Phần 1 : PHẦN CA DAO . --III. TÌNH YÊU NAM NỮ

[470525]

1165 Tình anh như nước dâng cao
Tình em như dải lụa đào tẩm hương.
Thương em vô giá quá chừng,
Trèo non quên mệt, ngậm gừng quên cay.

1166 Lênh đênh một chiếc thuyền tình
Mười hai bến nước biết gửi mình vào đâu.

1167 Muốn sang nhưng ngại vắng thuyền
Muốn về bên nớ nhưng duyên lỡ rồi!

1168 Ước gì sông rộng một gang
Bắc cầu dải yếm để chàng sang chơi.

1169 Ước ao ăn ở một nhà
Ra vào đụng chạm kẻo mà nhớ thương.

1170 Vì tình anh phải đi đêm
Ngã năm, bảy cái, đất êm hơn giường.

1171 Trăm năm ghi tạc chữ "đồng"
Dù ai thêu phượng, vẽ rồng mặc ai.

[470525]

1172 Lòng em đã quyết thi hành
Đã cấy thì gặt với anh một mùa.

1173 Xa xôi dịch lại cho gần
Làm thân con nhện mấy lần vương tơ.

1174 Chuồn chuồn mắc phải tơ vương
Nào ai quấn quýt thì thương nhau cùng.

1175 Thân em như tấm lụa đào
Còn nguyên hay đã xé vuông nào cho ai?

1176 Thân em như tấm lụa đào,
Dám đâu xé lẻ vuông nào cho ai
Em vin cành trúc, em tựa cành mai
Đông đào tây liễu, biết ai bạn cùng!

1177 Thân em như ớt chín cây,
Càng tươi ngoài vỏ, càng cay trong lòng.

1178 Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa.
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày.

1179 Xa xôi chi nữa mà lầm,
Phải hương hương bén, phải trầm trầm thơm.

1180 Thấy em anh cũng muốn chào,
Sợ lòng bác mẹ cây cao lá dài.

[470525]

1181 Thầy em anh cũng muốn thương
Sợ lòng bác mẹ soi gương chẳng tường.

1182 Mưa từ trong núi mưa ra,
Mưa khắp thiên hạ mưa ra chùa Thầy
Đôi ta bắt gặp nhau đây
Như con bò gầy gặp bãi cỏ non.

1183 Thương em anh cũng muốn thương
Nước thì muốn chảy nhưng mương chẳng đào
Em về lo liệu thế nào,
Để cho nước chảy lọt vào trong mương.

1184 Răng đen nhưng nhức hạt dưa
Miệng cười tủm tỉm như chưa có chồng
Chưa chồng anh kiếm cho chồng,
Chưa con anh kiếm con bồng con mang.

1185 Mặt trời đã xế về tây
Hỡi cô cắt cỏ bên đầy bên vơi
Cô còn cắt nữa hay thôi?,
Cho anh cắt với làm đôi vợ chồng.

1186 Vào vườn hái quả cau xanh
Bổ ra làm sáu mời anh xơi trầu,
Trầu này têm những vôi tàu
Giữa đệm cát cánh, hai đầu quế cay.
Trầu này ăn thật là say
Dù mặn, dù nhạt, dù cay, dù nồng.
Dù chẳng nên đạo vợ chồng,
Xơi dăm ba miếng cho lòng nhớ thương.
Cầm lược lại nhớ đến gương,
Cầm khăn nhớ túi, nằm giường nhớ nhau.

1187 Trầu này trầu quế, trầu hồi
Trầu loan, trầu phượng, trầu tôi, trầu mình.
Trầu này trầu tính trầu tình
Trầu nhân trầu ngãi, trầu mình lấy ta.
Trầu này têm tối hôm qua
Giấu cha giầu mẹ, đem ra cho chàng.
Trầu này không phải trầu hàng,
Không bùa không thuốc, sao chàng không ăn?
Hay là chê khó chê khăn?
Xin chàng đứng lại mà ăn miếng trầu.

