Tweet
Đây là những thức ăn và thức uống có mang những từ như Léger, Light, Lite ….Hiện tượng nầy rất phổ biến từ vài chục năm nay.
Trong các chợ, sản phẩm Léger, Light nằm chen kẽ lẫn lộn với các sản phẩm bình thường. Cùng với các loại thức ăn Sinh học (bio,organic) tức là các loại thịt thà, rau quả nuôi trồng theo lối thiên nhiên, không sử dụng hóa chất và trụsinh, ngày nay thực phẩm light không ngừng xâm chiếm thị trường một cách mạnh mẽ .
Có phải Light như chúng ta nghĩ không?
Thực phẩm nhẹ
Nên nhớ là các từ Léger, Light, Lite, đều do giới sản xuất đặt ra nhằm mục đích khuyến mãi mà thôi. Vậy ý nghĩa thật sự của chúng là gì?
Theo Cơ Quan Kiểm Tra Thực Phẩm Canada (CFIA), Léger, Light, Lite, được dùng đểchỉ những sản phẩm nào đã được làm giảm đi ít nhất là 25 % về năng lượng, về đường, về muối hay về chất béo so với một sản phẩm bình thường cùng loại, gọi là sản phẩm Régulier (Regular).
Trên nhãn hiệu phải có ghi rõ chất dinh dưỡng nào đã được làm giảm đi.
Léger, Light, Lite đôi khi cũng có thể dùng để ám chỉ hình thức bên ngoài, hoặc cách cấu tạo của một loại thực phẩm chẳng hạn như bánh kẹo có màu sắc nhạt, bộtđược làm cho xốp, mùi vị nhẹ nhàng dễ chịu, và ăn vào không thấy gắt hơn so với những loại sản phẩm thường vv…
Dầu olive Light.
Thực phẩm Light được tạo ra bằng cách nào?
Đối với những loại thực phẩm có chứa thịt, người ta thay thế một phần chất mỡbằng những nguyên liệu có nhiều chất xơ hoặc bằng chất đạm thực vật.
Đối với các loại bánh biscuit, chip,và sauce mayonnaise, người ta cũng áp dụng phương pháp tương tợ như phương pháp vừa nêu trên.
Đối với beurre, margarine, và cà rem, người ta trộn thêm nước vào để kéo bớt tỷlệ chất béo xuống.
Các nhóm Light chính yếu
Loại chứa ít chất béo: chip, thịt nguội, saucisse, các sản phẩm làm từ sữa vv…
Loại chứa ít đường: bánh, mứt, kẹo và các loại nước ngọt để giải khát. Người ta thế đường bằng các hóa chất tạo vị ngọt, chẳng hạn như aspartame, sodium cyclamate, acesulfame potassium…Các chất nầy có vị ngọt gấp cả trăm lần đường nhưng lại cho rất ít calories.
Những loại thực phẩm bình thường tự nó đã chứa rất ít calorie rồi: thí dụ nhưcác loại bánh cớm gạo (galette de riz, rice cake).
Một vài thí dụ tại Canada
Fromage à la crème Philadelphia de Kraft: 1 phần (portion, per serving)15gr tương đương 1 muỗng canh.
Loại Régulier: Calo 39, chất béo 42 gr, glucide 1 gr
Loại tartinade légère à 46% moins de gras: Calo 31, béo 2.3gr, glucide 1.4 gr
Produit ultra faible en gras, 84% moins de gras: Calo 18, béo 0.7 gr, glucide1.4 gr
Sauce Miracle Whip de Kraft: 1 phần 15 gr tương đương 1 muỗng canh
* Loại Régulier: Calo 64, béo 6.5 gr, glucide1.6 gr
* Loại Legère, Light à 55% moins de gras: Calo 35, béo 2.9 gr , glucide 2.3 gr
* Loại ultra faible en gras: Calo 17, béo 0.4 gr, glucide 2.8 gr
Beurre d'arachide crémeux de Kraft: 1 phần tương đương 1 muỗng canh
* Loại Régulier: Calo 86, béo 7.5 gr , glucide 2.9 gr
* Loại Légère, Light: Calo 76, béo 5.6 gr, glucide 5.1 gr
Crème glacée Québon Breyers à la vanille: ½ tách hay 125 ml
Loại Régulier : calo 151 , béo 6.9 gr , glucide 21 gr
Loại 30% moins de gras: Calo 143, béo 5gr, glucide 23 gr
Biscuit Oréo de Christie: 30 gr hay 2 cái biscuits
Loại Regulier: Calo 151, béo 6.9 gr, glucide 21 gr
Loại 25 % moins de gras: Calo 143, béo 5 gr, glucide 23 gr
Lait évaporé Carnation: 1 phần 65 ml
Loại Régulier: Calo 92, béo 5.2 gr, glucide 6.4 gr
Loại partiellement écremé 2 %: Calo 55, béo 1.4 gr, glucide 6.4 gr
Loại sans gras: Calo 52, béo 0.2 gr, glucide 7.6 gr
Beurre, margarine và fromage
Beurre,Margarine và các loại dầu ăn hầu như đều chứa một tỷ lệ gần như 100% là chất béo. Proteine, glucide và chất khoáng chiếm một tỷ lệ không đáng kể...
