi con như biển hồ lai láng,

con nuôi cha mẹ thì tính tháng tính ngày

cha mẹ sinh con, trời sinh tính

cha nào con nấy

cha sinh mẹ dưỡng

cha truyền con nối

chán như cơm nếp nát

chạnh bỏ giỏ cua

chào-mào đỏ đít

cháo nóng bỏng môi

cháu bà nội, tội bà ngoại

cháu lành cháu ở cùng bà,

cháu còn nghịch-ngợm, cháu ra ngoài đường

chạy đôn chạy đáo như thằng ngáo chạy ngoài đường

chạy long tóc gáy

cháy nhà ra mặt chuột

chạy trời không khỏi nắng

chằn ăn trăn quấn

chẳng ai giầu ba họ, chẳng ai khó ba đời

chẳng chóng thì chầy

chẳng ưa thì dưa hoá giòi

chân đi chữ bát

chân lấm tay bùn

chân nam đá chân chiêu

chân trời góc biển

chân ướt chân ráo

chân yếu tay mềm

châu về hợp phố

châu-chấu đá voi

chè ngon ngọt giọng, thuốc ngon quyến đờm

chẻ tre, nghe dóng

chén chú, chén anh

chén sành chẳng đụng chén sứ

chéo cẳng ngỗng

chê rau muống sống, lại ôm dưa già

chê ỷ chê ôi

chết đi, sống lại, chẳng dại thì ngây

chết là hết

chết trẻ khỏe ma, chết già ma mệt

chết trẻ, còn hơn lấy lẽ

chết trong hơn sống đục

chỉ đường cho hươu chạy

chị dâu em chồng

chị em ai nấy, đừng lấy học trò

dài lưng tốn vải ăn no lại nằm

chị em dâu như bầu nước lã

chị ngã em nâng

chỉ tay năm ngón

chiêm mất đằng chiêm, mùa mất đằng mùa

chim khôn lựa cành mà đậu

chim khôn tiếc lông, người khôn tiếc lời

chim phượng-hoàng không màng tới muỗi

chim sa cá lặn

chín người mười ý

cho ăn bánh vẽ

cho vay cắt cổ

chó mặc váy lĩnh

chó ngáp phải ruồi

chó ngồi bàn độc

chó treo mèo đậy

chọc bát cơm, đơm bát cháo

chọn đá thử vàng

chọn người gửi của

chôn nhau cắt rốn

chồng đông vợ đoài

chồng hoà vợ thuận

chồng loan vợ phượng

chổng mông gào chồng

chồng ngày vợ bữa

chợ có lề, quê có thói

chơi dao có ngày đứt tay

chớp đông ngay ngáy, gà gáy thì mưa

chơi với chó, chó liếm mặt

chơi với cò, cò mổ mắt

chú lú trái cà, chú già chú cũng chết

chuối sau, cau trước

chuông già đồng điếu chuông kêu,

anh già lời nói, em xiêu tấm lòng

chuột sa hũ nếp

chuột sa chĩnh gạo

chụp đứa có tóc, không ai chụp đứa trọc đầu

chuyện bé xé ra to

chữ như gà bới

chưa bắt được gấu đã đòi bán da

chưa đỗ ông nghè, đã đe hang tổng

chưa đánh đã khai

chưa đi đã chạy

chưa học bò đã lo học chạy

chưa nói đã cười

chưa ráo máu đầu

chửi chó mắng mèo

chửi xiên chửi xéo

chứng nào tật nấy

cò bay thẳng cánh, chó chạy cong đuôi

có cá làm vạ cho cơm

có chí làm quan, có gan làm giầu

có công mài sắt, có ngày nên kim

có cứng mới đùng đầu gió

có duyên lấy được chồng già,

ăn xôi bỏ cháy, ăn gà bỏ xương

có duyên mới nên nợ

có gạo thì nạo ra cơm

có ghẻ né ruồi

có hút thì phải có xách

