Vợ Chồng Trong Ca Dao

[470525]

Cô Thỉ cô Thi
Cô đang đương thì, cô kẹo với ai ?
Cô tú kẽo kẹt cô cai
Vợ chồng thuyền chài kẽo kẹt dưới sông.
Mâm cốm kẹo với mâm hồng
Bát bịt, mâm đồng kẽo kẹt một nơi
Mâm thịt kẹo với mâm xôi
Thịt bùi xôi dẻo kẹo nơi bà già
Cùi dừa kẹo với bánh đa
Cái đĩa thịt gà kẹo với lá chanh
Nồi cơm kẹo với nồi canh
Quả bí trên cành kẹo với tôm he
Bánh rán kẹo với nước chè
Cô kia cò kè kẹo với ai đây ?
Bà cốt kẹo với ông thầy
Con chim loan phượng kẹo cây ngô đồng

Có tiền vợ vợ chồng chồng
Không tiền chồng Ðông vợ Ðoài

Cô Tú kẽo kẹt cậu cai
Vợ chồng thuyền chài kẽo kẹt dưới sông

Con cá làm ra con mắm
Vợ chồng già thương lắm mình ơi.

[470525]

Con gái bên Đông lấy chồng bên Tống
Tay cầm dùi trống miệng thổi ống tiêu
Lòng dặn lòng ai đổ đừng xiêu
Ví như Kim Trọng Thúy Kiều thuở xưa.


Dậm chân, đấm ngực, kêu trời
Vợ chồng chưa mấy năm trời đã xa.
Ngàn trùng xứ lạ xót xa,
Cái đời lính mộ khổ là biết bao !

Em là con gái Kẻ Ngâu
Em đi buôn chỉ dãi dầu sớm hôm
Cái khăn vuông thâm nửa đội, nửa cầm
Khăn đội rơi mất, khăn thân lập lờ
Anh ơi nhặt giúp em nhờ
Công anh nhặt giúp bao giờ cho quên
Anh quên, em chẳng cho quên
Anh nhớ, em nhớ mới nên vợ chồng.

[470525]

Em là con gái vùng trên (*).
Đi câu, đi cấy, xuống lên vùng này
Gặp anh khỏe chân khỏe tay
Cuốc cày đã khéo lại hay lưới chài
Trẻ con nói đến tát tai
Thấy đâu nó cũng chê hai vợ chồng
Em không chân trắng má hồng
Dám đâu lại ước tơ hồng xe duyên

Em ngồi cửa sổ ngó ra
Thấy anh gánh nước xót xa trong lòng
Cớ chi phải đạo vợ chồng
Nghiêng vai vô gánh, đỡ lòng anh ra


Gà tơ xào với mướp già
Vợ hai mươi mốt chồng đà sáu mươi
Ra đường, chị diễu em cười
Rằng hai ông cháu kết đôi vợ chồng
Đêm nằm tưởng cái gối bông
Giật mình gối phải râu chồng nằm bên
Sụt sùi tủi phận hờn duyên
Oán cha trách mẹ tham tiền bán con

[470525]

Giời làm sóng lở cát bay
Cho tớ bỏ thày cho mẹ bỏ con
Cửa nhà trôi mất chẳng còn
Vợ chồng cõng bế đàn con lên chùa
Năm nay nạn nước ơn vua
Quan trên phát chẩn ở chùa Tây Phương
Giời làm một trận lỡ đường
Cho nên mới biết Tây Phương thế này
Giời làm sóng lở cát bay
Quan trên phát chẩn mỗi ngày hai ca
Đàn ông cho chí đàn bà
Rạng ngày hăm tám đi ra mà về
Quan Tuần, quan án ngồi nghĩ cũng ghê
Thuê ngay hai chiếc thuyền về đình chung
Giàu cùng, khó lại chẳng cùng
Ai ơi còn cậy anh hùng làm chi
Sinh ra nước lụt làm gì
Giàu thì bán ruộng, khó thì bán con
Nghèo thì bán cả nồi cấn lẫn lon đựng cà
Có thì bán cửa bán nhà
Nghèo bán đứa bé lấy ba bẩy hào

[470525]

Già nhân ngãi non vợ chồng

Gió thổi hiu hiu Chín chiều ruột thắt
Nhìn sao bên Bắc, nước mắt chảy bên Đông
Ai xui chi cho vợ vợ chồng chồng
Không biết đây với đó duyên hồng có xe?
Hỡi anh đi cái ô đen
Chuôi ô bịt bạc là tiền em muạ
Tiền em bán thóc ngày xưa
Giấu thầy, giấu mẹ mua ô cho chàng.
Ô này ô bạc ô vàng
Ô này thiếp để phòng loan trong nhà.
Ô này của vợ chồng ta
Phòng khi mưa nắng đem ra đón chàng.

