Tweet
Cá bống dừa, món ngon miệt vườn
Ở miệt vườn ven sông Tiền, cá bống dừa (hay còn gọi cá bống đen) có mặt quanh năm trong sông rạch, mương đìa. Có nhiều cách săn bắt như đặt lọp, cắm câu, kéo lưới, thụt hang… nhưng kỳ thú nhất vẫn là đi câu.
Cá bống dừa chiên trộn xoài sống, nước mắm tỏi ớt pha đường
Mùa này con cá bống dừa mập ú, lớn xộn cỡ ngón tay, ngón chân cái, trú ngụ trong các hang hốc, bẹ dừa nước, thân cây mục trong các mương vườn, xẻo nhỏ. Câu cá bống dừa phải đợi khi nước ròng sát lộ ra các hang hốc, ngóc ngách mà họ hàng cá bống thường trú ngụ, móc những con trùn cơm (loại trùn nhỏ bằng cây nhang màu đỏ hồng, món ăn khoái khẩu của cá bống dừa) vào lưỡi câu nhỏ và đi rảo khắp các liếp vườn trong xóm, nhẹ nhàng thả mồi xuống những nơi nghi ngờ có cá, nhấp nhẹ. Rất nhanh, những chú bống dừa đen trũi, vảy nhỏ li ti và rất háu ăn hùng hổ xông ra đớp gọn miếng mồi và vội vàng lôi vào nơi trú ẩn. Lúc đó chỉ cần giật nhẹ tay cần, con cá bống dừa mắc gọn vào lưỡi câu sắc lẻm. Thường thì câu bống dừa mùa này bắt được những con cá don don cỡ ngón tay cái người lớn, nhưng nếu may mắn vẫn có thể tóm được những “cụ cá bống” khổng lồ to hơn ngón chân cái ở những hang ngầm trong các mương vườn vắng vẻ.
Cá bống dừa mang về vùi tro bếp đánh vảy rồi làm sạch bằng nắm lá ổi hoặc lá sả để cá thật trắng và không còn mùi tanh. Món cá bống dừa ướp muối, tiêu, nước màu, nước mắm, đường kho khô cho sệt trong nồi đất, rắc thêm tiêu xay và cho vào muỗng mỡ nước trước khi nhắc xuống khỏi bếp, ăn với cháo trắng hoặc cơm nếp thì không gì ngon bằng. Nhưng mùa cá bống dừa cũng là mùa xoài đơm trái lúc lỉu nên món cá bống dừa chiên tươi trộn gỏi xoài sống với nước mắm tỏi ớt pha đường mới là đặc sản miệt vườn. Cá bống làm thật sạch rồi để vào rổ cho ráo nước, sau đó bắc chảo dầu lên bếp (được dầu dừa thì tuyệt cú mèo), phi tỏi cho thơm, chiên cá thật vàng, thật giòn. Trái xoài sống xanh mượt hái trong vườn gọt bỏ vỏ, bằm đều tay cho từng sợi xoài sống rời ra trong một cái dĩa lớn. Cá bống chiên sắp lên trên, rải thêm nhúm rau răm, rau quế, húng cây rồi đổ nước mắm tỏi ớt vào trộn đều, bày ra bàn cùng với nồi cơm gạo mới nóng sốt, ai cũng ăn căng bụng. Mùi thơm béo của cá chiên, màu xanh tươi rói của miếng xoài, ăn vào cứ nghe giòn giòn chua chua hoà lẫn mùi thơm nồng của tỏi ớt, rau thơm khiến món cá bống dừa trộn xoài bằm dân dã bỗng chốc hiện hình thành món ăn quê mùa mà trân quý.
Những năm gần đây con cá bống dừa ngày càng khó kiếm vì nạn xuyệt điện, đổ thuốc cá huỷ diệt. Ở chợ Thạnh Trị (Mỹ Tho), ngôi chợ nổi tiếng vì luôn có những sản vật từ đồng quê, lâu lâu lại có người nhà quê bày bán một thau cá bống dừa đen trũi, đều một lứa. Hỏi thăm, họ nói cá bống nuôi, chứ bây giờ có khi đi câu cả ngày chưa kiếm nổi nửa ký cá. Thực hư chưa biết, nhưng với đà huỷ diệt thẳng tay của con người, càng ngày miệt vườn càng khó kiếm những món ngon dân dã.
bài và ảnh: Hùng Anh (SGTT)