Truyền kỳ những hồn ma trinh nữ
Nhiều người khẳng định “có ma trong những ngôi biệt thự bỏ hoang” ở Đà Lạt! Chuyện về những ngôi nhà ma ở phố núi quả không ít và nếu ai đã một lần nghe kể dù gan đến đâu cũng phải rùng mình!
Những biệt thự... ma
Ông H.Đ.K, một cán bộ công chức ở thành phố mờ sương này nói như đinh đóng cột: “Biệt thự số 4 đường Thủ Khoa Huân có ma!” Trước đây, ông cùng đồng nghiệp đã ngủ trong ngôi biệt thự này, ban ngày thì không sao nhưng hễ đêm đến là nghe tiếng các khung cửa kính rung bần bật như đang bị gió bão thổi tung mặc dù bên ngoài trời im, gió lặng.
Dù đã chèn tất cả cửa lại nhưng rồi tiếng động ấy vẫn cứ lặp đi lặp lại suốt đêm. Đây là ngôi biệt thự của một quan chức người Pháp, sau này được sử dụng làm dinh thự của tỉnh trưởng tỉnh Lâm Viên.
Tầng hầm của ngôi biệt thự là nơi giam giữ, tra tấn các chiến sĩ cách mạng, trong đó không ít người đã chết vì đòn roi, vì bị bỏ đói… Năm 1975, trước ngày giải phóng Đà Lạt, có 2 thường dân leo lên tháp nước của ngôi biệt thự xem chiến sự thì bị địch bắn chết. Người ta cho rằng những hồn ma oan ức này đến giờ vẫn quanh quẩn bên tháp nước quậy phá.
Cách đó mấy trăm mét, một ngôi biệt thự khác cũng “nổi tiếng” với những lời đồn thổi về ma. Đấy là ngôi nhà trước đây do người Pháp xây dựng, sau này liên quân Mỹ sử dụng làm kho quân trang, quân dụng, khi cách mạng tiếp quản, ngôi nhà được sử dụng làm trụ sở làm việc của Thành ủy Đà Lạt, nay một công ty tư nhân phá đi để chuẩn bị xây dựng một siêu thị tầm cỡ đầu tiên ở phố núi.
Không chỉ ban đêm mà ngay cả giữa trưa, nhiều người ngủ trên giường cũng bị ma kéo bỏ xuống sàn nhà(!?). Người dân phố núi cho rằng đó là những oan hồn phiêu bạt về giành giường với người sống.
Còn rất nhiều ngôi biệt thự ở phố núi được khoác trên mình những truyền thuyết về ma. Có thể kể đến ngôi biệt thự số 8 đường Quang Trung, biệt thự kiến trúc Pháp rất đẹp, một thời được sử dụng làm kho lương thực, nay là trụ sở tòa soạn báo Lâm Đồng. Có đêm, người nghe thấy tiếng dập cửa, tiếng khóc rên, tiếng trẻ con học bài ê a…
Ngôi biệt thự được đồn... có ma trên đèo Prenn.
Một ngôi biệt thự khác nằm trên đường lên thác Cam Ly, nay là trụ sở của Ban quản lý dự án du lịch Đan Kia – Suối Vàng, cũng có lời đồn là có ma. Ngôi biệt thự này do người Pháp xây dựng từ những năm đầu của thập niên 1930, một thời bỏ hoang, mái ngói xiêu vẹo, cửa nẻo tan hoang. Phía trước ngôi biệt thự có cây thông cổ thụ phải đến hơn 100 tuổi, nhánh cành sum suê, xanh tốt đến lạ thường.
Bà Phạm Thị Liên, một người dân ở gần kể: vào những đêm rằm thường có một ma nữ mặc áo trắng toát treo mình trên cây thông chải tóc, mái tóc đen nhánh chảy dài xuống tận mặt đường... Hồn ma này liên quan đến cái chết của một cô gái trẻ người dân tộc bản địa rất xinh đẹp, bị một gã sở khanh lừa tình nên treo cổ tự vẫn và hồn ma cứ quanh quẩn bên cây thông, những đêm thanh vắng thường hiện hình để chải tóc dưới trăng và chọc ghẹo người đi dường.