[470525]

1188 Trầu xanh, cau trắng, chay vàng
Cơi trầu bịt bạc, thiếp chàng ăn chung
Trầu xanh, cau trắng, chay hồng
Vôi pha với nghĩa, thuốc nồng với duyên.

1189 Trầu không ăn vôi ắt là trầu nhạt
Cau không hạt ắt miếng cau già
Mình không lầy ta ắt là mình thiệt,
Ta không lấy mình ta biết lấy ai?

1190 Sáng ngày tôi đi hái dâu
Gặp hai anh ấy ngồi câu thạch bàn
Hai anh đứng dậy hỏi han
Hỏi rằng cô ấy vội vàng đi đâu?
Thưa rằng tôi đi hái dâu
Hai anh mở túi đưa trầu cho ăn.
Thưa rằng bác mẹ tôi răn
Làm thân con gái chớ ăn trầu người.

1191 Vì mây cho núi lên trời
Vì cơn gió thổi hoa cười với trăng.
Vì chuôm cho cá bén đăng
Vì tình nên phải đi trăng về mờ.

1192 Mấy khi rồng gặp mây đây
Để rồng than thở với mây vài lời
2. Nữa mai rồng ngược mây xuôi,
Biết bao giờ lại nối lời nước non?

[470525]

1193 Đầu năm ăn quả chanh yên
Cuối năm ăn bưởi cho nên đèo bòng.
Vì cam cho quýt đèo bòng,
Vì em nhan sắc cho lòng anh thương.

1194 Trèo lên cây khế nửa ngày
Ai làm chua xót lòng này khế ơi!ư
Mặt trăng sánh với mặt trời
Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng.

1195 Mình ơi có nhớ ta chăng?
Ta như sao vượt chở trăng giữa trời.

1196 Vào vườn trảy quả cau con
Anh thấy em giòn muốn kết nhân duyên
Hai má có hai đồng tiền,
Càng nom càng đẹp, càng nhìn càng ưa.
Anh đã có vợ con chưa?
Mà anh ăn nói gió đưa ngọt ngào
Mẹ già anh ở nơi nao?
Để em tìm vào hầu hạ thay anh.

[470525]

1197 Thấy anh như thấy mặt trời
Chói chang khó ngó, trao lời khó trao.

1198 Tình thương quán cũng như nhà,
Lều tranh có nghĩa hơn tòa ngói xây.

1199 Cổ tay em trắng như ngà
Con mắt em liếc như là dao cau
Miệng cười như thể hoa ngâu
Cái nón đội đầu như thể hoa sen.

1200 Trúc xinh trúc mọc đầu đình
Em xinh em đứng một mình cũng xinh.

1201 Trúc xinh trúc mọc bờ ao
Em xinh em đứng nơi nào cũng xinh

1202 Một thương tóc bỏ đuôi gà
Hai thương ăn nói mặn mà có duyên.
Ba thương má lúm đồng tiền,
Bốn thương răng nhánh hạt huyền kém thua
Năm thương cổ yếm đeo bùa
Sáu thương nón thượng quai tua dịu dàng
Bảy thương nết ở khôn ngoan,
Tám thương ăn nói lại càng thêm xinh
Chín thương cô ở một mình
Mười thương con mắt có tình với ai.

[470525]

1203 Sáng trăng suông sáng cả bờ sông
Ta được cô ấy, ta bồng ta chơi
Ta bồng ta tếch lên trời
Hỏi ông Nguyệt Lão: "tốt đôi chăng là?"

1204 Ước gì anh hóa ra hoa
Để em nâng lấy rồi mà gói khăn
Ước gì anh hóa ra chăn,
Để cho em đắp, em lăn cùng giường.
Ước gì anh hóa ra gương
Để cho em cứ ngày thường em soi.
Ước gì anh hóa ra cơi
Để cho em đựng cau tươi, trầu vàng.

1205 Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng, xung quanh mây vàng.
Ước gì anh lấy được nàng
Để anh mua gạch Bát Tràng về xây
Xây dọc anh lại xây ngang,
Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân.