có mặt thì mắng, vắng mặt thì thương

có mới nới cũ

có nanh có vuốt

có ngăn có nắp

có ngon chẳng đến mẹ con nhà mày

có qua có lại, mới toại lòng nhau

có phước làm quan, có gan làm giàu

có thờ có thiêng, có kiêng có lành

có tích mới dịch nên tuồng

có tội, lội xuống sông ba vòng hết tội

có tật, tất có tài

có tật, giật mình

có tiếng mà không có miếng

có thực mới vực được đạo

có tịch nhúc nhích

còn ai trồng khoai đất này

con cà con kê

con chẳng chê mẹ khó, chó chẳng chê chủ nghèo

con chú con bác có khác gì nhau

con cóc nằm ép bờ ao

lăm-le lại muốn hớp sao trên trời

con cóc nó nhảy, con cua nó bò

con dại cái mang

con gái cửa gài then đóng

con gái lỡ thì, gặp quan Tri góa vợ

con gái nhờ phước cha, con trai nhờ phước mẹ

con giun xéo lắm cũng oằn

con hơn cha thì nhà có phúc

con hư tại mẹ, cháu hư tại bà

con lên ba cả nhà học nói

con mắt là mặt đồng cân

con nhà lính, tính nhà quan

con nhà tông, chẳng giống lông cũng giống cánh

còn nước còn tát

con ông cháu cha

con quì lậy chúa ba ngôi,

con lấy được vợ con thôi nhà thờ

con so nhà mạ, con rạ nhà chòng

con út trút gia tài

cong môi hay hớt, mỏng môi hay hờn, dầy môi ăn vụng

cõng rắn cắn gà nhà

cọp chết để da, người ta chết để tiếng

cờ bạc là bác thằng bần

cờ đến tay ai, người ấy phất

cơ-hội chủ-nghiã

cơm ba bát, áo ba manh

cơm đã lạnh, canh đã nguội

cơm (của) chẳng ngon, nhà nhiều con cũng hết

cơm khô là cơm thảo, cơm nhão là cơm hà-tiện

cơm lành canh ngọt

cơm mắm thấm về lâu

cơm sôi bớt lửa, vợ chửa bớt nằm

cơm thầy cơm cô

cơm thừa canh cặn

cơm trắng cá tươi

cố đấm ăn xôi

cô lô cô lốc, cháu cốc đầu cô

công dã-tràng

công dung ngôn hạnh

công hầu vương bá

cốt nhục tương-tàn

cú kêu ma bắt

củ tỏi giắt lưng

cua có óc, cóc có gan

của đời muôn sự của chung

hơn nhau một tiếng anh-hùng mà thôi

của ít lòng nhiều

của làm ăn no, của cho ăn thèm

của làm thì lo, của kho thì hết

của người bồ-tát, của ta lạt buộc

của phù-vân không chân hay chạy

của phù-vân sớm họp, tối tan

của rẻ là của ôi, của đày nồi là của chẳng ngon

của sót con đau

cua thâm càng, nàng thâm môi

của thập phương

của thiên trả điạ

cục máu xén làm đôi

cùng nghề đan thúng, túng nghề đan nia

cùng nghề đi tát, mạt nghề đi cầu

cúp cuộng tận tụy

cửa đóng then cài

cưng như cưng trứng mỏng

cưng như cưng trứng, hứng như hứng hoa

cưới được con dâu sâu con mắt, cưới được thằng rể sề lỗ mũi

cười lên đi cho răng vàng sáng chói

cười mím chi

cười người chớ có cười lâu

cười người hôm trước hôm sau người cười

cười như nắc nẻ

cười ra nước mắt

cười ruồi

cứt lộn lên đầu

cứu vật vật trả ơn, cứu nhơn nhơn trả oán

[Poupi]