Ly kỳ hơn là chuyện về ngôi biệt thự ma nằm trên lưng chừng đèo Prenn, tọa lạc bên triền đồi thoai thoải, ẩn mình trong rừng thông quanh năm vi vút gió. Ngôi biệt thự này cô quạnh quanh năm, gần như tất cả các khung cửa của ngôi nhà đều bị long bật, đổ vỡ. Bà Nguyễn Thị Nhiệm, người trông coi ngôi biệt thự kể, nhiều đêm không tài nào ngủ được vì tiếng cửa dập, tiếng gió hú như tiếng còi tàu nghe mà rợn tóc gáy…
Nghe nói, chủ nhân của ngôi biệt thự trước đây là một quan ba Pháp. Vị quan này ăn chơi trác táng. Một lần ông ta mời một vũ nữ trẻ đến hầu rượu và ép cô quan hệ khiến cô gái phải nhảy lầu tự tử. Kể từ đó, ngôi biệt thự bắt đầu khoác lên mình một truyền thuyết ma quái. Đến những năm đầu của thập niên 60 thế kỷ trước, một cô gái trẻ khác không hiểu vì lý do gì đã tìm đến đây thắt cổ tự tử cũng ở cái tuổi trăng tròn.
Bẵng đi một thời gian, người ta lại phát hiện ra hai cái xác khác nằm quắt queo trên tầng lầu của ngôi biệt thự. Chưa kể trên ngọn đồi phía sau ngôi biệt thự còn có mộ chôn 3 sinh linh bé nhỏ vừa chào đời bị bỏ rơi càng làm không gian thêm huyễn hoặc. Dường như còn những cái chết bí ẩn khác nhưng lâu rồi nên không mấy người nhớ nổi, khiến ngôi nhà ma này không chỉ nổi tiếng ở Đà Lạt mà còn cả miền Đông Nam Bộ.
Đi rình những bóng ma!
Tôi sinh ra ở nông thôn, nhà gần khu nghĩa địa. Từ nhỏ, đã được nghe kể nhiều về chuyện ma nhưng chưa lần nào gặp… ma. Từ khi lập nghiệp ở thành phố này, tôi lại được nghe kể những chuyện ly kỳ về ma. Thôi thì cứ thử cảm giác một lần xem sao, biết đâu…
Tầng dưới của ngôi biệt thự trên đèo Prenn đang sử dụng làm kho ga.
Như kế hoạch đã định trước, vào những ngày trung tuần tháng 1-2007, trời vừa sập tối phụt chúng tôi ghé thăm ngôi nhà ma đầu tiên nằm trên đèo Prenn. Anh bạn đồng nghiệp bạo dạn bước vào khuôn viên ngôi biệt thự. Đi sau, tôi có cảm giác như ai đó đang nhìn mình từ mọi phía, cảm giác lành lạnh, nhột nhạt sống lưng làm tôi phải rùng mình.
Bất chợt, tôi bị thót tim vì… một chú chó trong bụi rậm phóng vụt ra và nhảy chồm. Ông Nguyễn Văn Mạnh, bảo vệ ngôi biệt thự kể, đã có nhiều người làm gác ở ngôi nhà này nhưng không ai trụ lâu vì buồn và vì sợ.
Đã có lần, một nhóm 4 thanh niên canh giữ ngôi nhà. Một đêm, khi cả 4 đang ngồi trước lò sưởi bỗng ngọn lửa bùng lên đến hơn một mét, lại có tiếng bập, bập… như súng nổ rồi tự nhiên tắt ngấm. Thế là cả 4 người xách xe máy chạy về Đà Lạt không thấy quay trở lại. Khi hỏi có thấy ma hay không, ông Mạnh chỉ nói nửa thực, nửa hư ông "chưa tận mắt nhìn thấy bao giờ. Tuy nhiên, đã có nhiều người chết trong ngôi biệt thự này là sự thật và dường như có điều gì đó bí ẩn chưa thể lý giải được”.
Sau khi thăm ngôi biệt thự, tôi cùng anh bạn đồng nghiệp rút ra đồi thông ngồi… canh ma. Vầng trăng hạ tuần như treo trên đầu ngọn thông hắt ánh vàng leo lét, sương bắt đầu mờ mịt, tiếng côn trùng buồn não nuột… Đêm dần trôi nhưng tuyệt nhiên không thấy bóng hình “thiếu nữ áo trắng” nào?! Cảm giác lạnh, buồn ngủ nhưng không thể chợp mắt, máy ảnh vẫn nắm chặt trong tay để đợi chờ ma… và cuối cùng là mất toi một đêm không thu hoạch gì. Tối hôm sau, tôi cùng nhóm bạn trẻ tiếp tục đi “canh ma…”, qua đêm trong những ngôi biệt thự ma ở Đà Lạt nhưng rốt cuộc cũng chẳng phát hiện được gì.
