Con rươi

[Poupi]

ĐâY là món ăn đặc sản ở miền Bắc

MớI nhìN, là đã muốN " té xỉu " nhưNg người miền Bắc nhìN vào là " thèM nhỏ giải đấY "

ĐâY là vài hình ảNh và bài viết sưu tầm về con Rươi móN ngon của miềN Bắc







Còn gọi là Paloto

Tên khoa học Eunice viridis
Thuộc họ Rươi Nereidae


A. Mô tả con rươi
Rươi là một loại run sống dưới nước bơi dễ dàng trong nước. Rươi trưởng thành dài 60-70mm, bề ngang chừng 5-6mm. Thân hình dẹp với hơn 50 đốt màu hồng, xanh nhạt, nâu nhạt hay màu trắng. Đầu rươi tương đối nhỏ, nhưng mắt lại to. Phần trước của rươi to hơn phần sau trong khi các dốt lại ngắn hơn.

Cơ thể rươi rất đối xứng, lưng và bụng phân biệt rõ ràng. Rươi sống quanh năm dưới đất, trong lớp bùn đáy sông hay trong các ruộng nước. Môi trường sống thích hợp cho rươi là nước phải thật nhạt.

Khi đến thời kỳ sinh sản rươi chui ra khỏi hang, phần sau chứa đầy tế bào sinh dục đứt lìa khỏi phần trước và trôi nhanh lên mặt nước. Chúng bôi tung tăng đây đó, phóng ra vô số trứng hay tinh trùng làm cho mặt nước có màu trắng đục như sữa. Trứng tinh trùng kết hợp với nhau thành một thế hệ mới.

Trong khi đó phần đầu của rươi vẫn sống dưới hang đào sâu đến 30-40cm để tái tạo phần đuôi. Phải đến 1 năm rươi mơi trở lại tình trạng cũ.

Lúc đó phần sau của vô vàn con rươi, đứt ra, trôi lên mặt nước khoảng tử 10 giờ đêm đến 4 giờ sáng để hoàn thành chức năng sinh sản gọi là "hiện tượng Swarming". Đó chính là lúc vớt rươi vì chúng nhiều vô kể nếu không rươi sẽ chết và chìm xuống đay sông.



B. Phân bố và thu hoạch rươi

ở nước ta tại các cửa sông có nhiều loại rươi, ở miền bắc nước ta vào những ngày cuối tháng 9 đầu tháng 10 âm lịch, trời đang thường bỗng mát hẳn, nhiệt độ có khi xuống dưới 25⁰C, vòm trời u ám, có mưa lất phất là dấu hiệu cho biết thời điểm đàn rươi kéo nhau lên mặt nước.


Công dụng: trong nhân dân nhất lá vùng có rươi được coi là nguồn thức ăn bổ, vì nhiều chất đạm, ngoài ra rươi còn là thức ăn cho cá. Tuy nhiên những người có bệnh hen tránh ăn rươi có thể vì rươu có chất gây nên cơn hen.

[Poupi]

Trắng đêm vớt "lộc trời"

Vào những ngày này, cứ khoảng 2h sáng, con đường ra cánh đồng xã Hưng Nhân (Hưng Nguyên, Nghệ An) đã tấp nập người và xe. Cả cánh đồng loang loáng ánh đèn, chi chít lưới giăng, xôn xao tiếng nói cười của những người dân đang tranh thủ đi vớt rươi.

Người dân Hưng Nhân soi đèn vớt rươi khi thủy triều rút

"Lộc” ai người nấy hưởng

Mùa rươi ở Hưng Nguyên bắt đầu từ tháng 10 âm lịch, mỗi tháng rươi lên 2 đợt theo con nước thủy triều vào đầu và giữa tháng, mỗi đợt vào 2-3 ngày. Vào ngày rươi lên, người đi rươi phải dậy từ nửa đêm, chuẩn bị sẵn lưới, xô, thau chậu và vợt để ra đồng. Khi nước thủy triều lên, các cánh đồng ở ven sông đều ngập đến nửa mét, những bó lưới lần lượt được căng xung quanh thửa ruộng của mình để khi nước thủy triều rút, rươi không trôi ra sông hoặc trôi sang thửa ruộng của người khác. Lưới căng xong, mọi người lên bờ ngồi đợi. Khoảng 4h sáng, thủy triều rút còn chừng 10cm nước, mọi người tay vợt, tay đèn pin đi vớt rươi. Trong ánh đèn lấp loáng, những bước chân cần mẫn lội quanh ruộng nước, những bàn tay tỉ mỉ nhẹ nhàng luồn xuống dòng nước vớt từng con rươi bé nhỏ.

Chị Trần Thị Trang ở xóm 6, xã Hưng Nhân cho biết: “Ngày xưa theo bố đi rươi, lúc đó chưa có lưới, mọi người phải be bờ thật cao, thật chắc để khi nước rút rươi vẫn đọng nhiều trong ruộng. Rủi hôm nào đắp bờ không chắc để bị vỡ thì coi như về tay trắng. Dụng cụ vớt rươi lúc bấy giờ cũng rất thủ công, đa phần phải dùng những chiếc rá tre mắt nhỏ, cứ vớt được một lát lại phải rửa vì bị bùn đất bám đầy. Ngày nay với vợt và lưới, công việc đỡ vất vả đi nhiều”.

Sau gần 1 giờ cặm cụi, anh Hoàng Văn Dương ở xóm 6, xã Hưng Nhân vớt được cả cân rươi, nhưng ở thửa ruộng bên cạnh của ông Hợi, bà An, lại vớt được rất ít. Người dân nơi đây không ai ta thán, bởi họ quan niệm: “Rươi là “lộc trời”, trời ban cho ai thì người đó hưởng”.