Vần D & Đ



da bồ-quân tụt quần không kịp

da mồi tóc bạc

dã-tràng se cát biển Ðông

da trắng như ngà

da trắng như trứng gà bóc

dài lưng tốn vải

dài mỏ khó kiếm ăn

dãi nắng dầu sương

dai như đỉa đói

dai như giẻ rách

dám đốc chứ không dám làm

dàn binh bố trận

dao năng liếc thì sắc, người năng chào thì quen

dạy con dạy thuở còn thơ

dạy vợ dạy thuở ban sơ mới về

dạy khỉ leo cây

dâu dâu, rể rể, cũng kể là con

dâu dữ mất họ, chó dữ mất láng giềng

dậu đổ bìm leo

dâu hiền, hơn con gái, rể hiền, hơn con trai

dâu là con, rể là khách

dâu vô nhà, mụ già ra ngỏ

dẫu vội chẳng lội qua sông

dầy che mưa, thưa che gió

dễ người dễ ta

dì ghẻ con chồng

dĩ hoà vi quý

dòm trước trông sau

dốt đặc cán mai

dở khóc dở cười

du thủ du thực

dục tốc bất đạt

dữ như quỷ sứ

dựa-dẫm đẩy-đưa, dạ dạ thưa thưa

dựa hơi hùm, vểnh râu cáo

dưa muối qua ngày

dửng-dưng như bánh chưng ngày Tết

dựng vợ gả chồng

đá cá lăn dưa

đã chót thì phải chắt

đã khó còn bị chó cắn thêm

đá thúng đụng nia

đài-các giả, phong-lưu mượn

đại thù không ngặt, thù vặt khó ở

đạn ăn lên, tên ăn xuống

đàn bà môi miệng mỏng, đàn bà dữ,

đàn ông môi miệng mỏng, đàn ông thâm

đàn gẩy tai trâu

đánh bạc quen tay, ngủ ngày quen mắt, ăn vặt quen mồm

đánh cờ lấy nước

đánh chẳng được, tha làm phúc

đánh điếu thuốc cầm hơi

đánh đông dẹp bắc

đánh đu với tinh

đánh hơi đón ý

đánh kẻ chạy đi, không ai đánh kẻ chạy lại

đánh liều đưa chân

đánh trống bỏ giùi

đánh trống ghi tên

đạo vợ, nghiã chồng

đau lòng xót dạ

đắng như bò hòn

đắt chè hơn rẻ nước

đắt là quế, ế là củi

đắt lúa tẻ, rẻ lúa nếp

đâm bị thóc, chọc bị gạo

đâm đàu vào hang hổ

đầm mắm tôm

đấng trượng phu, đừng thù mới xứng,

đấng anh hùng, đừng oán mới hay

đất có tuần, dân có vận

đất có lề, quê có thói

đất khách quê người

đất thiếu trồng dưa, đất thừa trồng cau

đầu bạc răng long

đầu bằng con ruồi, đuôi bằng cái điã

đầu bằng quả quít, đít bằng cái thúng

đầu đít thước mốt

đầu gà đít vịt

đầu giây mối nhợ

đầu môi chót lưỡi

đầu năm buôn muối, cuối năm buôn vôi

đầu Ngô, mình Sở

đầu rồng đuôi tôm

đầu tôm đuôi tép

đầu trộm đuôi cướp

đầu trần mình trụi

đầu trâu mặt ngựa

đầu voi đuôi chuột

đem con bỏ chợ

đem muối bỏ bể

đèn nhà ai nấy sáng, việc nhà ai nấy lo

đen thủi đen thui cũng lượt-là

để mỡ trước miệng mèo

đi buôn nói ngay, bằng đi cầy nói dối

đi cho người ta nhớ, ở cho người ta thương,

dở dở ương ương người ta thêm ghét

đi chợ ăn quà, về nhà đánh con

đi cúi mặt xuống đất, về cất mặt lên trời

đi đêm có ngày gặp ma

đi đến đâu, chết trâu đến đấy

đi đến nơi, về đến chốn

đi đời nhà ma

đi guốc trong bụng

đi hỏi già, về nhà hỏi trẻ

đi không chẳng lẽ lại về không

đi một ngày đàng, học một sàng khôn

đi nói dối cha, về nhà dối chú

đi sớm về khuya

đi tắt về ngang

đi trắng về đen

đi với bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy

điả bám chân trâu

đỉa leo chân vạc

điếc không sợ súng

điếc thì dạn súng

điếu cầm, điếu hút, điếu sơ-cua

điếu kêu tốn thuốc

điều lành mang lại, điều dại mang đi

điều lành thì nhớ, điều dở thì quên

đo sông đo bể, dễ đo lòng người

đỏ thì vàng son, ngon thì mật mỡ

đoái tội lập công