Những hé lộ...
Khi tìm hiểu lai lịch của các ngôi biệt thự bị đồn thổi là có ma, được tiếp xúc với một số người trước đây đã có thời gian sống, làm việc trong những ngôi biệt thự này đã dần hé lộ một số câu chuyện thật về những ngôi nhà ma ở phố núi. Một cán bộ ở Trung tâm Quản lý nhà Đà Lạt khẳng định: “Do đồn thổi chứ làm gì có ma, trước đây Nhà nước chưa có điều kiện phục hồi đưa vào sử dụng nên nhiều tổ chức phải thuê người giữ nhà, vì sợ người ta vào đập phá nên đã bịa ra những câu chuyện ma.
Riêng 2 ngôi biệt thự trên đèo Prenn nay đã thuộc về Công ty Phát triển Đô thị Bà Rịa - Vũng Tàu. Hiện đơn vị này đang có kế hoạch sửa chữa, nâng cấp để phục vụ du lịch, tuy nhiên dường như vị trí của ngôi nhà nằm xa trung tâm TP, thấy kinh doanh chưa hiệu quả nên vẫn còn để trống, tầng dưới thì đã cho một đơn vị kinh doanh ga làm kho chứa hàng”.
Riêng ngôi biệt thự nằm ở số 4 Thủ Khoa Huân đã được sửa chữa nhiều và hiện đang là trụ sở Đài TT-TH TP Đà Lạt, người viết trước đây đã nhiều đêm ngủ trong ngôi nhà này nhưng chẳng phát hiện được gì. Một cán bộ trong ngành văn hóa TP Đà Lạt cho biết, ngôi biệt thự này đang được đưa vào danh sách những “địa chỉ đỏ” để bảo tồn. Thật ra, lời đồn có ma trong ngôi biệt thự này là có lý do của nó. Do trong những năm chiến tranh, hoạt động của các tổ chức cách mạng ở đây rất mạnh, để đảm bảo bí mật các cán bộ của ta đã tạo nên những lời đồn đại về ma để tránh sự chú ý của mọi người.
Còn tiếng khóc than, tiếng ê a trong ngôi biệt thự số 8 Quang Trung thực ra là tiếng gọi bạn tình của lũ mèo hoang bởi trước đây là kho lương thực. Trong đêm thanh vắng nhiều người nghe tiếng của chúng cứ tưởng là có người khóc... Về chuyện con ma nữ chọc ghẹo người đi đường tại ngôi biệt thự trên đường lên thác Cam Ly, một cụ ông ở đây cho biết. Năm đó, ông không nhớ rõ ngày tháng nhưng lúc đó là gần sáng, một người đàn bà đi buôn chuối khi đi ngang qua đường này chẳng biết thần hồn nát thần tính thế nào mà cứ cắm đầu chạy và kêu có ma ám. Khi mọi người cầm đuốc ra đỡ xe cho bà ta thì vỡ lẽ, chiếc xe bị sợi dây cao su quấn vào trục bánh sau và sợi thun đàn hồi kéo chiếc xe chạy lùi.
Một nguyên nhân nữa, không ít người muốn sở hữu những ngôi biệt thự trên nhưng lại muốn mua với giá rẻ nên đã tung ra những lời đồn thổi về ma. Đó là chưa kể, người dân thấy những ngôi biệt thự trị giá bạc tỷ phơi nắng phơi mưa, ngày càng xuống cấp trầm trọng nên gọi luôn là những “ngôi biệt thự ma”. Dù sao đi nữa thì hiện nay nhiều ngôi biệt thự đang bị đồn đại có ma vẫn là những ngôi nhà vừa có kiến trúc rất đẹp, vừa có giá trị văn hóa, kiến trúc, lịch sử. Nên chăng, ngành chức năng Đà Lạt cần có kế hoạch sửa chữa, trùng tu để tạo nên phần “hồn” cho thành phố hoa hơn là để chúng hoang phế theo thời gian.