[470525]

Hỡi cô cắt cỏ một mình
Cho anh cắt với chung tình làm đôi!
Cô còn cắt nữa hay thôi
Cho anh cắt với làm đôi vợ chồng!


Hai đứa mình đứng cũng bằng vai
Người ngoài không biết tưởng hai vợ chồng
Hai vợ chồng son đẻ một con hóa bốn
Khó thay công việc nhà quê
Cùng (Suốt) năm khó nhọc dám hề khoan thai
Tháng Chạp thì mắc trồng khoai
Tháng Giêng trồng đậu, tháng Hai trồng cà
Tháng Ba cày vỡ ruộng ra
Tháng Tư bắc mạ thuận hòa mọi nơi
Tháng Năm gặt hái vừa rồi
Bước sang tháng Sáu nước trôi đầy đồng
Nhà nhà vợ vợ chồng chồng
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưa
Tháng sáu tháng Bảy đi bừa
Vun trồng giống lúa bỏ chừa cỏ tranh
Tháng tám lúa trổ đã đành
Tháng Mười cắt hái cho nhanh kịp người
Khó khăn làm mấy tháng trời
Lại còn mưa nắng bất thời khổ công
Cắt rồi nộp thuế nhà công
Từ rày mới được yên lòng ấm no

[470525]

Hỡi cô cắt cỏ một mình
Cho anh cắt với chung tình làm đôi!
Cô còn cắt nữa hay thôi
Cho anh cắt với làm đôi vợ chồng!

Hai đứa mình đứng cũng bằng va
iNgười ngoài không biết tưởng hai vợ chồng

Hai vợ chồng son đẻ một con hóa bốn

Khó thay công việc nhà quê
Cùng (Suốt) năm khó nhọc dám hề khoan thai
Tháng Chạp thì mắc trồng khoai
Tháng Giêng trồng đậu, tháng Hai trồng cà
Tháng Ba cày vỡ ruộng ra
Tháng Tư bắc mạ thuận hòa mọi nơi
Tháng Năm gặt hái vừa rồi
Bước sang tháng Sáu nước trôi đầy đồng
Nhà nhà vợ vợ chồng chồng
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưa
Tháng sáu tháng Bảy đi bừa
Vun trồng giống lúa bỏ chừa cỏ tranh
Tháng tám lúa trổ đã đành
Tháng Mười cắt hái cho nhanh kịp người
Khó khăn làm mấy tháng trời
Lại còn mưa nắng bất thời khổ công
Cắt rồi nộp thuế nhà công
Từ rày mới được yên lòng ấm no

[470525]

Lạ lùng bắt gặp chàng đây

Quả bí đao trong trắng ngoài xanh
Gương tàu soi tỏ mặt anh mặt nàng
Chỉ ngủ sắc xanh đỏ trắng tím vàng
Bùa yêu ăn phải dạ càng tương tư
Nhân duyên năm đợi tháng chờ
Cau non tiện chũm, phơi khô để dành (*)
Thịt cá thì đổ vào xanh
Cái hoa thiên lý nó ở trên cành nó lại tốt tươi
Sầu đâu trong héo ngoài tươi
Ông Bành Tổ làm bạn với Trời được tám trăm năm
Vợ chồng chung chiếu chung chăn
Thằng (Chú) Cuội làm bặn với trăng đêm ngày
Hạt tiêu nó bé nó cay
Đồng tiền nó bé nó hay cậy quyền
Anh nay đã giải hết liền
Vậy anh xin kết nhân duyên cùng nàng

[470525]

Lạy trời, lạy Phật cho tóc mau đài,
Bao giờ tóc chấm ngang vai,
Thì ta kết nghĩa thành hai vợ chồng.

Làm người phải biết cương thường
Xem trong ngũ đẳng quân vương đứng đầu
Thờ cha kính mẹ trước sau
Anh em hòa thuận mới hầu làm nên
Vợ chồng đạo nghĩa cho bền
Bạn bè chung thủyy, dưới trên đàng hoàng.