đoạn-trường ai có qua cầu mới hay

đói ăn vụng, túng làm càn

đói cho sạch, rách cho thơm

đói chửa qua, xí-xa đã đến

đói không kinh, rét không sợ

đón người cửa trước, rước người cửa sau

đòn xóc nhọn hai đầu

đong đầy bán vơi

đơn thân độc mấ

đổ dầu vào lửa

đổ mồ hôi trán, rán mồ hôi hột

đội đá vá trời

đổi trắng thay đen

đóm đầu thì nuôi, đóm đuôi thì thịt

đồng bấc thì qua, đồng quà thì nhớ

đông có mây, tây có sao

đông như chợ ba mươi

đông như kiến cỏ

đồng ra, đồng vào

đông sao thì nắng, vắng sao thì mưa

đồng tâm hiệp lực

đồng tiền liền khúc ruột

đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu

đồng tịch đồng sàng

đủng đà, đủng đỉnh

đủng đỉnh như chĩnh trôi sông

đút cổ vào tròng

đưa mắt có tình rình thằng vô-ý

đưa người cửa trước, rước người cửa sau

đứa ở xét công, vợ chồng xét nhân-nghiã

đức-năng thắng số

đứng ăn cây táo mà rào cây sung

đứng mũi chiụ sào

đứng núi này, trông núi nọ

được chăng hay chớ

được chim bẻ ná, đặng cá quên nơm

được đầu voi đòi đầu ngựa

được làm vua, thua làm đại-sứ

được làm vua, thua làm giặc

được lòng ta, xót-xa lòng người

được mùa cau, đau mùa lúa

được mùa lúa, úa mùa cau

được miếng nào, xào miếng ấy

được voi đòi tiên

đứt gánh giữa đường

[Poupi]

Vần Ê & G

ếch nằm đáy giếng, dòm trời bằng vung

gà đẻ cục tác, bác đẻ bác la làng

gà gáy xóm giữa, có chửa hai đầu

gà trống nuôi con

gái mười bẩy bẻ gẫy sừng trâu

gạo chợ nước sông

gạo châu củi quế

gần đất xa trời

gần mực thì đen, gần đèn thì sáng

ghen bóng ghen gió

ghét của nào trời trao của ấy

giá áo túi cơm

giai mồng một, gái hôm rằm

giao trứng cho ác

giận cá chém thớt

giấu đầu hở đuôi

giây mơ rễ má

giấy rách phải giữ lấy lề

giấy trắng mực đen

gieo gió gặt bão

giơ cao đánh sẽ

giữ lời thì nói, giữ gói thì mở

góp gió thành bão

gối êm nệm ấm

[Poupi]

Vần H & K

hai đánh một, chẳng chột thì què

hạch điều này, trách điều nọ

hạt cát dám mong gì lấp được đại-dương

hậu sinh khả úy

hẹn lần hẹn lữa

hẹn rày hẹn mai

hét ra lửa

hết xôi rồi việc

hiền như cục đất

hoa nhường nguyệt thẹn

hoa thơm, thơm lạ thơm lùng

thơm cây, thơm cội, người trồng cũng thơm

hóc xương gà, sa cành khế

hồ đồ hỗn độn

hôi cơm tanh cá

hồn thiêng sông núi

hồng hơn chuyên

hồng nhan bạc mệnh

hồng nhan đa truân

hũ mắm treo đầu giàn

huynh-đệ tương-tàn

hương tàn khói lạnh

hữu chí cánh thành

hữu duyên thiên lý năng tương ngộ,

vô duyên đối diện bất tương phùng

hữu xạ tự nhiên hương

ít thì xít cho nhiều

kẻ còn người mất

kẻ cướp gặp bà già

kẻ ở người đi

kẻ sống người chết

kết cỏ ngậm vành

kêu trời không thấu

kêu trời như bọng

khẩu xà tâm Phật

khéo ăn thì no, khéo co thì ấm

khi tỉnh khi say

khít răng khít cánh

khó giúp nhau mới thảo

khỏi lỗ vỗ về

khờ-khờ khạo-khạo, mà ba-sạo hết chỗ chê

khôn ba năm, dại một giờ

khôn dồn ra miệng là khôn dại

khôn-ngoan hiện ra mặt, què-quặt hiện ra tay chân

khôn nhà dại chợ

khôn sống, mống chết

không biết ất-giáp gì

không có lửa sao có khói

không tiền khoáng hậu

khuôn vàng thước ngọc

kiến tha lâu đầy tổ

kín cổng cao tường

kinh bang tế thế

kính lão đắc thọ

kỳ đà cản mũi

kỳ-phùng địch-thủ

[Poupi]