Nhiều người khẳng định “có ma trong những ngôi biệt thự bỏ hoang” ở Đà Lạt! Chuyện về những ngôi nhà ma ở phố núi quả không ít và nếu ai đã một lần nghe kể dù gan đến đâu cũng phải rùng mình!
Những biệt thự... ma
Ông H.Đ.K, một cán bộ công chức ở thành phố mờ sương này nói như đinh đóng cột: “Biệt thự số 4 đường Thủ Khoa Huân có ma!” Trước đây, ông cùng đồng nghiệp đã ngủ trong ngôi biệt thự này, ban ngày thì không sao nhưng hễ đêm đến là nghe tiếng các khung cửa kính rung bần bật như đang bị gió bão thổi tung mặc dù bên ngoài trời im, gió lặng.
Dù đã chèn tất cả cửa lại nhưng rồi tiếng động ấy vẫn cứ lặp đi lặp lại suốt đêm. Đây là ngôi biệt thự của một quan chức người Pháp, sau này được sử dụng làm dinh thự của tỉnh trưởng tỉnh Lâm Viên.
Tầng hầm của ngôi biệt thự là nơi giam giữ, tra tấn các chiến sĩ cách mạng, trong đó không ít người đã chết vì đòn roi, vì bị bỏ đói… Năm 1975, trước ngày giải phóng Đà Lạt, có 2 thường dân leo lên tháp nước của ngôi biệt thự xem chiến sự thì bị địch bắn chết. Người ta cho rằng những hồn ma oan ức này đến giờ vẫn quanh quẩn bên tháp nước quậy phá.
Cách đó mấy trăm mét, một ngôi biệt thự khác cũng “nổi tiếng” với những lời đồn thổi về ma. Đấy là ngôi nhà trước đây do người Pháp xây dựng, sau này liên quân Mỹ sử dụng làm kho quân trang, quân dụng, khi cách mạng tiếp quản, ngôi nhà được sử dụng làm trụ sở làm việc của Thành ủy Đà Lạt, nay một công ty tư nhân phá đi để chuẩn bị xây dựng một siêu thị tầm cỡ đầu tiên ở phố núi.
Không chỉ ban đêm mà ngay cả giữa trưa, nhiều người ngủ trên giường cũng bị ma kéo bỏ xuống sàn nhà(!?). Người dân phố núi cho rằng đó là những oan hồn phiêu bạt về giành giường với người sống.
Còn rất nhiều ngôi biệt thự ở phố núi được khoác trên mình những truyền thuyết về ma. Có thể kể đến ngôi biệt thự số 8 đường Quang Trung, biệt thự kiến trúc Pháp rất đẹp, một thời được sử dụng làm kho lương thực, nay là trụ sở tòa soạn báo Lâm Đồng. Có đêm, người nghe thấy tiếng dập cửa, tiếng khóc rên, tiếng trẻ con học bài ê a…
Ngôi biệt thự được đồn... có ma trên đèo Prenn.
Một ngôi biệt thự khác nằm trên đường lên thác Cam Ly, nay là trụ sở của Ban quản lý dự án du lịch Đan Kia – Suối Vàng, cũng có lời đồn là có ma. Ngôi biệt thự này do người Pháp xây dựng từ những năm đầu của thập niên 1930, một thời bỏ hoang, mái ngói xiêu vẹo, cửa nẻo tan hoang. Phía trước ngôi biệt thự có cây thông cổ thụ phải đến hơn 100 tuổi, nhánh cành sum suê, xanh tốt đến lạ thường.
Bà Phạm Thị Liên, một người dân ở gần kể: vào những đêm rằm thường có một ma nữ mặc áo trắng toát treo mình trên cây thông chải tóc, mái tóc đen nhánh chảy dài xuống tận mặt đường... Hồn ma này liên quan đến cái chết của một cô gái trẻ người dân tộc bản địa rất xinh đẹp, bị một gã sở khanh lừa tình nên treo cổ tự vẫn và hồn ma cứ quanh quẩn bên cây thông, những đêm thanh vắng thường hiện hình để chải tóc dưới trăng và chọc ghẹo người đi dường.