Beurre regulier chứa trên 80% chất béo và lối 16 % nước.100gr beurre tạo ra 787 Calories và gồm có 250 mg cholesterol, 0.3gr proteine, 0.4 gr glucide và 87 gr lipide.
Beurre allegé hay léger, thường tỷ lệ chất béo bị giảm đi ít nhất 25 % so với beurre bình thường régulier.
Để tạo ra sản phẩm leger, light người ta trộn thêm nước vào trong beurre hay margarine qua phương pháp nhũ tương (émulsion). Cùng một trọng khối nhất định càng thêm nhiều nước càng làm giảm nồng độ chất béo của sản phẩm.
Light butter
*Margerine bình thường loại régulière chứa khoảng 16% nước, loại margarine légère có thể chứa đến 60% nước. Bởi lẽ nầy, chỉ nên dùng margarine légère đểtrét lên bánh mì.Dùng loại margarine légère để chiên, xào hoặc nướng ăn sẽkhông ngon vì toàn là nước mà thôi.
*Còn đối với fromage, loại régulier, regular chứa lối 35 % chất béo ( % MG , % MF).
Loại léger có thể chứa từ 12 % đến 20% chất béo.
Fromage sản xuât tại Âu Châu, tỷ lệ chất béo được tính căn cứ trên trọng lượng chất khô của sản phẩm.
Tại Bắc Mỹ, chất béo được tính trên trọng lượng chung của fromage, nghĩa là có luôn cả ẫm độ.
Fromage mềm thường chứa nhiều nước nên có % ẫm độ (Moisture, Humidity) cao, vì vậy tỷ lệ chất béo của nó cũng thấp hơn những loại fromage rắn cứng.
Extra light cheese
Rượu nhẹ
Theo đúng quy định của chính phủ Canada :
Beer Légère, Light , Lite : nồng độ alcool không được cao hơn 4% . Loại Regulier phải chứa từ 5% alcool trở lên .
Rượu Cidre làm từ trái pomme : Loại Léger phải thấp hơn 4% alcool, loại Régulier phải có trên 10 % alcool .
Vin Léger : ít hơn 9 % alcool, Vin Régulier chứa trên 12 % alcool .
" Beer ít alcohol, low alcohol beer (còn có tên là light beer, small ale, near beer) : là beer có độ alcohol rất thấp hoặc không có chứa alcohol.
" Tại Hoa Kỳ, thức uống chứa ít hơn 0.5% alcohol by volume (ABV) được phép gọi là non alcoholic (không có alcohol).Nói chung, vì beer không có alcohol nên một vài tiểu bang cho phép bán cho trẻ em vị thành niên.
Tại Anh Quốc, các danh từ sau đây được sử dụng:
- No alcohol or alcohol-free: không được chứa hơn 0.05% ABV
- Dealcoholised : trên 0.05% nhưng dưới 0.5% ABV
- Low alcohol : không được cao hơn 1.2% ABV
Tại Úc châu, danh từ Light beer được dùng để chỉ những loại beer chứa dưới 3% alcohol.