1206 Lên non thiếp cũng lên theo,
Tay vịn chân trèo, hái trái nuôi nhau.

[470525]

1207 Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo,
Thất bát sông cũng lội,
Tứ cửu đèo cũng qua. (1)
--------------------------------------------------
(1). Còn có câu:
Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo
Ngũ lục sông cũng lội, thất bát đèo cũng qua.

1208 Thủy chung em giữ trọn lời,
Chết đi thì chịu, lìa đôi không lìa.

1209 Yêu nhau chẳng lọ chiếu giường
Dẫu rằng tầu lá che sương cũng tình.

1210 Yêu nhau gánh gạch về đây
Chẳng đắp nên núi cũng xây lên thành.

1211 Tay bưng đĩa muối tay bợ sàng rau
Thủy chung như nhất, sang giầu mặc ai.

1212 Tay nâng chén muối đĩa gừng
Gừng cay muối mặn, xin đừng quên nhau.

1213 Rủ nhau xuống bể mò cua
Đem về nấu quả mơ chua trên rừng
Em ơi chua ngọt đã từng
Non xanh nước bạc ta đừng quên nhau.

[470525]

1214 Thương ai da diết diết da
Áo em hai vạt trải ra anh nằm.

1215 Thương cha thương mẹ có khi
Thương em lúc đứng, lúc đi, lúc ngồi
Thương cha thương mẹ có hồi.
Thương em lúc đứng, lúc ngồi cũng thươngl

1216 Thuyền ơi có nhớ bến chăng?
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền.

1217 Thiếp xa chàng như rồng nọ xa mây,
Như con chèo bẻo xa cây măng vòi.

1218 Núi cao chi lắm núi ơi!
Núi che mặt trời không thấy người thương.

1219 Vì ai cho thiếp võ vàng?
Vì chàng tư lự, hoa tàn nhị rơi
Cực lòng thiếp lắm chàng ơi!
Biết rằng lên ngược, xuống xuôi đằng nào?

1220 Thẩn thơ đứng gốc cây mai
Bóng mình lại ngó bóng ai mình lầm.
Một chờ, hai đợi, ba trông
Bốn thương, năm nhớ, bảy tám chín mong, mười tìm!

[470525]

1221 Thương em nỏ (chẳng) biết mần răng
Mười đêm ra đứng trông trăng cả mười.

1222 Sông sâu cá lội mất tăm
Chín tháng cũng đợi, một năm cũng chờ.
Chờ anh chờ ngẩn chờ ngơ
Chờ hết mùa mận, mùa mơ, mùa đào...
Chờ anh cho tuổi em cao
Cho duyên em muộn, má đào em phai.

1223 Nhớ ai ra ngẩn vào ngơ
Nhớ ai ai nhớ, bây giờ nhớ ai?

1224 Thương thương, nhớ nhớ, sầu sầu
Một ngày ba bận ra cầu đứng trông
Thấy người nam, bắc, tây, đông
Thấy người thiên hạ mà không thấy chàng.

1225 Nhớ ai con mắt lim dim
Chân đi thất thểu như chim tha mồi.
Nhớ ai hết đứng lại ngồi
Ngày đêm tơ tưởng một người tình nhân.
Nhớ ai em những khóc thầm
Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa.

[470525]

1226 Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than.

1227 Nhớ ai nhớ mãi thế này?
Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn.

1228 Nhớ ai như điếu thuốc lào
Đã chôn điếu xuống lại đào điếu lên.

1229 Thà rằng chẳng biết cho xong
Biết ra như xúc như đong lấy sầu.

1230 Qua đình ngả nón trông đình
Đình bao nhiêu ngói, thương mình bấy nhiêu.

1231 Thương em chẳng biết để đâu
Để vào tay áo, lâu lâu lại dòm.

1232 Lá này gọi lá xoan đào
Tương tư gọi nó thế nào hở em?
Lá khoai anh ngỡ lá sen
Bóng trăng anh ngỡ bóng đèn em khêu.

1233 Mình em như cây thầu dầu,
Ngoài tươi, trong héo, giữa sầu tương tư
Đêm qua ba bốn lần mơ
Chiêm bao thì thấy, dậy sờ thì không.