Lia thia quen chậu vợ chồng quen hơi

[470525]

Mưa từ trong Quảng mưa ra
Mưa khắp Hà Nội mưa ra Hải Phòng.
Hạt mưa trong thực là trong
Mưa xuống sông Hồng mưa cả mọi nơi
Hạt mưa vẫn ở trên trời
Mưa xuống hạ giới cho người làm ăn.
Tháng giêng là tiết mưa xuân
Đẹp người thục nữ thanh tân má hồng.
Muốn cho đây đấy vợ chồng
Hay còn quyết chí một lòng chờ ai?
Tháng giêng bước sang tháng hai
Mưa xuân lác đác hoa nhài nở rạ
Tháng hai bước sang tháng ba
Mưa rào mát mẻ nở hoa đầy cành.
Tháng tư mưa thật là nhanh
Liệu mưa có bớt thư tình đưa ai

[470525]

Mưa từ trong Quảng mưa ra
Tháng năm tháng sáu mưa dài
Bước sang tháng bảy tiết trời mưa ngâụ
Nhớ ai như vợ chồng Ngâu
Một năm mới gặp mặt nhau một lần.
Tháng tám mưa khắp xa gần
Bước sang tháng chín đúng tuần mưa rơị
Tháng mười mưa ít đi rồi
Nắng hanh trời biếc cho tươi má hồng.
Một chạp là tiết mùa đông
Mưa phùn đêm vắng trong lòng lạnh thay
Bài mưa anh đã học đây
Mối tình rào rạt đêm chầy như mưạ

[470525]

Mất mẹ cha thật là khó kiếm
Điệu cang thường (vợ chồng) không hiếm chi nơi

Lúa trổ thập thòiVợ chồng đánh nhau lòi mắt
Mất mẹ mất cha thật là khó kiếm

Chứ đạo vợ chồng chẳng hiếm chi nơi
Trâu dê lúc chết tế ruồi
Sao bằng lúc sống ngọt bùi là hơn

Mặt trời đã xế về Tây

Cô còn cắt cỏ bên đầy bên vơi
Cô kia cắt nữa hay thôi
Để tôi cắt đỡ làm đôi vợ chồng.
Hỡi cô cắt cỏ dưới đồng
Lên đây làm lễ tơ hồng với anh.

Mặt trời vừa lặn mặt trăng vừa ló (3)
Thấy em đứng đó, lại đây anh than vãn đôi lời
Trước có cô sau có bác
Rồi mới có vợ chồng mình đó em ơi.

[470525]

Một yêu cô cả lắm thay
Hai yêu cô cả khéo may yếm đào.
Ba yêu cửa gió lọt vào
Bốn yêu cô cả miệng chào có duyên.
Năm yêu má lúm đồng tiền
Sáu yêu cô cả tốt duyên chăng là.
Bảy yêu khăn thắm thêu hoa
Tám yêu cô cả nết na hiền tàị
Chín yêu cô chửa có ai
Mười yêu anh kết làm hai vợ chồng.


Một rằng mình quyết lấy ta
Ta về bán cửa bán nhà mà đi
Ta về bán núi Ba Vì
Bán chùa Hương Tích, Phật đi làu làu
Ta về bán hết ngựa trâu
Bán hột thầu dầu, bán trứng gà ung
Bán ba mươi sáu Thổ công
Bán ông Hành Khiển, vợ chồng Táo Quân
Bán từ giờ Ngọ giờ Dần
Giờ Tí giờ Sửu giờ Thân giờ Mùi
Ta về bán cả que cời
Bán tro đun bếp bán trăm khêu đèn
Ta về bán trống bán kèn
Có gì bán hết, lấy tiền cưới em

[470525]

Chuyện trai gái, vợ chồng .

Miếng trầu anh têm vừa rồi.
Miếng cau anh bửa vừa đôi vợ chồng.

Miếng trầu thật tay em têm
Trầu phú, trầu quý, trầu nên vợ chồng
Trầu nầy khấn nguyện tơ hồng
Trầu nầy kết nghĩa loan phòng từ đây!

Vợ chồng cãi lộn, con cu giải hòa.

Muốn cho no đủ vợ chồng
Để mà kết tóc trông mong ở đời

Nước mắt nhỏ sa, khăn mùi soa thấm ướt
Trời hỡ trời có biết hay không
Nghĩa nhân thương quá vợ chồng
Vắng nhau một buổi, ngồi trông sững sờ
Ai làm lửng lửng lơ lơ
Em trông em biết, anh chờ anh hay
Ai làm cho đó xa đây
Ai bảo thiếp cách, ai bày chàng xa

[470525]

Nắm tóc ngôi tóc ngôi dài
Nắm tóc mai, tóc mai cụt.
Cầu trời khấn bụt cho tóc mai dàị
Bao giờ tóc chấm ngang vai
Thì ta kết ngãi làm hai vợ chồng?

Người ở xét công vợ chồng xét nhân nghĩa

Ngày nào nên ngãi vợ chồng
Đôi ta như cá hóa rồng lên mây