Hưng Nguyên là vùng trũng của tỉnh Nghệ An, hàng năm trung bình người dân phải hứng chịu từ 2-3 trận lũ. Vì vậy, mỗi mùa rươi về, người dân lại động viên nhau: “Ông trời luôn có mắt, không bao giờ tuyệt đường sống của ai. Rươi chính là lộc trời ban cho vùng đất chịu nhiều gian khó này”.

Ruộng tốt, rươi nhiều
Xã Hưng Nhân có 7 xóm có nghề đi rươi. Nước rút sớm nhất là cánh đồng các xóm 6, 7 và muộn nhất là các cánh đồng sát mép sông của người dân xóm 1, 2. Vì thế, thời gian đi rươi ở mỗi xóm mỗi khác, tùy thuộc con nước rút nhanh hay chậm. Thuận tiện nhất là những người có ruộng gần sát mép sông, họ chỉ cần đắp kín bờ ruộng, chừa lại một rãnh nhỏ rồi thả túi lưới chờ nước rút hết nâng lưới mang rươi về nhà.

Với những người đi rươi, điều quan trọng nhất không phải là kỹ năng vớt rươi mà chính là phải biết chăm chút ruộng đồng của mình. Anh Hoàng Văn Đông ở xóm 3, xã Hưng Nhân cho biết: “Muốn rươi vào ruộng mình nhiều thì ngoài việc xới đất cho xốp để rươi làm tổ, còn phải bón phân chuồng làm thức ăn cho rươi. Đặc biệt, khi cấy gặt tuyệt đối không được phun thuốc sâu, nếu không rươi sẽ vào ít”.

Đi rươi nhiều năm, anh Đinh Văn Tiến ở xóm 1, xã Hưng Nhân chỉ cần nhìn vào ruộng là biết ruộng đó đợt này có nhiều rươi hay không. “Ruộng nào mà có nhiều cái lỗ nhỏ, nơi rươi chui xuống ẩn náu thì ngày mai rươi sẽ nổi lên nhiều. Và những ruộng có nhiều rươi phải chăm sóc đất tốt để con rươi có thức ăn, phát triển và nổi lên nhiều hơn vào năm sau”, anh Tiến nói.

Theo anh Hoàng Văn Dương, phải đến tháng 11 âm lịch mới vào chính vụ, rươi mới lên nhiều. Những ngày đầu vụ nên thường bán được giá cao hơn. Trung bình mỗi cân rươi bán tại ruộng có giá từ 400.000 - 500.000 đồng, mỗi vụ các gia đình đi rươi phải kiếm thêm được vài chục triệu đồng.

Ngày nay, dù ở nhiều nơi như: Hải Dương, Hải Phòng người ta đã có thể nuôi rươi để bán, nhưng là nguồn rươi hoàn toàn tự nhiên như rươi Hưng Nguyên vẫn có thương hiệu và được ưa chuộng trong cả nước.

Văn Thanh


Rươi và những bí ẩn chưa lời giải


Ai cũng biết rươi là một đặc sản quý và hiếm, không phải vùng đất nào cũng có và không phải mùa nào cũng có...
Ai cũng biết rươi là một đặc sản quý và hiếm, không phải vùng đất nào cũng có và không phải mùa nào cũng có, không phải cứ có tiền là mua được ngay. Bởi đơn giản, rươi là một sinh vật hiếm, với rất nhiều bí ẩn.

Những ai đã từng ăn rươi, từng thấy rươi (rươi sống) thậm chí như chúng tôi là những người dân địa phương từ khi sinh ra đã thấy rươi, đi vớt rươi hàng mấy chục năm nay, nhưng rươi vẫn là một ẩn số. Mỗi lần nhắc đến rươi là cả một câu chuyện dài, cả một cuộc tranh luận không lời kết, mỗi người, mỗi cách. Tất cả, chỉ dừng lại ở phỏng đoán, kinh nghiệm chứ chưa có bất cứ giải thích khoa học nào cả.

Rươi sinh sản và phát triển bí ẩn

Rươi chỉ có rải rác ở một số tỉnh địa phương đồng bằng vùng trũng, có diện tích đất ngập úng, có con nước thủy triều lên xuống của các con sông, con lạch nhỏ, nước lợ như một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ.

Ở Hà Tĩnh, rươi chỉ có ở một ít vùng gần hạ lưu sông Lam: xã Xuân Hồng, Xuân Lam, huyện Nghi Xuân. Thậm chí trong cùng một cánh đồng, vùng có rươi, vùng không; thửa ruộng có rươi, thửa ruộng lại không có.

Có những cụ già ở các địa phương sống gần hết cả đời người, đã chứng kiến không biết bao nhiêu lần rươi nổi, nhưng cũng không biết rươi sinh sản như thế nào, khi nào, sống ở đâu và ăn thức ăn gì. Cũng chưa có một nghiên cứu khoa học nào giải thích về loại sinh vật này. Chỉ biết vào những tháng mùa đông, rươi lại nổi lên mặt nước khoảng 1-2 giờ đồng hồ, rồi lại biến mất.

Rươi nổi và bơi trên mặt nước như con đỉa. Có khi nổi dày đặc, đỏ cả mặt nước.

Những người nông dân đã không biết bao nhiêu người, bao nhiêu lần xới đất sâu, tỉ mỉ ở những vùng đất có rươi nổi để tìm. Nhưng sau khi nổi và biến mất người ta không tìm thấy bất kỳ một dấu hiệu nào của rươi sót lại. Kể cả những thửa ruộng đắp bờ kín không cho nước chảy ra.

Nhiều người giải thích huyền bí cho rằng, nó sống ở tầng đất thứ 9, nhưng thân rươi lại vô cùng mềm và dễ vỡ. Chỉ cần chạm nhẹ vào thân nó, là nó có thể vỡ ra và chết. Nên rươi không thể chui nhanh xuống đất như vậy được.