Vần L & M & N

lá lành đùm lá rách

lạ nước lạ cái

lá rụng về cội

làm ... tàng

làm hùng làm hổ

làm mưa làm gió

làm ơn mắc oán

làm trai cho đáng nên trai

làm trai rửa bát quét nhà,

vợ gọi thì dạ bẩm bà con đây

lao-động là vinh-quang, lang-thang thì chết đói, hay nói thì ở tù

láo-nháo như cháo với cơm

lầu son gác tía

lấy của che thân, không ai lấy thân che của

lấy hèm lấp miệng nái

lấy ơn trả oán

lậy ông con ở bụi này

lấy râu ông nọ cắm cầm bà kia

lấy thịt đè người

lấy thúng úp voi

lấy vua thua nhiều nòi

lên đèo xuống ải

lên nguồn xuống biển

lên tay xuống ngón

lên voi xuống chó

lên xe xuống ngựa

lều tranh vách đất

liệt giường liệt chiếu

liệt tay liệt chưn

liệu cơm gắp mắm

liễu yếu đào tơ

loạn cào cào

long lân qui phụng

long trời lở đất

lòng lang dạ thú

lòng tham không đáy

lời nói chẳng mất tiền mua

lời ra tiếng vào

lời thật mất lòng

lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau

lừa thầy phản bạn

lưng dài vai rộng

lưng khòm vai xui

lủ đủ lù đù, như con bú dù phải gió

lúa giỗ ngả mạ

lúa thước hai, khoai thước mốt

lúc đầu ngoài sân, sau lần vào bếp

lục-lâm thảo-khấu, giang-gồ quái-kiệt

luồn gió bẻ măng

má hồng phận bạc

mài dao dạy vợ, giết chó khuyên chồng

màng che trướng phủ

mang nặng đẻ đau

mạnh vì gạo, bạo vì tiền

mau chân lẹ tay

máu chảy ruột mềm

mày ngài mắt phượng

mày trơ trán bóng

mắn đẻ như gà

mắng như tát nước vào mặt

mắt xếch môi cong, con đòng-đong cũng ngán

mặt bủng da chì

mặt dầy mày dạn

mặt hoa da phấn

mặt tái mét, nói phét như thần

mâm cao cỗ đầy

mất cả chì lẫn chài

mất cơm nghi đứa đói, mất gói nghi kẻ đi đường

mất long trước, được lòng sau

mật ngọt chết ruồi

mây đằng đông, cầu vòng đằng tây, không mưa giây cũng bão dập

mấy đời bằnh đúc có xương

mấy đời mẹ ghẻ mà thương con chồng

mẹ chồng nàng dâu

mẹ gà con vịt chắt-chiu

mấy đời mẹ ghẻ nâng-niu con chồng

mẹ già con dại

mẹ hát con khen

mẹ tròn con vuông

mèo đàng chó điếm

mèo khen mèo dài đuôi

mèo tới nhà thì khó, chó tới nhà thì sang

mê ăn thì lú, mê ngủ thì khờ

mê tín dị đoan

mền đơn gối chiếc

mía sâu có đốt, nhà dột có nơi

miệng ăn mắm ăn muối

miệng hùm gan sứa

miệng hùm nọc rắn

mình nhớ ta như cà nhớ nước, ta nhớ mình như cuội nhớ trăng

mọc lông mọc cánh

mòn đường chết cỏ

mỏng manh như sợi chỉ mành

mỏng môi hay hớt, dày môi hay hờn

mở đường cho kẻ trộm

mồ côi cha ăn cơm với cá, mồ côi mẹ lót lá mà nằm

mồ yên mả đẹp

môi hở răng lạnh

mồm loa mép giải

môn đăng hộ đối

một cổ hai tròng

một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ

một đứa con sa bằng ba đứa đẻ

một giọt máu đào hơn ao nước lã

một lần là trăm năm

