Tweet
Cái duyên con cua gạch son.
Đang vào mùa cua… yêu, song phần lớn những cuộc tình của giống giáp xác ngang tàng này trong thiên nhiên đều kết thúc không có hậu. Và nàng cua chưa được… làm mẹ đã bị hấp hay rang me rồi. Vì nhiều người ưa cua gạch son!
Cua gạch son hấp ngon mê tơi nhưng cũng thật mau ngán, có lẽ đạm nhiều. Ảnh: Tấn Tới
Chúng tôi rong ruổi xuống Cần Giờ, thưởng thức cua chắc Vàm Sát ngon ơi là ngon. Lúc về, hết cua đành quay ra xóm nhà ven sông dưới chân cầu Dần Xây mua cua “quốc tế” (nhiều nguồn từ Gò Công, Long An, Cần Giờ...) để làm quà. Và chúng tôi, hầu hết chọn mua cua gạch son, còn lại mua cua thịt (cua y).
Bắt cua gạch son khi nào?
Ngày trăng rằm, nàng cua yếm vuông ở rừng Cần Giờ không thèm bắt mồi, chỉ nghe rạo rực... Nàng hối hả đi tìm một đoạn rạch vắng vẻ, có lùm gai ô rô lớn bao bọc. Nàng đào một cái hang tạm, nằm trước miệng hang lim dim tiết ra một loại hormon phát dục để lôi cuốn bao chàng cua trong vùng đến dự hội “tuyển chồng”. Chừng chưa tới năm phút, vùng nước trước “lâu đài” nàng cua đã lao xao với những chàng cua tơ (cua y) và cả cua sồn sồn – già (sắp thành cua kềnh). Cường độ hormon toả ra mạnh hơn… khiến đám cua đực lao vào đánh nhau tơi tả để giành lấy… nàng.
Cuộc chiến tàn, đám cua đực lê lết trốn chạy. Chỉ còn lại một chàng cua chiến thắng cùng nàng cua… cháy bỏng lửa tình. Xong, cả hai cùng đào hang sâu hơn để chuẩn bị cho “hiền thê” lột xác. Trong lúc cua vợ yếu ớt như bún, cua chồng luôn quanh quẩn trước miệng hang bảo vệ.
Thêm một tuần trăng nữa, cái bụng bầu (gạch son) của cua vợ đã trở nên khá nặng nề. Nàng mệt nhọc tìm đường ra biển, chờ ngày “khai hoa nở nhuỵ”. Ở đó, cua cái sẽ quật mình đẻ trên 1 triệu trứng, thường vào ban đêm và liền sau đó cua vợ chết. Trứng cua bơ vơ trong lòng đại dương với hàng vạn kẻ thù chực chờ nuốt chửng... Ấu trùng cua nào sống sót sẽ bơi ngược về sông, bò vào rừng bươn chải, tiếp nối đời cua.
Hiện, theo các lái cua lớn ở đây, lượng cua gạch tự nhiên ở vùng Cần Giờ, Gò Công không đủ bán cho dân địa phương. Có nghĩa, nàng cua chưa kịp làm mẹ đã bị bắt lên... dĩa!
Cua ở đâu ngon?
Chị chủ quán Ngọc Hiệp ở gần cảng Bình Đại thường hối khách khi nhận điện thoại: “Xuống mau! Gạch óc nóc, đỏ chói. Ăn tại chỗ cỡ ba trăm một ký. Của ngon mà không biết hưởng, chết còn sướng hơn!” Mùa cua gạch từ cuối tháng 7 âm lịch đến tháng chạp, rộ vào khoảng rằm tháng 8 đến tháng 9.
Cũng là cua tự nhiên nhưng gạch cua Bình Đại, Bến Tre không béo bùi bằng cua rừng Cần Giờ, Gò Công được. Có lẽ vùng nước lợ có những phiêu sinh đặc biệt giúp chất lượng thịt lẫn gạch cua vượt trội. Thế nhưng, cua gạch Bình Đại lại được nhiều người nhớ hơn. Bởi chị chủ quán vừa bán vừa… chửi đổng vừa sinh chuyện thật vui.
Anh bạn T.L. gắn bó với rừng Cần Giờ gần 20 năm lại can: Cứ để yên cho cua tự nhiên nước lợ sống tự nhiên, “chớ dân sành ăn biết thì họ nhà cua các vùng này chỉ có nước khóc”. Nếu không cất công đi xa một chút, ở Sài Gòn đa phần là cua nuôi, chất lượng cỡ 50 – 60% so với cua trong tự nhiên. Chưa kể mánh bơm sương sa pha màu giả gạch cua của thương lái hoặc độn lòng đỏ trứng vịt muối (của đầu bếp) vào gạch cho thêm “đồ sộ” nhưng chất lượng thì... hỡi ôi! Cho nên nếu đi ăn ở quán, bạn nên gọi những món cua mộc mạc: hấp, luộc, nướng sẽ ít bị lầm.
Bài và ảnh: Tấn Tới (Theo SGTT)