Hàng năm, rươi lại càng ít dần đi. Nhưng theo kinh nghiệm của dân dịa phương, những thửa ruộng nào phun nhiều thuốc cỏ, thuốc trừ sâu thì năm sau ở thửa ruộng đó, rươi sẽ nổi ít hơn.

Rươi xuất hiện lạ lùng

Không ai biết nó sinh sản vào mùa nào, như thế nào, con nào là con đực, con nào là con cái hay là lưỡng tính. Nên cũng không ai biết khi rươi xuất hiện trên mặt nước là lúc bắt đầu hay kết thúc cuộc đời của nó. Chỉ biết rằng khi xuất hiện, nó nổi đồng loạt trên mặt nước, thấy đỏ cả mặt ruộng như ổ cá tràu con, khoảng 1-2 giờ, rồi tất cả “biến mất”. không ai biết chắc chắn nó nổi ngày nào, giờ nào.

Chỉ theo kinh nghiệm bao nhiêu năm của người dân địa phương chúng tôi, thì rươi chỉ xuất hiện vào 3 tháng là tháng 9,10,11 âm lịch hàng năm.

Rươi thường nổi nhiều vào các ngày cuối, đầu và giữa tháng như ngày 29, 30; mồng 1, mồng 2: ngày 14, 15 rằm. Các ngày khác chỉ nổi rải rác, ít và khi có, khi không.

Những ngày cuối tháng, rươi lại thường nổi vào lúc 1-2 giờ sáng; những ngày giữa tháng, ngày rằm, rươi lại thường nổi đồng loạt lúc 19-20 giờ. Các ngày khác có khi lại nổi lúc 7-8 giờ sáng. Tuy nhiên, các ngày, giờ rươi nổi cũng rất thất thường, thay đổi, không cố định. Không ai biết mà giải thích.

Nhiều khi đến ngày rươi nổi, cả xóm, làng đều ra đồng, chờ để vớt, nhưng lại không thấy. Có khi bỗng nhiên thấy rươi nổi nhiều đỏ cả đồng, cả xóm, làng lại ùn ùn kéo nhau ra đồng vớt rươi.

Cách đánh bắt độc đáo

Rươi chỉ nổi ở những cánh đồng vùng nước lợ, có con thuỷ triều lên xuống của các con sông chảy qua các con hói, lạch vào đồng.

Vào trong cánh đồng, nó cũng chỉ có ở những vùng biển, thửa ruộng gần con nước lên xuống. Những nhà có ruộng vùng này, họ đắp bờ ruộng cao lên quá mặt nước và tháo cho nước chảy qua một chỗ, đồng thời dùng lưới nhỏ hứng rươi. Ở những vùng đất chung thì mọi người cùng nhau dùng vợt để vớt.

Ở các khúc hói, lạch, mỗi khúc một lại có một “trộ” rươi, được người ta ngăn lại đón rươi theo vùng nước. Các “trộ” rươi này được người ta thầu khoán với hợp tác xã. Thường đây là những chỗ có được nhiều rươi nhất. Sau khi đưa rươi về, ngươi ta phải chăm giữ cẩn thận trước khi nhập bán.

Rươi thích nhiệt độ lạnh từ 1-8C . Người ta phải dùng đá lạnh mới tan ra để cho rươi vào, có như vậy rươi mới sống được một thời gian vài ngày trước khi được lái buôn đưa đi để bán sang Trung Quốc.

Người dân địa phương không ai dám ăn rươi

Lúc trước rươi nhiều và rẻ. Đến mùa rươi, cả làng thơm phức mùi chả rươi. Chúng tôi, có khi ăn chả rươi cả tuần liên tục, làm thức ăn chính hàng ngày.

Gần 7-8 năm nay, rươi ít dần, giá cao vọt, dù thèm, nhưng hầu như trong làng không ai dám bỏ ra hàng trăm ngàn bỏ ra để mua rươi ăn. Những nhà đánh bắt được cũng chỉ dành bán đi lấy tiền. Chỉ cần 10kg là họ cũng đã có gần 1,5 triệu, bằng thu nhập bình thường của cả gia đình trong một tháng.

Rươi là mặt hàng xa xỉ, siêu lợi nhuận

Trước đây, rươi nhiều, chưa có người buôn bán nơi khác đến nên rươi bán rẻ. Nhưng, trong khoảng 7-8 năm trở lại đây rươi càng ngày càng ít đi, trong khi đó có các lái buôn từ Thanh Hóa vào mua để bán sang Trung Quốc nên giá rươi tăng vọt và trở thành mặt hàng "xa xỉ” với giá 130 ngàn/1kg, có khi lên tới 160 ngàn đồng.

Trung bình các ngày nhiều rươi mỗi nhà vớt được 10-20kg, những người ít thì 4-5kg. Nhiều nhất có một số nhà, chỉ trong một đêm (hay đúng hơn là trong khoảng 2-3 tiếng đồng hồ) vớt được 100kg rươi và tính theo giá hiện nay tương đương thu lại 13-15 triệu đồng, ít nhất mỗi nhà cũng có 200-300 ngàn đồng mỗi đêm.

Những đêm rươi nổi nhiều cũng phải đến khoảng hơn 4 tạ rươi, đem lại cho người dân khoảng gần 60 triệu đồng/đêm. Tính qua 3 tháng mùa rươi, người dân ở đây thu về hơn 600 triệu đồng.

[Poupi]

Đậm đà rươi rang muối cuối tuần

Hương vị thơm ngon, giòn giòn, hấp dẫn của món rươi rang muối khiến ai cũng phải mê mẩn.

Cứ mỗi độ thu về, người Hà Nội lại không ai bảo ai mà đều chờ đợi đến mùa rươi, để được thưởng thức hương vị độc đáo của thứ đặc sản tạo ra nhiều món ăn hấp dẫn này. Mùa rươi năm nay đang đến, cùng thử làm món rươi rang muối nhân dịp cuối tuần nhé!