Ly kỳ hơn là chuyện về ngôi biệt thự ma nằm trên lưng chừng đèo Prenn, tọa lạc bên triền đồi thoai thoải, ẩn mình trong rừng thông quanh năm vi vút gió. Ngôi biệt thự này cô quạnh quanh năm, gần như tất cả các khung cửa của ngôi nhà đều bị long bật, đổ vỡ. Bà Nguyễn Thị Nhiệm, người trông coi ngôi biệt thự kể, nhiều đêm không tài nào ngủ được vì tiếng cửa dập, tiếng gió hú như tiếng còi tàu nghe mà rợn tóc gáy…
Nghe nói, chủ nhân của ngôi biệt thự trước đây là một quan ba Pháp. Vị quan này ăn chơi trác táng. Một lần ông ta mời một vũ nữ trẻ đến hầu rượu và ép cô quan hệ khiến cô gái phải nhảy lầu tự tử. Kể từ đó, ngôi biệt thự bắt đầu khoác lên mình một truyền thuyết ma quái. Đến những năm đầu của thập niên 60 thế kỷ trước, một cô gái trẻ khác không hiểu vì lý do gì đã tìm đến đây thắt cổ tự tử cũng ở cái tuổi trăng tròn.
Bẵng đi một thời gian, người ta lại phát hiện ra hai cái xác khác nằm quắt queo trên tầng lầu của ngôi biệt thự. Chưa kể trên ngọn đồi phía sau ngôi biệt thự còn có mộ chôn 3 sinh linh bé nhỏ vừa chào đời bị bỏ rơi càng làm không gian thêm huyễn hoặc. Dường như còn những cái chết bí ẩn khác nhưng lâu rồi nên không mấy người nhớ nổi, khiến ngôi nhà ma này không chỉ nổi tiếng ở Đà Lạt mà còn cả miền Đông Nam Bộ.
Đi rình những bóng ma!
Tôi sinh ra ở nông thôn, nhà gần khu nghĩa địa. Từ nhỏ, đã được nghe kể nhiều về chuyện ma nhưng chưa lần nào gặp… ma. Từ khi lập nghiệp ở thành phố này, tôi lại được nghe kể những chuyện ly kỳ về ma. Thôi thì cứ thử cảm giác một lần xem sao, biết đâu…
Tầng dưới của ngôi biệt thự trên đèo Prenn đang sử dụng làm kho ga.
Như kế hoạch đã định trước, vào những ngày trung tuần tháng 1-2007, trời vừa sập tối phụt chúng tôi ghé thăm ngôi nhà ma đầu tiên nằm trên đèo Prenn. Anh bạn đồng nghiệp bạo dạn bước vào khuôn viên ngôi biệt thự. Đi sau, tôi có cảm giác như ai đó đang nhìn mình từ mọi phía, cảm giác lành lạnh, nhột nhạt sống lưng làm tôi phải rùng mình.
Bất chợt, tôi bị thót tim vì… một chú chó trong bụi rậm phóng vụt ra và nhảy chồm. Ông Nguyễn Văn Mạnh, bảo vệ ngôi biệt thự kể, đã có nhiều người làm gác ở ngôi nhà này nhưng không ai trụ lâu vì buồn và vì sợ.
Đã có lần, một nhóm 4 thanh niên canh giữ ngôi nhà. Một đêm, khi cả 4 đang ngồi trước lò sưởi bỗng ngọn lửa bùng lên đến hơn một mét, lại có tiếng bập, bập… như súng nổ rồi tự nhiên tắt ngấm. Thế là cả 4 người xách xe máy chạy về Đà Lạt không thấy quay trở lại. Khi hỏi có thấy ma hay không, ông Mạnh chỉ nói nửa thực, nửa hư ông "chưa tận mắt nhìn thấy bao giờ. Tuy nhiên, đã có nhiều người chết trong ngôi biệt thự này là sự thật và dường như có điều gì đó bí ẩn chưa thể lý giải được”.
Sau khi thăm ngôi biệt thự, tôi cùng anh bạn đồng nghiệp rút ra đồi thông ngồi… canh ma. Vầng trăng hạ tuần như treo trên đầu ngọn thông hắt ánh vàng leo lét, sương bắt đầu mờ mịt, tiếng côn trùng buồn não nuột… Đêm dần trôi nhưng tuyệt nhiên không thấy bóng hình “thiếu nữ áo trắng” nào?! Cảm giác lạnh, buồn ngủ nhưng không thể chợp mắt, máy ảnh vẫn nắm chặt trong tay để đợi chờ ma… và cuối cùng là mất toi một đêm không thu hoạch gì. Tối hôm sau, tôi cùng nhóm bạn trẻ tiếp tục đi “canh ma…”, qua đêm trong những ngôi biệt thự ma ở Đà Lạt nhưng rốt cuộc cũng chẳng phát hiện được gì.