1234 Ra về tay nắm lấy tay
Mặt nhìn lấy mặt, lòng say lấy lòng.

[470525]

1235 Gió vàng hiu hắt năm canh
Đường xa, dặm vắng xin anh đừng về
Mảnh trăng đã trót lời thề
Làm chi để gánh nặng nề riêng ai.

1236 Mình về ta chẳng cho về
Ta nắm lấy áo ta đề câu thơ
Câu thơ ba chữ rành rành:
Chữ "trung", chữ "hiếu", chữ "tình" là ba
Chữ "trung" thì để phần cha
Chữ "hiếu" phần mẹ đôi ta chữ "tình".

1237 Mình về có nhớ ta chăng?
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười.
Năm quan mua lấy miệng cười
Mười quan chẳng tiếc, tiếc người răng đen.

1238 Nghĩ xa thôi lại nghĩ gần
Làm thân con nhện mấy lân vương tơ.
Chắc đâu trong đục mà chờ
Hoa thơm mất tuyết nương nhờ vào đâu?

1239 Yêu nhau xin quyết một lòng
Đậu ngâm ra giá đãi đằng nhau chi?

[470525]

1240 Tới đây phân rẽ đôi đàng
Của anh anh gánh, của nàng nàng bưng.

1241 Mấy lời em nói
Anh hong khói để bền
Dầu trăm năm nữa không quên lời nào.

1242 Yêu nhau xa mấy cũng gần
Ghét nhau cách một bàn chân cũng lìa.

1243 Từ ngày chưa bén duyên chàng
Như chuông khác tiếng, như vàng pha thau
Từ ngày ta bén duyên nhau
Như áo phải dầu, gột cũng chẳng phai
Bây giờ chàng đã nghe ai
Áo hoen mặc áo, dầu phai mặc dầu.

1244 Trước sao đằm thắm muôn phần
Nay sao đểnh đoảng như cần nấu suông?

1245 Tưởng rằng trọn thủy, chọn chung
Không hay như pháo nổ đùng ngang lưng.

1246 Trăm năm đành lỗi hẹn hò
Cây đa, bến cũ, con đò khác đưa. (1)
-------------------------------------------
(1). Còn có câu:
Trăm năm dù lỗi hẹn hò
Cây đa bến cũ, con đò vẫn đưa

[470525]

1247 Nhớ khi gánh nặng anh chờ
Qua cầu anh đợi, bây giờ em quên.

1248 Trách duyên, trách số lỡ làng
Cầm gương gương tối, cầm vàng vàng phai.

1249 Trách ai tham phú phụ bần
Tham xa mà bỏ nghĩa gần thủa xưa.

1250 Trách người quân tử bạc tình
Chơi hoa rồi lại bẻ cành bán rao. (1)
--------------------
(1). Còn có câu:
Trách người quân tử vô tình
Có gương mà để bên mình biếng soi

1251 Phận em sao lắm dở dang
Cầm tiêu tiêu gẫy, cầm đàn đứt dây.

1252 Thà rằng chẳng biết cho đừng
Biết ra dan díu nửa chừng lại thôi.

1253 Tham vàng bỏ ngãi anh ơi!
Vàng thì ăn hết, ngãi tôi hãy còn.

1254 Người sao một hẹn thì nên
Tôi sao chín hẹn thì quên cả mười!

[470525]

1255 Ở chi hai dạ ba lòng
Dạ cam thì ngọt, dạ bòng thì chua.

1256 Mưa xuân lác đác vườn đào
Công anh đắp đất, ngăn rào vườn hoa.
Ai làm gió táp mưa sa
Cho cây anh đổ, cho hoa anh tàn.

1257 Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc
Em có chồng anh tiếc lắm thay!
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh chẳng hỏi những ngày còn không?
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thủa nào ra!

1258 Tiếc công rày xuống, mai lên
Mòn đàng chết cỏ không nên tự trời.
Tưởng rằng kèo cột ở đời
Ai ngờ cột rã, cột rời đôi phương.