Nguyên liệu:

- Rươi: 300gr
- Lá lốt: 3 mớ
- 1 muỗng nhỏ muối trắng
- Bột mỳ, bột ngô
- Dầu ăn

Thực hiện:

Bước 1: Rươi khi mua về, các bạn làm sạch như sau: chuẩn bị một ít nước ấm, đũa dài, rổ. Cho rươi vào nồi, đổ từ từ nước ấm vào, dùng đũa khoắng thật kỹ nhưng nhẹ nhàng, sau đó vớt ra từng ít một, cho vào rổ, xả sạch dưới vòi nước, nhặt bỏ rong, rác, để thật ráo nước.

Bước 2: Trộn đều 1 muỗng bột mỳ với 3 muỗng bột ngô để làm áo bột.

Bước 3: Cho từng thìa rươi vào bát bột, đảo nhẹ tay để bột bám đều vào rươi rồi đem chiên vàng giòn.

Bước 4: Rửa sạch lá lốt dưới vòi nước, để ráo (H4) và thái chỉ lá để rán giòn trang trí (H5)

Bước 5: Trong 1 chảo khác, cho dầu nóng và chiên lá lốt trong vài phút để lá lốt giòn (H6)

Bước 6: Muối trắng đem rang nóng, khô để đảo với rươi đã chiên vàng giòn cho ngấm (H7). Chú ý không cho nhiều muối nếu không món rươi sẽ rất mặn, chỉ 1 thìa nhỏ café là đủ.

Bước 7: Cho rươi ra đĩa, trang trí và thưởng thức lúc nóng. Chúc các bạn ngon miệng.

Chúc các bạn thành công và ngon miệng với rươi rang muối nhé!

Phương Anh

[Poupi]

Rộn ràng mùa rươi

Thethaovanhoa.vn) - Chỉ đợi trở trời, hàng triệu con rươi rời ổ dưới đất ngoi lên đỏ cả mặt đầm. Chúng bơi như múa tạo nên một hình ảnh vô cùng ấn tượng. Những chủ đầm hối hả tháo nước, vội vã chuẩn bị lưới, rổ và thùng đựng. Mùa rươi đến.

Chùm ảnh mùa rươi đầy sôi động tại thôn An Định, xã An Thanh, Tứ Kỳ, Hải Dương do phóng viên Thể thao và Văn hóa thực hiện:

Cứ đến tầm tháng 9, 10 âm lịch, cả thôn An Định lại rộn ràng khi bắt đầu vào mùa rươi. Đám trẻ con được dịp vầy nước, chạy khắp các đầm để khuấy bùn cho đám rươi lên



Theo kinh nghiệm của người dân đánh bắt rươi, cứ vào lúc động trời, trước khi có mưa, rươi lên rất nhiều và đó cũng là lúc thu hoạch



Anh Phan Văn Thắng, một chủ đầm rươi cho biết, thực tế lúc nào trong đầm cũng có rươi nhưng chỉ vào dịp tháng 9, 10 âm lịch, rươi mới chín hẳn. Lúc này chúng lên mặt nước để đẻ và thường nhằm vào ngày nước lớn, trước khi vào mùa mưa



Khi còn sống dưới bùn, chúng có thể dài 50-60cm. Nhưng khi lên bờ, chúng thường tự ngắt ra thành từng khúc dài cỡ 4-5cm. Đó cũng là lúc chúng đã chín, đã giao phối, đẻ xong và chờ chết



Ngày trước, khi làng xã còn chưa chia thửa, người dân cứ thấy rươi nổi ở đâu thì đến đó vớt. Nhưng sau này, để đảm bảo cho từng hộ dân sở hữu ruộng có rươi, chính quyền cho người dân thuê lại đất ruộng để ngoài trồng lúa còn thu hoạch rươi. Chính vì vậy, hiện nay cách thu hoạch rươi là xả nước khỏi ruộng, rươi nổi lên theo cống ra ngoài và chui vào lưới



Tại xã An Định có khoảng 40 hộ làm nghề này. Hộ sở hữu ruộng nhỏ nhất cũng rộng tới 1 mẫu



Tuy nhiên, nếu trúng, mỗi mùa có thể thu tới cả tấn rươi



Đây được coi là một nghề khá nhàn so với các nghề nông khác ở khu vực Tứ Kỳ bởi cùng một ruộng, người nông dân vừa có thể trồng lúa, vừa có thể chờ đến mùa rươi để thu hoạch



Là một đặc sản quý, ít vùng có, cứ đến mùa rươi, thương lái từ khắp nơi lại đổ về khu vực Từ Kỳ thu gom rươi



Năm nay giá trung bình của rươi Tứ Kỳ lên đến 370.000 đồng/kg



Nhưng do nhu cầu của thị trường lớn nên có bao nhiêu rươi đánh bắt cũng được bán hết



Rươi thường được phân phối đi các tỉnh thành lớn như Hà Nội, TP.HCM, đặc biệt là xuất khẩu đi một số nước có nhu cầu lớn như Trung Quốc



Cách vận chuyển rươi cũng khá đơn giản, thường chỉ được đong vào các khay xốp, xếp chồng lên nhau





Mặc dù sống trong môi trường khá ít nước nhưng rươi có thể sống 3-4 ngày. Nếu có bảo quản lạnh, chúng có thể sống cả tuần

Đôi lúc trong khi thu hoạch rươi, người ta vẫn có thể thấy các dải trứng rươi lẫn bên trong. Trường hợp này không nhiều bởi khi đã bị bắt, đa số chúng đều đã hoàn thành nhiệm vụ sinh sản của mình. Điều đó giải thích cho lý do vì sao năm nào rươi cũng xuất hiện rất nhiều mà không bị tuyệt chủng dù bị bắt nhiều

Mặc dù việc đầu tư cho nuôi rươi ban đầu là khá cao, ở mức 300-400 triệu nhưng với giá thành đắt, rươi nhanh chóng gỡ vốn lại cho người đầu tư



Tùy theo từng nơi, rươi được chế biến theo các cách khác nhau. Đa số người ăn chế biến theo kiểu trộn với các loại rau, vỏ quýt, trứng và rán



Một số nơi còn làm lẩu, nêm nếm các món ăn



Nếu về Tứ Kỳ, Hải Dương vào mùa này, thực khách có thể thưởng thức rươi ở tất cả các nhà hàng. Nhiều nhà hàng có thể chế biến tới 9 món rươi khác nhau

C.M.T

[Poupi]

Xôn xao các vụ cấp cứu vì ăn rươi: Ai không nên ăn rươi?