Tại nhiều quốc gia Liên Âu, gọi là alcohol free beer là tất cả beer có độalcohol thấp hơn 3%. " (theo Wikipedia)
Near-beer chứa 0.4% ABV
Thả hồn theo khói
Cũng như kỹ nghệ thực phẩm, kỹ nghệ thuốc lá đã tung ra nhiều mánh khóe đểchiêu dụ dân ghiền. Đó là các loại cigarette légère, light,médium,douce,mild, ultra mild vv…
Mục đích của họ là trấn an dân ghiền, thâm ý là khuyến khích giới nầy cứ yên tâm mà hút đi không sao đâu vì toàn là những thứ thuốc lá nhẹ mà thôi. Nhưng có phải thật sự như thế không? Theo Ủy Ban Kiểm SoátThuốc Lá Canada Conseil Canadien pour le Contrôle du Tabac) thì có đến 65.5% dân ghiền đã chọn những loại thuốc lá nhẹ léger để hút. Họ nghĩ rằng mùi vị thuốc lá léger, light rất thích hợp, cũng như họ tin tưởng rằng những loại thuốc lá nầy đều chứa rất ít chất độc hắc ín (goudron, tar), ít carbon monoxide và cũng ít nicotine hơn các loại thuốc lá régulier.
Theo Bộ Y Tế Canada thì hút loại régulier hay loại légère, light đều cũng có hại cho sức khỏe y như nhau….
Cái hại khác, là mùi vị quá nhẹ của khói thuốc khiến người hút có khuynh hướng hít thật nhiều và thật sâu cho nó đã, cho nó phê , và đồng thời họ cũng hút thường xuyên hơn.
Sản phẩm léger có giúp làm gảm cân không?
Đây là những thức ăn thức uống đã được người ta làm giảm đi một tỷ lệ chất béo, hoặc chất đường xuống đi chút đỉnh so với nhửng sản phẩm bình thường regulier. Trị số năng lượng Calorie cũng giảm đi một phần nào. Trong chiều hướng nầy sản phẩm léger cũng có thể giúp chúng ta để làm giảm cân, nhưng phải nhớ là tự nó thực phẩm leger không làm cho chúng ta ốm dược.
Muốn giảm cân, chúng ta phải đặt các sản phẩm léger trong bối cảnh dinh dưỡng chung của chúng ta. Phải kiểm soát và quân bình chế độ ăn uống, ăn vừa đủ nhu cầu và năng vận động hoặc tập thể dục thường xuyên.
Nếu nghĩ rằng đó chỉ là sản phẩm léger mà ăn thả cửa không cần giới hạn thì cũng nguy hiểm cho sức khỏe không kém gì hơn là tiêu thụ những loại thức ăn bình thường mà thôi.
KẾT LUẬN
Theo American Heart Association ,thì có lối 90 % dân Mỹ dùng những loại thức ăn léger, light hằng ngày. Ac Nielsen Marketing cũng cho biết, mỗi năm dân Canada tiêu thụ trên 4 tỷ $ sản phẩm light. Nhưng thực tế cho thấy tại sao số người mập vẫn càng ngày càng gia tăng thêm lên mãi. Nếu bỏ qua lý do vì thiếu vậnđộng, thiếu thể thao, thì lý do còn lại có lẽ là do ý tưởng chủ quan của người tiêu thụ đã đồng hóa chữ léger, light với ý niệm tốt cho sức khỏe, nên không cầnđể ý đến việc hạn chế bớt số lượng thực phẩm léger, light ăn vào.
Xét cho cùng thì kỹ nghệ thực phẩm cũng phải gánh chịu một phần trách nhiệm. Nhằm mục đích cạnh tranh và khuyến mãi, họ không ngừng cho gia tăng khối lượng và kích thước của món ăn để nó trở thành quá khổ supersize. Ngoài ra, còn chính sách mua 1 tặng 1, hoặc mua theo lối tam hợp Trio hay Combo, có nghĩa là nhà hàng thường phối hợp 3 món ăn lại với nhau và bán theo một giá nới rẻ hơn là mua riêng từng món một. Mua 1 cái pizza Xtra large thường được tặng thêm chai Pepsi 2 lít. Mua được nhiều thì ăn nhiều, ăn nhiều thì dễ bị mập phì, giản dịchỉ có thế thôi.
Cũng có đôi khi thức ăn Light lại chứa nhiều năng lựơng Calo hơn thức ăn bình thường. Đây là trường hợp nhà sản xuất đả cho giảm chất béo nhưng lại cho tăng thêm đường để sản phẩm vẫn giữ được hương vị ngon ngọt hấp dẫn của nó.
Tùy theo hoàn cảnh và tùy theo tình trạng sức khoẻ mà mình nên chọn món ăn Light nào cho phù hợp.
Tóm lại, các bạn nhớ đọc kỹ nhãn hiệu mỗi khi chọn những sản phẩm Light, hãy xem cho kỹ coi chất gì đã được giảm xuống và giảm bao nhiêu so với sản phẩm bình thường đồng loại .
Nguyễn thượng Chánh, DVM