một miếng khi đói bằng một gói khi no

một nắm thuốc tiên, một liều thuốc bổ,

không bằng cái cổ tháo gông

một ngày là nghiã

một nghi mười ngờ, một ngờ mười tội

một vốn bốn lãi

mua chín bán mười

mùa hè cá sông, mùa đông cá ao

mua heo chọn nái, cưới gái chọn dòng

mua một bán mười

mua mười bán một

múa riù qua mắt thợ

mũi thính, tai tinh, mắt lẹ, lưỡi dẻo

mùng xiêu chiếu rách

muốn ăn thì lăn vô bếp, muốn chết thì lết vô hồm

muốn coi mắt vợ, phải đợi chợ nhóm cho đông

mưa thuận gió hòa

mưa to gió lớn

mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên

nam tôn nữ ký

nạn-nhân của thời-cuộc

nhà cao cửa rộng

nâng bi

ném đá giấu tay

nem công chả phụng

ngao du sơn thủy

ngày mai trời lại sáng

ngậm đắng nuốt cay

ngậm máu phun người

ngây-thơ cụ

nghèo mà còn mắc cái eo

nghèo mà ham

nghèo rớt mồng tơi

nghèo xơ nghèo xác

nghi-ngờ thiện-chí hoà-bình

ngoại xâm nội ứng

ngọt mật chết ruồi

ngộ ái nị, nị ái-ngại

ngồi ăn núi lở

ngồi đâu xả đó

ngồi chơi xơi nước

ngồi lê đôi mách

ngồi thềm lết chợ

ngồi trên ngai vàng ngơ-ngác

ngủ đình ngủ quán

ngủ gà ngủ gật

người đi không bực bằng người chực nồi cơm

người dưng nước lã

người say thì hay nói thật

người sống hơn đống vàng

người trần mắt thịt

nhà báo nói láo ăn tiền

nhà cao cửa rộng

nhà có ngạch, vách có tai

nhà dột cột xiêu

nhà giầu đứt tay, ăn mày đổ ruột

nhà giàu hay mần, nhà bần hay ăn

nhà nghèo giữ đầu, nhà giầu giữ của

nhàn cư vi bất thiện

nhát như thỏ đế

nhắm mắt đưa chân, sa thân nhầm tướng cướp

nhập gia tùy tục

nhập giang tùy khúc

nhất cử nhất động

nhất lé, nhì lùn, tam hô, tứ sún

nhất quỷ, nhì ma, thứ ba học trò

nhất vợ nhì trời

nhì-nhằng chẳng ở chẳng về

nhiều tay hơn hay làm

nhiều thầy thối ma, nhiều người ta thối cứt

nhởn-nhơ như con đĩ đánh bồng

như mèo thấy mỡ

nín thở qua sông

no nên bụt, đói nên ma

nói bóng nói gió

nói chơi không biết, nói thiệt không hay

nói chuyện với đầu gối

nói có sách, mách có chứng

nói gần nói xa chẳng qua nói thật

nói ngọt lọt đến xương

nói như đóng đanh vào cột

nói không hở răng

nói không mở miệng

nói không nên lời

nói láo như vẹm

nói một đằng, làm một nẽo

nói nhặng nói cuội

nói toạc móng heo

nói trước bước không khỏi

nói trước bước không tới

nói vô thì ít, xít ra thì nhiều

nom gà hoá cuốc

nợ như chúa chổm

nồi da xáo thịt

nồi méo úp vung méo

nồi nào úp vung nấy

nuôi khỉ dòm nhà

nuôi ong tay áo

nuôi thì nuôi vậy, lòng này vẫn căm

núp bóng từ-bi

nữ kê tác-quái, gà mái đá gà cồ

nữ thập tam, nam thập lục

nửa người nửa ngợm nửa đười-ươi

nước đến trôn mới nhẩy

nước đổ đầu vịt

nước đổ lá môn

nước lã mà vã nên hồ

nước sông chẳng đụng nước hồ

[Poupi]