GiadinhNet - Thịt rươi rất thơm, ngon, bổ dưỡng và có nhiều chất đạm hơn cả cua, tôm, ghẹ. Nhưng đã có một số người phải cấp cứu vì ăn rươi. Làm sao ăn rươi vừa ngon, vừa bổ mà lại đảm bảo an toàn?

Những người có tiền sử dị ứng với một số thức ăn giàu đạm như hải sản thì nên thận trọng với rươi. Ảnh: H.D

Con rươi còn gọi là bách cước (trăm chân) hoặc hòa trùng, trông giống con rết với màu xanh, vàng, tía, thuộc bộ giun đốt, có nhiều lông tơ, sống ở đáy pha cát vùng nước lợ. Thịt rươi rất thơm, ngon, bổ dưỡng và có nhiều chất đạm hơn cả cua, tôm, ghẹ. Nhưng đã có một số người phải cấp cứu vì ăn rươi. Làm sao ăn rươi vừa ngon, vừa bổ mà lại đảm bảo an toàn?

Đạm ở rươi rất dễ gây dị ứng

Ngày 21/11 Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) tiếp nhận bệnh nhân T.L.L, 22 tuổi ở Thạch Thất, Hà Nội, cấp cứu trong tình trạng tụt huyết áp, lạnh run toàn thân, khó thở, xét nghiệm thấy máu cô đặc vì mất nước do nôn, đi ngoài quá nhiều... Bệnh nhân có tiền sử bị ngộ độc rươi, nhưng trong một bữa tiệc vì nhầm chả rươi là chả thịt lợn nên đã ăn vào và 30 phút sau đã bị dị ứng khắp mặt, mắt sưng húp, chóng mặt, nôn…
Trước đó bệnh nhân khác là P.M.T, 33 tuổi ở Từ Liêm, Hà Nội cũng có tiền sử dị ứng với một số thức ăn lạ, sau khi ăn thử một miếng chả rươi nhỏ, 10 phút sau đã thấy môi, lưỡi tê, cảm giác tê bì lan khắp cơ thể. Tuy đã gây nôn, nhưng 30 phút sau bệnh nhân đã khó thở, chóng mặt, không thể tự đi lại. Bệnh viện Quân đội 354 cũng từng cấp cứu cho 3 nạn nhân bị ngộ độc do ăn chả rươi dẫn đến ngứa toàn thân, nổi mẩn, tiêu chảy.
Theo Ths. BS Trần Thuấn, Khoa Đông y, Bệnh viện Xanh Pôn (Hà Nội), rươi là thực phẩm giàu đạm, nhưng ăn rươi cơ thể sẽ hấp thu lượng đạm như một dị nguyên, ngấm vào ruột, vào máu, gây phản ứng cho cơ thể bởi chất đạm của rươi khác với đạm trong thịt lợn, thịt bò nên dễ gây dị ứng.


Các loài nhuyễn thể nói chung, rươi nói riêng sống dưới đáy bùn cát, nên có nhược điểm là dễ nhiễm những chất độc từ môi trường, nhất là ở những nơi nước bị ô nhiễm. Nhuyễn thể còn có thể là vật trung gian truyền nhiều loại vi khuẩn gây bệnh như: Salmonella, E.Coli… Đặc biệt các nhuyễn thể khi chết dễ bị phân hủy sinh ra độc tố. Ăn phải rươi chết vừa không ngon mà còn dễ bị ngộ độc hoặc tiêu chảy cấp rất nguy hiểm.


Đặc điểm riêng của mùa rươi là chỉ rộ trong tháng 10 (âm lịch) nên muốn trữ rươi lâu (nhất là các nhà hàng, quán ăn) thường bảo quản rươi trong tủ lạnh. Việc bảo quản lạnh quá lâu, không đúng quy trình, không hợp vệ sinh có thể khiến rươi bị nhiễm độc tố của vi khuẩn, hay gặp là độc tố tụ cầu gây tiêu chảy.

Triệu chứng ngộ độc rươi

Những người có tiền sử dị ứng với một số thức ăn giàu đạm như hải sản, nên thận trọng trước các món rươi hấp dẫn. Nên tránh hẳn món rươi nếu đã từng bị ngộ độc, vì cơ thể phản ứng mạnh với dị nguyên gây ngộ độc sẽ làm lần ngộ độc sau nặng và nguy hiểm hơn lần ngộ độc trước.

