Tôm lụi Cà Mau.
Nghề nuôi tôm của người dân Cà Mau phát triển mạnh vào những năm cuối thế kỷ 20 do nhu cầu sản xuất để xuất khẩu. Nó đã lấn át việc đi giăng lưới bắt con tôm xà búi, con tôm thẻ đuôi đỏ trên biển đem về luộc phơi khô hoặc chọn một số con tôm thẻ đuôi đỏ còn tươi để lột vỏ, xỏ lụi, phơi khô một vài nắng làm quà tặng khách quý.
Ngày nay, do khai thác cạn kiệt con tôm thẻ đuôi đỏ nên nhiều người dân phải chọn con tôm sú nuôi trong đầm từ 3 tháng trở lên làm tôm lụi đúng quy trình vẫn ngon, không thua tôm lụi làm từ tôm thẻ đuôi đỏ.
Để làm tôm lụi cho đẹp về hình thức, việc chọn dây để xỏ lụi là quan trọng. Ngày nay, do thị hiếu của nhiều người khác nhau, do nguyên liệu tôm có kích cỡ khác nhau, có nơi chọn cọng lá dừa, chọn cây trúc vót nhỏ làm cây lụi tôm phơi khô. Còn ở miệt Cà Mau, nhiều nơi giữ cách làm truyền thống vẫn làm dây lụi tôm từ cờ bắp của lá dừa nước quê nhà.
Trước khi lột, chọn tôm kích cỡ đồng đều cho vào thau ngâm nước 10 phút để vỏ tôm mềm, dễ lột tách vỏ không dính thịt và chỉ lột vỏ sạch phần đầu, phần vỏ, đuôi tôm chừa lại cho đẹp khi tôm đã khô.
Sau đó, cuộn tròn con tôm lại để phần đuôi tôm còn dính chót vỏ lên phía trên, rồi dùng cọng lạt được vót nhọn, xỏ xiên qua giữa thân con tôm treo ngược, cách đều nhau độ 2 phân, mỗi lụi tùy theo nhu cầu sử dụng nhiều, ít cho 1 lần ăn, mà lụi từ 5 đến 10 con tôm.
Hai lụi tôm cột thành 1 xâu. Trước khi phơi trên giàn, người dân có kinh nghiệm thì nhúng xâu tôm qua nước tro lóng trong rồi đem đi phơi ngay. Việc nhúng qua nước tro sẽ làm cho thịt tôm trong lại khi đã qua phơi nắng và làm cho tôm ngọt thịt hơn so với tôm lụi không qua muối.
Làm tôm lụi phải chọn nắng tốt, tôm phơi mau khô, để được lâu ngày tôm không sẫm màu, meo mốc. Cứ 30 phút là trở bề tôm một lần, giúp cho tôm khô đều, ngả màu đỏ gạch là tôm phơi đặng nắng, mùi tôm rất thơm khi chưa nướng.
Để bảo quản tôm được lâu, giữ chất lượng, việc đóng gói bao bì cần rút hết không khí trong túi ni-lông là cần thiết, vừa giữ cho màu sắc con tôm đỏ vừa giữ thịt tôm ngọt khi nướng ăn.
Bữa ăn mang phong cách đặc chất Nam Bộ là ngồi xếp bằng trên chiếc chiếu bông, trải rộng bên đầu hè nhà, có chút gió thoang thoảng mang hương thơm của bông khế, bông xoài hòa quyện với mùi thơm của con cua, nướng tôm lụi vừa chín tới, được đưa vào miệng, chạm vào lưỡi cái vị ngọt thanh tao nguyên chất của hương đồng, gió biển - khó có bữa ăn nào thú vị bằng món tôm lụi nướng ở miệt Cà Mau.
Theo Lê Vũ Hoàng (Cà Mau Online)