vần O & Q

ở đâu cũng có anh hùng,

thời nào cũng có kẻ khùng người điên

ở hiền gặp lành

ở không không muốn, muốn mang gông mà ngồi

ở như bát nước đầy

ở xa mỏi chân, ở gần mỏi miệng

ơn đền oán trả

ông ăn chả, bà ăn nem

ông nói gà, bà nói vịt

ông tha bà bắt

ông trời có mắt

phải gió

phép vua thua lệ làng

phu tử tòng tử

phu xướng phụ tùy

phùng mang trợn mắt

quan ở xa, bản nha ở gần

quan cần dân trễ

quần vận yếm mang

quân-tử nhất ngôn là quân-tử dại,

quân-tử nói đi nói lại là quân-tử khôn

quê một cục

quỉ khốc thần sầu

quít làm cam chiụ

quyền huynh thế phụ

[Poupi]

Vần K & Y

ra ngõ gặp gái

rán hành ra mỡ

rau cháo qua ngày

răng đen mã tấu

răng hô mắt xếch, mũi hếch tai bành

râu ông nọ cắm cầm bà kia

rầu-rĩ râu ria ra rậm-rạp

rồng đến nhà tôm

rừng như biển thánh khôn dò

rừng thiêng nước độc

sai đâu chạy đó

sai một li, đi một dặm

sáng xách ô đi, tối xách về

sạo hết chỗ nói

say như hũ chìm

sấm đàng đông, động đàng tây,

tuy rằng nói đấy nhưng đây động lòng

sinh ly tử biệt

so vai rút cổ

sóng vỗ tràn bờ

sợ bóng sợ gió

sơn son thiếp vàng

sôi hỏng bỏng không

sống chết mặc bây, tiền thầy bỏ túi

sống để bụng, chết mang theo

sống đục sao bằng thác trong

sông sâu suối hiểm

sống về mồ mả, không sống về cả bát cơm

suy bụng ta ra bụng người

sư tử Hà-Ðông

sướng đời mẹ đĩ

ta về ta tắm ao ta,

dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn

tai bay họa (vạ) gởi

tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử

tai qua nạn khỏi

tai vách mạch rừng

tam sao thất bổn

tam tòng tứ đức

tát như tát nước bàu

tay bồng tay dắt

tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ

tay xách nách mang

tẩm-ngẩm tầm-ngầm, đá ngầm chết voi

tề gia, trị quốc, bình thiên-hạ

thả mồi bắt bóng

tha phương cầu thực

tham bát bỏ mâm

tham quyền cố vị

tham thì thâm

tháng bẩy heo mây, chuồn chuồn bay thì bão

tháng mười chưa cười đã tối

tháng năm chưa nằm đã sáng

thăm lăng bác Hồ

thẳng cánh cò bay

thắng không kiêu, bại không nản

thẳng như ruột ngựa

thắt lưng buộc bụng

thần sầu quỉ khốc

thân tàn ma dại

thất điên bát đảo

thất-bại là mẹ thành-công

thấy người ta sang thì bắt họ bắt hàng

thề non hẹn biển

thêm mắm thêm muối

thì giờ là vàng ngọc

thí cô-hồn

thiên duyên kỳ ngọ

thình lên xọp xuống

thờ ma lạy quỷ

thờ thần lạy thánh

thở vắn than dài

thời thế tạo anh hùng

thôi rồi còn gì nồi xôi

thua keo này, bầy keo khác

thuận buồm xuôi gió

thùng rỗng kêu to

thùng thủ, cù-lủ dương

thuốc đắng dã tật

thuyền đua thì lái cũng đua

thứ nhất ngồi lì, thứ nhì đồng-ý

thứ nhất sợ kẻ anh-hùng,

thứ nhì sợ kẻ khốn-cùng liều thân

thưa em rằng, răng em thừa

thừa nước đục thả câu

thừa thắng xông lên

thừng mềm trói chặt

thương cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi

thương thì thương cho trót, gọt thì gọt cho trơn