Chị Lê Thị Thủy, chuyên bán rươi ở chợ Liễu Giai (Hà Nội) cho biết, khi chế biến món ăn với rươi nói riêng, loài nhuyễn thể nói chung, cần chọn những con còn sống, loại bỏ những con chết để đảm bảo vệ sinh thực phẩm. Món rươi có sự phối hợp với vị thuốc Đông y có tên trần bì (vỏ quýt), vì mang tính ấm, điều hòa khí, mạnh tỳ vị… giúp món ăn vừa thơm, vừa phòng chứng đầy bụng, đau bụng, nôn, tiêu chảy, ăn kém tiêu… hay gặp sau khi ăn rươi. Ths. BS Trần Thuấn cho biết, những người có tiền sử dị ứng với một số thức ăn giàu đạm như hải sản, nên thận trọng trước các món rươi hấp dẫn. Nên tránh hẳn món rươi nếu đã từng bị ngộ độc, vì cơ thể phản ứng mạnh với dị nguyên gây ngộ độc sẽ làm lần ngộ độc sau nặng và nguy hiểm hơn lần ngộ độc trước.
Ngộ độc rươi có thể xuất hiện từ vài giờ hoặc nửa ngày sau khi ăn, trường hợp cấp sẽ xuất hiện triệu chứng khoảng 30 phút sau ăn, gây sốc phản vệ, nếu không được cấp cứu kịp thời bệnh nhân có thể tử vong. Do đó, sau khi ăn rươi nếu thấy một trong các triệu chứng như nổi ban, mẩn ngứa, tê bì vùng lưỡi, miệng hoặc tê bì toàn bộ vùng mặt, chân tay, bị nôn, tiêu chảy… cần đưa ngay người bệnh đến cơ sở y tế để cứu chữa kịp thời.

Để có món rươi ngon

*Chọn rươi:
- Muốn có món rươi ngon cần chọn rươi tươi, thân to, đỏ, còn bò khỏe.
- Chọn những con bên trên vì những con bên dưới thường là đã vỡ bụng, mùi tanh, hôi, màu xanh, thân nhỏ, bò yếu vì là rươi non hoặc rươi sắp chết.
*Làm sạch rươi:
- Món rươi cần “làm lông” sạch vì lông rươi gây ngứa, rát cổ họng.
- Khi mua rươi về, bạn nên đổ vào rổ nan dày, ngâm nước ấm 45 độ C.
- Dùng đũa khuấy nhẹ (để rươi không vỡ ruột) để cặn bã, chất bẩn, chân rươi nổi lên trên.
- Vớt rươi ra, rửa lại nhiều lần bằng nước lạnh để ráo nước thì đổ vào bát to, đánh nhuyễn cùng với các gia vị nguyên liệu.
*Chế biến:
Rươi có thể chế biến thành nhiều món ăn khác như: Rươi nấu măng, rươi rán, rươi kho, rươi xào củ niễng, rươi làm mắm rươi… Nhưng ngon và phổ biến nhất là món chả rươi (rươi đúc trứng).
Nguyên liệu làm chả rươi gồm:
- Trứng, vỏ quýt, thịt nạc băm (nạc vai ngon nhất), hành hoa, thìa là, nước mắm, hạt nêm (có thể thêm lá gừng, lá xương xông, lá gấc càng thơm).
- Tất cả băm nhuyễn, trộn đều, nêm hạt tiêu, gia vị rồi cho vào chảo rán vàng hoặc dùng nồi hấp xôi, lót lá chuối rồi cho từng bánh rươi vào hấp. Khi rươi chín thì thả vào chảo mỡ nóng già, đun nhỏ lửa tới lúc bánh rươi có màu vàng đều hai mặt.
- Chả rươi chín vàng ăn nóng, vị ngọt đậm, chấm với nước mắm nguyên chất – chanh - ớt, ăn kèm rau thơm, húng thơm, húng quế, xà lách…

Hà Dương

[Poupi]

Con Rươi Một Đặc Sản Quý & Hiếm !
Nguyễn Tất Đắc, C/N 2011/08/02



Bạn nào từng ăn Rươi, thich ăn Rươi rồi nay thèm ăn Rươi hãy đọc bài này Riêng kẻ hèn này khi nghĩ tới món chả Rươi thì chỉ biết buông 1 câu : « Hết sẩy ». Nguyễn Tất Đắc.

Ai cũng biết Rươi là một đặc sản quý và hiếm, không phải vùng đất nào cũng có và không phải mùa nào cũng có ...

Ai cũng biết Rươi là một đặc sản quý và hiếm, không phải vùng đất nào cũng có và không phải mùa nào cũng có, không phải cứ có tiền là mua được ngay. Bởi đơn giản, Rươi là một sinh vật hiếm, với rất nhiều bí ẩn.

Những ai đã từng ăn Rươi, từng thấy Rươi (Rươi sống) thậm chí như chúng tôi là những người dân địa phương từ khi sinh ra đã thấy Rươi, đi vớt Rươi hàng mấy chục năm nay, nhưng Rươi vẫn là một ẩn số. Mỗi lần nhắc đến Rươi là cả một câu chuyện dài, cả một cuộc tranh luận không lời kết, mỗi người, mỗi cách. Tất cả, chỉ dừng lại ở phỏng đoán, kinh nghiệm chứ chưa có bất cứ giải thích khoa học nào cả.
Rươi sinh sản và phát triển bí ẩn

Rươi chỉ có rải rác ở một số tỉnh địa phương đồng bằng vùng trũng, có diện tích đất ngập úng, có con nước thủy triều lên xuống của các con sông, con lạch nhỏ, nước lợ như một số tỉnh đồng bằng Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ.

Ở Hà Tĩnh, Rươi chỉ có ở một ít vùng gần hạ lưu sông Lam : xã Xuân Hồng, Xuân Lam, huyện Nghi Xuân. Thậm chí trong cùng một cánh đồng, vùng có Rươi, vùng không ; thửa ruộng có Rươi, thửa ruộng lại không có.

Có những cụ già ở các địa phương sống gần hết cả đời người, đã chứng kiến không biết bao nhiêu lần Rươi nổi, nhưng cũng không biết Rươi sinh sản như thế nào, khi nào, sống ở đâu và ăn thức ăn gì. Cũng chưa có một nghiên cứu khoa học nào giải thích về loại sinh vật này. Chỉ biết vào những tháng mùa đông, Rươi lại nổi lên mặt nước khoảng 1-2 giờ đồng hồ, rồi lại biến mất.