Những hé lộ...
Khi tìm hiểu lai lịch của các ngôi biệt thự bị đồn thổi là có ma, được tiếp xúc với một số người trước đây đã có thời gian sống, làm việc trong những ngôi biệt thự này đã dần hé lộ một số câu chuyện thật về những ngôi nhà ma ở phố núi. Một cán bộ ở Trung tâm Quản lý nhà Đà Lạt khẳng định: “Do đồn thổi chứ làm gì có ma, trước đây Nhà nước chưa có điều kiện phục hồi đưa vào sử dụng nên nhiều tổ chức phải thuê người giữ nhà, vì sợ người ta vào đập phá nên đã bịa ra những câu chuyện ma.
Riêng 2 ngôi biệt thự trên đèo Prenn nay đã thuộc về Công ty Phát triển Đô thị Bà Rịa - Vũng Tàu. Hiện đơn vị này đang có kế hoạch sửa chữa, nâng cấp để phục vụ du lịch, tuy nhiên dường như vị trí của ngôi nhà nằm xa trung tâm TP, thấy kinh doanh chưa hiệu quả nên vẫn còn để trống, tầng dưới thì đã cho một đơn vị kinh doanh ga làm kho chứa hàng”.
Riêng ngôi biệt thự nằm ở số 4 Thủ Khoa Huân đã được sửa chữa nhiều và hiện đang là trụ sở Đài TT-TH TP Đà Lạt, người viết trước đây đã nhiều đêm ngủ trong ngôi nhà này nhưng chẳng phát hiện được gì. Một cán bộ trong ngành văn hóa TP Đà Lạt cho biết, ngôi biệt thự này đang được đưa vào danh sách những “địa chỉ đỏ” để bảo tồn. Thật ra, lời đồn có ma trong ngôi biệt thự này là có lý do của nó. Do trong những năm chiến tranh, hoạt động của các tổ chức cách mạng ở đây rất mạnh, để đảm bảo bí mật các cán bộ của ta đã tạo nên những lời đồn đại về ma để tránh sự chú ý của mọi người.
Còn tiếng khóc than, tiếng ê a trong ngôi biệt thự số 8 Quang Trung thực ra là tiếng gọi bạn tình của lũ mèo hoang bởi trước đây là kho lương thực. Trong đêm thanh vắng nhiều người nghe tiếng của chúng cứ tưởng là có người khóc... Về chuyện con ma nữ chọc ghẹo người đi đường tại ngôi biệt thự trên đường lên thác Cam Ly, một cụ ông ở đây cho biết. Năm đó, ông không nhớ rõ ngày tháng nhưng lúc đó là gần sáng, một người đàn bà đi buôn chuối khi đi ngang qua đường này chẳng biết thần hồn nát thần tính thế nào mà cứ cắm đầu chạy và kêu có ma ám. Khi mọi người cầm đuốc ra đỡ xe cho bà ta thì vỡ lẽ, chiếc xe bị sợi dây cao su quấn vào trục bánh sau và sợi thun đàn hồi kéo chiếc xe chạy lùi.
Một nguyên nhân nữa, không ít người muốn sở hữu những ngôi biệt thự trên nhưng lại muốn mua với giá rẻ nên đã tung ra những lời đồn thổi về ma. Đó là chưa kể, người dân thấy những ngôi biệt thự trị giá bạc tỷ phơi nắng phơi mưa, ngày càng xuống cấp trầm trọng nên gọi luôn là những “ngôi biệt thự ma”. Dù sao đi nữa thì hiện nay nhiều ngôi biệt thự đang bị đồn đại có ma vẫn là những ngôi nhà vừa có kiến trúc rất đẹp, vừa có giá trị văn hóa, kiến trúc, lịch sử. Nên chăng, ngành chức năng Đà Lạt cần có kế hoạch sửa chữa, trùng tu để tạo nên phần “hồn” cho thành phố hoa hơn là để chúng hoang phế theo thời gian.
Comment