tiền bạc đi trước, phép nước đi sau

tiền cheo heo cưới

tiền hô hậu ủng

tiền lính tính liền

tiền lưng gạo túi

tiền nào của nấy

tiền rừng bạc bể

tiến thối lưỡng nan

tiền trao cháo múc

tiền vô như nước

tiếng tốt đồn xa, tiếng xấu đồn ba bốn ngày

tính cốt nhục

tính già hóa non

tình một đàng quàng một nẽo

tình ngay lý gian

to đầu mà dại, nhỏ dái mà khôn

to gan lớn mật

toát mồ hôi hột

tô rồng vẽ rắn

tối lửa tắt đèn, trắng cũng như đen

tôn ti trật tự

tống cựu nghinh tân

tốt danh hơn lành áo

tốt gỗ hơn tốt nước sơn,

xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người

tốt mã rã đám

trà dư tửu hậu

trả nợ quỷ thần

trái gió trở trời

trai khôn tìm vợ chợ đông,

gái khôn tìm chồng giữa đám ba quân

trai tài gái sắc

trám chỗ này bịt chỗ kia

tranh tối tranh sáng

tránh voi chẳng mất mặt nào

trăm dâu đổ đầu tằm

trắng da dài tóc

trắng như trứng gà bóc

trâm cài lược giắt

trần như nhng

trần trùng trục

trâu ai nghé mình

trâu cột ghét trâu ăn

trâu ta ăn cỏ đồng ta

tre già măng mọc

trèo cao té nặng

trên răng dưới vế

triều kiến khấu tấu

trói gà không chặt

trời đánh cũng tránh bữa ăn

trời đánh thánh đâm (vật)

trời cao đất thấp

trời hành đất hại

trời kêu ai nấy dạ

trời làm một cuộc lăng-nhăng

trời nào có phụ

trời nắng tốt dưa, trời mưa tót lúa

trời ơi đất hỡi

trời sanh voi sanh cỏ

trời sầu đất thảm

trời xui đất khiến

trôi sông lạc chợ

trốn chui trốn nhủi

trống đánh xuôi, kèn thổi ngược

trông như trông mẹ về chợ

trúc xinh trúc mọc đầu đình,

bậu xinh bậu đứng một mình cũng xinh

trứng chọi đá

trước lạ sau quen

trước thì gọi chị, sau thời xưng anh

tu nhân tích đức

túng quá hóa liều

tùy cơ ứng biến

tứ cố vô thân

tứ hải giai huynh đệ

tưởng lấy anh cho lành manh áo,

lấy anh rồi bán áo nuôi anh

tức nước thì vỡ bờ

uốn lưỡi bảy lần

uống máu ăn thề

uống nước không chừa cặn

uống nước nhớ nguồn

uống rượu tiêu sầu

ưu thời mẫn thế

vá trời lấp biển

vạch lá tìm sâu

vai u thịt bắp

ván đã đóng thuyền

vàng rạ thì mạ xuống đồng

văn võ bá quan

vắng mợ thì chợ vẫn đông

vắng tanh như buổi chợ chiều,

điù-hiu như buổi người yêu lấy chồng

vắt chanh bỏ vỏ

vắt chày ra nước

vắt mảnh sành ra nước

vẽ bụt

vén tay áo xô, đốt nhà táng giấy

vẽ vời

vì ai nên nỗi sầu này

việt-gian, việt-cộng, việt-kiều,

ba thằng hợp lại tiêu-điều Việt-Nam

vinh thân phì gia

vỏ quít dầy móng tay nhọn

vong ân bội nghiã

vòng vo tam quốc

vơ đũa cả nắm

vợ đẹp con ngoan

vờ vờ vĩnh vĩnh

vùng vằng nửa ở nửa về

vừa đánh trống vừa ăn cướp

vừa chống vừa chèo

xa mặt cách lòng

xấu mặt thì lâu, xấu đầu mấy chốc

xứ lạ quê người

xướng ca vô loài

xưa kia có thế này đâu,

chỉ vì sợ vợ mà râu quặp vào

xứng đôi vừa lứa

xương tàn cốt rụi

xuất đầu lộ diện

xuất giá tòng phu

yểu điệu thục nữ

yên mồ yên mả

HẾT