Rươi nổi và bơi trên mặt nước như con đỉa. Có khi nổi dày đặc, đỏ cả mặt nước.

Những người nông dân đã không biết bao nhiêu người, bao nhiêu lần xới đất sâu, tỉ mỉ ở những vùng đất có Rươi nổi để tìm. Nhưng sau khi nổi và biến mất người ta không tìm thấy bất kỳ một dấu hiệu nào của Rươi sót lại. Kể cả những thửa ruộng đắp bờ kín không cho nước chảy ra.
Nhiều người giải thích huyền bí cho rằng, nó sống ở tầng đất thứ 9, nhưng thân Rươi lại vô cùng mềm và dễ vỡ. Chỉ cần chạm nhẹ vào thân nó, là nó có thể vỡ ra và chết. Nên Rươi không thể chui nhanh xuống đất như vậy được.

Hàng năm, Rươi lại càng ít dần đi. Nhưng theo kinh nghiệm của dân dịa phương, những thửa ruộng nào phun nhiều thuốc cỏ, thuốc trừ sâu thì năm sau ở thửa ruộng đó, Rươi sẽ nổi ít hơn.

Rươi xuất hiện lạ lùng

Không ai biết nó sinh sản vào mùa nào, như thế nào, con nào là con đực, con nào là con cái hay là lưỡng tính. Nên cũng không ai biết khi Rươi xuất hiện trên mặt nước là lúc bắt đầu hay kết thúc cuộc đời của nó. Chỉ biết rằng khi xuất hiện, nó nổi đồng loạt trên mặt nước, thấy đỏ cả mặt ruộng như ổ cá tràu con, khoảng 1-2 giờ, rồi tất cả « biến mất ». không ai biết chắc chắn nó nổi ngày nào, giờ nào.

Chỉ theo kinh nghiệm bao nhiêu năm của người dân địa phương chúng tôi, thì Rươi chỉ xuất hiện vào 3 tháng là tháng 09, 10, 11 âm lịch hàng năm.

Rươi thường nổi nhiều vào các ngày cuối, đầu và giữa tháng như ngày 29, 30 ; mồng 01, mồng 02 : ngày 14, 15 rằm. Các ngày khác chỉ nổi rải rác, ít và khi có, khi không.

Những ngày cuối tháng, Rươi lại thường nổi vào lúc 1-2 giờ sáng ; những ngày giữa tháng, ngày Rằm, Rươi lại thường nổi đồng loạt lúc 19-20 giờ. Các ngày khác có khi lại nổi lúc 07-08 giờ sáng. Tuy nhiên, các ngày, giờ Rươi nổi cũng rất thất thường, thay đổi, không cố định. Không ai biết mà giải thích.

Nhiều khi đến ngày Rươi nổi, cả xóm, làng đều ra đồng, chờ để vớt, nhưng lại không thấy. Có khi bỗng nhiên thấy Rươi nổi nhiều đỏ cả đồng, cả xóm, làng lại ùn ùn kéo nhau ra đồng vớt Rươi.

Cách đánh bắt độc đáo

Rươi chỉ nổi ở những cánh đồng vùng nước lợ, có con thuỷ triều lên xuống của các con sông chảy qua các con hói, lạch vào đồng.

Vào trong cánh đồng, nó cũng chỉ có ở những vùng biển, thửa ruộng gần con nước lên xuống. Những nhà có ruộng vùng này, họ đắp bờ ruộng cao lên quá mặt nước và tháo cho nước chảy qua một chỗ, đồng thời dùng lưới nhỏ hứng Rươi. Ở những vùng đất chung thì mọi người cùng nhau dùng vợt để vớt.
Ở các khúc hói, lạch, mỗi khúc một lại có một « trộ » Rươi, được người ta ngăn lại đón Rươi theo vùng nước. Các « trộ » Rươi này được người ta thầu khoán với hợp tác xã. Thường đây là những chỗ có được nhiều Rươi nhất. Sau khi đưa Rươi về, ngươi ta phải chăm giữ cẩn thận trước khi nhập bán.

Rươi thích nhiệt độ lạnh từ 1-8C. Người ta phải dùng đá lạnh mới tan ra để cho Rươi vào, có như vậy Rươi mới sống được một thời gian vài ngày trước khi được lái buôn đưa đi để bán sang TC.

Người dân địa phương không ai dám ăn Rươi

Lúc trước Rươi nhiều và rẻ. Đến mùa Rươi, cả làng thơm phức mùi chả Rươi. Chúng tôi, có khi ăn chả Rươi cả tuần liên tục, làm thức ăn chính hàng ngày.

Gần 7-8 năm nay, Rươi ít dần, giá cao vọt, dù thèm, nhưng hầu như trong làng không ai dám bỏ ra hàng trăm ngàn bỏ ra để mua Rươi ăn. Những nhà đánh bắt được cũng chỉ dành bán đi lấy tiền. Chỉ cần 10 kg là họ cũng đã có gần 1,5 triệu, bằng thu nhập bình thường của cả gia đình trong một tháng.

Rươi là mặt hàng xa xỉ, siêu lợi nhuận

Trước đây, Rươi nhiều, chưa có người buôn bán nơi khác đến nên Rươi bán rẻ. Nhưng, trong khoảng 7-8 năm trở lại đây Rươi càng ngày càng ít đi, trong khi đó có các lái buôn từ Thanh Hóa vào mua để bán sang TC nên giá Rươi tăng vọt và trở thành mặt hàng « xa xỉ » với giá 130 ngàn / 1 kg, có khi lên tới 160 ngàn đồng.

Trung bình các ngày nhiều Rươi mỗi nhà vớt được 10-20 kg, những người ít thì 4-5 kg. Nhiều nhất có một số nhà, chỉ trong một đêm (hay đúng hơn là trong khoảng 2-3 tiếng đồng hồ) vớt được 100 kg Rươi và tính theo giá hiện nay tương đương thu lại 13-15 triệu đồng, ít nhất mỗi nhà cũng có 200-300 ngàn đồng mỗi đêm.

