Tweet
Lạ miệng với món Don từ núi Ấn sông Trà
Một tô nước màu bên trong có nhiều hành ngò, thêm tương ớt, đậu phộng rang vàng ươm đẹp mắt. Khuấy nhẹ dưới bát nổi lên những lát hành tây xắt mỏng và những con don be bé ngon lành...
Nếu kể tên những vùng đất mà người dân biết cách tận dụng tối đa những sản vật sẵn có ở quê hương để chế tác nên những món ăn độc đáo, thì có lẽ chúng ta không thể bỏ qua Quảng Ngãi. Người dân nơi đây bằng sự cần mẫn, óc sáng tạo và tài khéo léo đã tạo nên những hương vị đậm đà không pha lẫn với bất cứ đâu.
Don - món đặc sản dân dã của mảnh đất Quảng Ngãi.
Don là loài nằm sâu dưới cát, mỗi năm chỉ nổi lên một lần, từ tháng Giêng đến cuối mùa hạ. Hẳn cái tên gọi đặc biệt này vẫn còn xa lạ với nhiều người. Cũng dễ hiểu thôi, vì loài don vốn chỉ sinh ra ở nước vùng nước lợ, nước cửa biển, và ở thôn Vạn Tượng thuộc Quảng Ngãi thì don mới nhiều và ngon nhất.
Cào Don trên sông
Con Don thuộc họ hàng nhà hến nhưng bé hơn, vỏ nửa đen nhạt nửa vàng nhạt, có hình quả trám và to cỡ móng tay út, dài được hơn một phân. Vỏ don thường mỏng, hai mảnh chụm vào nhau, ruột màu phổi bò, pha màu vàng và có những tua hồng bao quanh. Don có rất nhiều chất bổ dưỡng, không những mát, bổ, rẻ mà con don khi được chế biến qua bàn tay con người càng trở nên thơm ngon và hấp dẫn lạ kì.
Phân loại don và hến
Người ta cào don như cào hến, loại bỏ rong rêu rồi đem ngâm cùng nước vo gạo khoảng nửa ngày. Đun nước ấm và cho don vào, thêm vào ít muối sống. Khi nước sôi thì khuấy mạnh cho don há miệng, nhả ra chất ngọt khiến nước don đậm đà mùi vị. Nước luộc được gạn ra để riêng, còn ruột don thì đãi cho sạch, cho chúng vào cùng nhau và đun sôi thêm lần nữa. Gia vị đi chung với don sẽ gồm tiêu xay, ớt xanh, tỏi, hành, rau thơm…
Du khách có dịp ghé qua Quảng Ngãi, đặc biệt khi đến thôn Vạn Tượng, xã Tư Bình, Sơn Tịnh có thể dễ dàng nhận thấy sự hiện diện của don tại các quán hàng rong bình dân trên vỉa hè hay “thống trị” trong các nhà hàng sang trọng.
Món ngon từ Don
Du khách sẽ nhận được từ tay người bán hàng một tô nước màu, bên trong có nhiều hành ngò, bỏ thêm tương ớt và rắc thêm đậu phộng rang vàng ươm đẹp mắt. Khuấy nhẹ dưới bát sẽ nổi lên những lát hành tây xắt mỏng và những con don be bé xinh xinh trông rất ngon lành. Khi ăn, người ta thường húp cả nước lẫn ruột và những chiếc bánh tráng gạo là thứ không thể thiếu bên cạnh những bát don.
Bánh tráng có thể nướng lên để bẻ từng miếng rôm rốp rồi bỏ vào ăn chung, hoặc cũng có thể dùng loại bánh một đến hai nắng, xé sợi, cho vào tô và chan nước. Dù thưởng thức theo cách nào thì hương vị của don vẫn cứ tuyệt vời. Bạn sẽ cảm nhận được ngon ngọt của don lẫn hòa cùng vị mặn của nước mắm nguyên chất, mùi rau thơm, hành lá… rất khó quên!
Những con don mộc mạc, bình dị của mảnh đất cần lao.
Từ con don mộc mạc, qua khối óc sáng tạo, người dân đã chế biến thành nhiều món ngon như: cháo don (nấu với mè), canh don (thường là canh dưa hồng), chả giò don, súp don, gỏi don, lẩu don… Cách ăn ngon và tốn kém hơn là làm món ruột don xào với miến, bún, bánh tráng để nhắm với rượu bia, ăn kèm ớt xanh và tiêu hành rất dậy mùi.
Con don dân dã thân thương đã trở thành niềm tự hào trong văn hóa ẩm thực của người Quãng Ngãi. Nếu có dịp ghé thăm mảnh đất hai mùa mưa nắng ấy, du khách đừng bỏ qua cơ hội thưởng thức những món ngon được làm từ don nhé!
Theo aFamily