Những đêm Rươi nổi nhiều cũng phải đến khoảng hơn 4 tạ Rươi, đem lại cho người dân khoảng gần 60 triệu đồng /đêm. Tính qua 3 tháng mùa Rươi, người dân ở đây thu về hơn 600 triệu đồng.

Nguyễn Tất Đắc, C/N 2011/08/02

[Poupi]

Rươi - Tại sao ... ?

Con rươi - tên khoa học là Nereidae, tên dân gian là Bách Cước (trăm chân) hoặc Hoà Trùng là loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao. Ngày nay, các món ăn từ rươi không còn là các món ăn dân dã nữa mà đã trở nên tương đối “cao cấp”. Hàng năm, nhiều người háo hức chờ đến mùa rươi để có dịp thưởng thức những món ăn với hương vị đặc biệt như chả rươi (rươi đúc trứng), rươi nấu, rươi xào... Mùa rươi qua đi rất nhanh, ai không kịp thưởng thức đều nuối tiếc. Thế nhưng còn có rất nhiều thú vị mà không phải ai cũng biết về con rươi.

Mùa rươi


Theo dân gian, mùa rươi vào “tháng chín đôi mươi, tháng mười mùng năm” là những ngày triều dâng. Thực chất, mùa vụ sinh sản chính của rươi vào tháng 10 – 11 dương lịch (rươi mùa), tháng 5 – 6 dương lịch (rươi chiêm), rươi chiêm ít hơn rươi mùa. Tuy nhiên, rươi vẫn tiếp tục sinh sản rải rác vào các tháng khác nhưng với số lượng không nhiều nên ít được chú ý. Chỉ có tháng 7 và tháng 8 là rươi không xuất hiện sinh sản.Khi di cư sinh sản, rươi không nổi trên mặt nước mà đi chìm dưới mặt nước ở ven bờ, cách đấy 20 – 30cm. Rươi thường xuất hiện vào đầu con nước trước ngày triều cường 2 – 3 ngày.

Rươi mùa có số lượng nhiều nhấtĐộ trong và độ mặn của thủy triều ảnh hưởng lớn đến sự di cư sinh sản của rươi. Thủy triều những tháng 10, 11 có độ trong và độ mặn cao nhất nên rươi di cư sinh sản với số lượng đông. Tháng 7, 8 khi lũ về nước trong và có độ mặn thấp rươi không sinh sản được nên chỉ có 2 tháng này là không có rươi xuất hiện.

Tại sao rươi chỉ xuất hiện ở cửa sông?Đó là do đặc tính sinh sản của rươi dựa trên dự chênh lệch về độ mặn của thủy triều. Rươi sống dưới nền đáy thuộc bãi triều vùng nước lợ, khi trưởng thành rươi di cư theo thủy triều ra cửa sông. Tại đây, gặp sự chênh lệch độ mặn, cơ thể rươi vỡ ra phóng sản phẩm sinh dục (trứng, tinh trùng) vào nước. Trứng được thụ tinh và phát triển thành ấu trùng, ấu trùng theo nước thủy triều quay lại đầm bãi để thực hiện một vòng đời mới.

Hỗn hợp sền sệt khi đánh rươi là gì?Khi trưởng thành, các cơ quan nội tạng của rươi đều tiêu giảm hoặc trống rỗng, cơ lưng và cơ bụng teo lại ở mức nhỏ nhất, toàn thân rươi như một cái ống, bên trong chứa đầy các sản phẩm sinh dục. Lúc này cơ thể rươi rất dễ bị vỡ khi môi trường có sự biến đổi về độ mặn, pH hay tác động cơ học. Khi cơ thể rươi vỡ ra, trứng và tinh trùng được giải phóng rất nhanh làm cơ thể teo tóp lại. Do đó, hỗn hợp sền sệt khi đánh rươi chủ yếu là trứng và tinh trùng của rươi.

Phân biệt rươi đực, rươi cái?Khi rươi sinh trưởng và phát triển, hầu như không thể phân biệt được giới tính của rươi bằng hình thái cấu tạo bên ngoài. Chúng dài và mỏng trông giống như sợi chỉ đỏ. Vào mùa sinh sản, cơ thể rươi phát triển mập mạp. Rươi cái có màu xanh nhạt hay màu nâu vàng (màu của trứng), rươi đực có màu sặc sỡ, thường là màu trắng đục pha chút nhớt hồng, trên lưng có một vạch đỏ chạy dọc theo thân.

Nước mắm rươi còn được gọi là nước mắm ngự
Tương truyền trên đường bôn tẩu đến vùng Ba Động (thuộc Duyên Hải, Trà Vinh), Nguyễn Ánh được một phú hộ phục vụ, cho ăn toàn nước mắm rươi. Sau khi lên ngôi, hàng năm Gia Long cho ghe bầu vào Nam mua nước mắm rươi về ăn, theo nghi tiết cung đình gọi là vua ngự thiện. Bởi thế, nước mắm rươi còn có cái tên là nước mắm ngự.

Tại sao dùng vỏ quýt trong các món ăn chế biến từ rươi?Ngoài việc tạo cho món ăn có vị thơm ngon đặc biệt, sự kết hợp vỏ quýt và rươi còn là sự phối hợp giữa thức ăn, gia vị và vị thuốc tài tình của ông cha ta. Theo Đông y, vỏ quít (trần bì) là một vị thuốc thường được dùng để chữa các chứng đầy bụng, đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy, ăn kém tiêu... Do đó, sự có mặt của vỏ quýt trong các món rươi giàu đạm, béo, lạ miệng có ý nghĩa phòng bệnh tích cực.

Hồng Linh

[evolution]

Bác Poupi có ăn qua chưa?